Thuyết minh SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học văn miêu tả cho học sinh Lớp 4

PHÒNG GD&ĐT TP BẮC GIANG 
Tr Ư ­êng TiÓu häc ĐA MAI 
KÍNH CHÀO BAN GIÁM KHẢO ! 
Gi¸o viªn: Nguyễn Th úy Quỳnh 
THUYẾT MINH MÔ TẢ GIẢI PHÁP 
Người thực hiện: Nguyễn Thúy Quỳnh 
Giáo viên: Trường Tiểu học Đa Mai – TP Bắc Giang 
“Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học văn miêu tả cho học sinh lớp 4” 
PHÒNG GD&ĐT TP BẮC GIANG 
Tr Ư ­êng TiÓu häc ĐA MAI 
I.Các giải pháp cũ thường làm 
II. Sự cần thiết phải áp dụng giải pháp 
III.Mục đích của giải pháp 
IV. Thuyết minh giải pháp mới hoặc cải tiến 
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học văn miêu tả cho học sinh lớp 4 
CÁC GIẢI PHÁP CŨ THƯỜNG LÀM 
HS chưa có hứng thú 
khi học tập, lười suy 
nghĩ, lười quan sát 
HS chưa xác định 
được trọng tâm đề bài, 
Chưa biết lập dàn ý 
Vốn từ khô khan, chưa 
biết dùng các biện pháp 
nghệ thuật 
BÀI VĂN SƠ SÀI, KHÔ KHAN,CHƯA ĐẠT YÊU CẦU 
 HS LƯỜI SUY NGHĨ, LẠC ĐỀ, VỐN TỪ KHUÔN SÁO, 
NGHÈO NÀN, SỢ VIẾT VĂN 
II. SỰ CẦN THIẾT PHẢI ÁP DỤNG GIẢI PHÁP 
Các em biết vận dụng các giác quan để quan sát sự vật hiện tượng xung quanh, có óc thẩm mĩ, 
tưởng tượng phong phú. 
Giúp học sinh yêu thích môn học, có hứng thú. 
HS hình thành được kĩ năng lập dàn ý trước khi viết bài. 
 Biết bộc lộ cảm xúc trong bài văn miêu tả của mình 
Biết đan xen các biện pháp nghệ thuật vào bài. 
HS mở rộng vốn từ rộng thêm qua các bài văn 
II. SỰ CẦN THIẾT PHẢI ÁP DỤNG GIẢI PHÁP 
Rèn luyện kĩ năng làm các bài văn miêu tả, giúp học sinh hệ thống hóa khắc sâu kiến thức 
Rèn kĩ năng quan sát, tìm ý 
Lập dàn ý. 
 Rèn kĩ năng dùng từ, đặt câu, 
viết đoạn, diễn đạt lưu loát, 
mạch lạc. 
Có tiền đề để học tốt văn 
Miêu tả lớp 5 
III. MỤC ĐÍCH CỦA GIẢI PHÁP 
IV. THUYẾT MINH GIẢI PHÁP MỚI HOẶC CẢI TIẾN 
1 
2 
3 
Biện pháp 1: Tổ chức, hướng dẫn học sinh quan sát đối tượng miêu tả 
Hướng dẫn học sinh quan sát bằng nhiều giác quan 
Lựa chọn trình tự quan sát 
 Tìm ra được nét riêng biệt, nét tiêu biểu, nét độc đáo của sự vật 
4 
Sử dụng ảnh để quan sát 
Biện pháp 
2: Phần bài mới 
Cho học sinh nhận biết được sự quan trọng của dàn ý khi viết văn. 
Phân tích cho học sinh thế nào là dàn ý. 
 Cho Hs nắm chắc bố cục của 1 bài văn gồm 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài 
 Cho học sinh làm quen với dàn ý mẫu cô giáo đưa ra, sau đó cho học sinh lập dàn ý với đề bài khác. 
1. 
2. 
3. 
4. 
Biện pháp 2: Hướng dẫn học sinh lập dàn ý bài văn miêu tả bằng cách sử dụng bản đồ tư duy kết hợp với các phương pháp dạy học tích cực. 
Hướng dẫn học sinh viết đoạn mở bài  
Hướng dẫn học sinh viết đoạn thân bài 
Hướng dẫn học sinh viết đoạn kết bài 
Biện pháp 3 : Hướng dẫn học sinh viết các đoạn văn của bài văn miêu tả 
Trong quá trình giảng dạy, tôi đã hướng dẫn các em viết mở bài bằng nhiều cách không rập khuôn máy móc, tùy theo từng đối tượng học sinh để hướng dẫn viết mở bài trực tiếp hay mở bài gián tiếp. Mở bài trực tiếp là cách mở bài mà học sinh hay dùng, đặc biệt là đối tượng học sinh học lực loại đạt. 
Để tổ chức cho học sinh viết đoạn thân bài hiệu quả, tôi hướng dẫn các em phát triển các ý trên dàn bài đã làm thành từng đoạn văn hoàn chỉnhhành . Việc làm này song với việc lựa chọn từ ngữ, hình ảnh sinh động gợi cảm, những từ đắt đểlột tả đặc điểm của sự vật, hay sử dụng các biện pháp tu từ như nhân hóa, so sánh, điệp từ điệp ngữ ... cùng với việc sử dụng phép liên kết câu. 
Trong quá trình dạy học, tùy theo đối tượng học sinh tôi hướng dẫn các em vận dụng linh hoạt các kiểu kết bài. Đối với học sinh có năng khiếu tôi thường định hướng viết kết bài mở rộng. Thường các em kết bài theo kiểu bày tỏ cảm xúc với đối tượng miêu tả, hay có ý thức chăm sóc, giữ gìn, biết ơn  
               Biện pháp 4: Hướng dẫn học sinh sử dụng kiến thức văn học qua phân môn Tập đọc và các môn học khác để làm giàu vốn từ văn miêu tả  
11 
03 
01 
02 
IV. THUYẾT MINH GIẢI PHÁP MỚI HOẶC CẢI TIẾN 
Sử dụng kiến thức văn học qua phân môn Tập đọc, Luyện từ và câu . 
Sử dụng kiến thức văn học từ các môn học khác 
 Sử dụng kiến thức văn học từ vốn sống thực tế 
Tìm và nhận xét những hình ảnh so sánh trong đoạn văn, câu văn 
Hãy thêm vế câu để đ­ược hình ảnh so sánh thích hợp giúp hình ảnh trở nên sinh động 
So sánh, nhân hóa 
Cho HS lấy ví dụ câu có sử dụng biện pháp nghệ thuật 
5.1 
5.2 
Sử dụng biện pháp so sánh trong văn miêu tả 
Sử dụng biện pháp nhân hoá trong văn miêu tả 
Biện pháp 5: Hướng dẫn học sinh sử dụng một số biện pháp nghệ thuật 
Biện pháp 6: Bộc lộ cảm xúc trong văn miêu tả 
Văn miêu tả là loại văn giàu cảm xúc, những rung động, những nhận xét tinh tế, ngôn ngữ miêu tả giàu xúc cảm và hình ảnh. 
Chính vì vậy, giáo viên cần xác định cho học sinh khi miêu tả phải có hứng thú, say mê từ đó mới bộc lộ xúc 
Tôi thường lấy những bài văn hay, phân tích cho học sinh thấy được miêu tả là phải giàu cảm xúc, phải xuất phát từ tình cảm yêu thương cỏ cây, loài vật 
 Ghi lại các lỗi của học sinh theo từng loại như: lỗi về cách dùng từ, đặt câu; lỗi diễn đạt; lỗi chính tả; ghi lại các từ, các câu, đoạn văn hay. 
 Nhận xét ưu điểm, nhược điểm; thống kê số lỗi. 
Trả bài và tổ chức cho học sinh thảo luận theo nhóm để các em trao đổi về cách làm bài của mình, cho học sinh tự sửa lỗi, đọc cho nhau nghe những câu văn hay, trao đổi cùng bạn để kiểm tra, chia sẻ kinh nghiệm . 
Biện pháp 7 : Thực hiện nghiêm túc tiết Trả bài 
Tập làm văn 
 Chấm bài cẩn thận, kĩ càng; sửa từng lỗi nhỏ trong bài viết cho học sinh 
HS có hứng thú khi học tập môn học 
Biết sử dụng các biện pháp tu từ vào bài. 
Xác định đúng trọng tâm đề, không lạc đề 
B iết cách lập dàn ý cho mỗi đề trước khi viết bài 
Bài văn dài, hay, chữ sạch sẽ, có cảm xúc 
KẾT QUẢ KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP 
Biện pháp 8: Phát động phong trào đọc sách để mở rộng vốn từ 
Căn dặn học sinh lựa chọn những cuốn sách có nội dung phù hợp với lứa tuổi, chủ đề mở rộng và có những từ khó hiểu thì em có thể tra từ điển rồi ghi chú lại. 
T ổ chức trò chia sẻ nội dung những câu chuyện, bài thơ hay,...mà em đã đọc trong sách. 
Hình thành thói 
quen đọc sách 
cho học sinh 
Những tiết sinh hoạt cuối tuần, tổ chức trò chia sẻ nội dung những câu chuyện, bài thơ hay,...mà em đã đọc trong sách để hình thành cho các em thói quen đọc sách và tiếp thu cái hay cái đẹp mà sách mang lại. 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRƯỚC KHI THỰC GIẢI PHÁP 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH BÀI VIẾT CỦA HS SAU KHI ÁP DỤNG CÁC GIẢI PHÁP 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH BÀI VIẾT CỦA HS SAU KHI ÁP DỤNG CÁC GIẢI PHÁP 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH BÀI VIẾT CỦA HS SAU KHI ÁP DỤNG CÁC GIẢI PHÁP 
HỌC SINH CHIA SẺ TRONG TIẾT SINH HOẠT CUỐI TUẦN 
Chân thành cảm ơn 
Ban giám khảo!