SKKN Một số giải pháp chỉ đạo dạy học Tiếng Việt 2 chương trình giáo dục phổ thông 2018 Sách Cánh diều

thể, tỉ mỉ cho giáo viên cách sử dụng, cách khai thác các chức năng có trong Smart Tivi. Đồng thời Ban giám hiệu phối hợp với giáo viên Tin học để tìm hiểu cách khai thác học liệu điện tử rồi tổ chức tập huấn lại cho toàn thể giáo viên dạy lớp Hai. Việc khai thác học liệu điện tử không chỉ truy cập trên trang hoc10.com của sách cánh Diều mà còn phải khai thác trên các trang mạng khác làm thế nào để có các công cụ hỗ trợ tốt nhất phục vụ cho việc dạy học có hiệu quả. Mặc dù đã được tập huấn nhưng những tuần đầu GV lớp Hai vẫn còn lúng túng và chưa biết cách xử lí các sự cố trong quá trình sử dụng ti vi, khai thác học liệu điện tử nên chúng tôi đã bố trí các phòng học lớp Một cùng dãy với lớp Hai để những GV dạy lớp Một năm ngoái hỗ trợ, hướng dẫn thêm cho GV lớp Hai. 
Ngoài ra để giúp GV kịp thời thích ứng với các phương án dạy học trong điều kiện dịch bệnh, BGH nhà trường đã tổ chức cho 100 % GV dạy lớp 2 tham gia chuyên đề sử dụng các phần mềm trong dạy học trực tuyến do Sở GD-ĐT tổ chức. Bên cạnh đó, GV Tin học của nhà trường còn kịp thời hỗ trợ các GV lớp 2 lựa chọn và hướng dẫn sử dụng một số phần mềm thông dụng trong quá trình dạy học như phần mềm classpoint, phần mềm classdojo, phần mềm qiuyzzi.
3.4. Tổ chức tốt các tiết dạy thể nghiệm
	Mặc dù trong đợt tập huấn trực tuyến dạy học lớp Hai do Sở GD-ĐT Hà Tĩnh phối hợp với các tác giả của bộ sách Cánh Diều tổ chức, tất cả giáo viên đều được xem rất nhiều băng hình các tiết dạy minh họa của những giáo viên ở những trường đã thử nghiệm sách Tiếng Việt 2 Cánh Diều. Sau khi dự giờ trên băng hình, tại các lớp tập huấn trực tuyến, giảng viên đã tổ chức thảo luận, chia sẻ góp ý và rút kinh nghiệm, thống nhất quy trình, kĩ thuật, phương pháp dạy học. Nhưng chúng tôi thiết nghĩ rằng không gì tốt bằng việc mình tự làm, tự trải nghiệm và đúc rút kinh nghiệm. Vì thế, trong kế hoạch chuyên môn của năm học, chúng tôi đã đề ra với mỗi kiểu bài học trong SGK Tiếng Việt 2 phải tổ chức các tiết dạy thể nghiệm. Chương trình Tiếng Việt 2 Cánh Diều có các kiểu bài học đó là: Bài đọc; Bài viết; Nói và nghe; Tự đọc sách báo; Góc sáng tạo; Ôn tập.
Với bài đầu tiên trong mỗi kiểu bài, chúng tôi yêu cầu tất cả giáo viên trong tổ cùng nhau nghiên cứu kĩ SGK, tham khảo sách giáo viên, video tiết dạy minh họa rồi cùng nhau thảo luận, trao đổi cách dạy và cử một giáo viên dạy thể nghiệm. Sau khi dự giờ dạy thể nghiệm, tất cả giáo viên cùng với Ban giám hiệu ngồi lại chia sẻ, góp ý, phân tích những ưu điểm và tồn tại trong tiết dạy, từ đó thống nhất quy trình, phương pháp, kĩ thuật dạy học cho mỗi mẫu bài. Đặc biệt chúng tôi chú ý đi cụ thể vào từng thao tác trong mỗi việc. Sau khi dạy thể nghiệm, chúng tôi mới triển khai cho toàn khối tiến hành dạy đại trà và các đồng chí trong Ban giám hiệu trực tiếp đến từng lớp dự giờ xem tất cả giáo viên đã dạy tốt dạng bài đó chưa.
3.5. Chỉ đạo các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn có hiệu quả
Theo tinh thần đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn, chúng tôi đã có định hướng và chỉ đạo sát sao nội dung các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn. Sinh hoạt tổ chuyên môn không được nặng về nội dung hành chính, sự vụ mà phải tập trung vào chuyên môn sâu. Ngoài việc đánh giá, nhận xét hoạt động của tổ trong tuần, trong tháng và triển khai kế hoạch tuần, tháng tiếp theo thì còn có nội dung sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, GV dự giờ, chia sẻ, trao đổi về giờ dạy. Đối với tổ Hai, năm học 2021-2022 là năm học đầu tiên thực hiện chương trình GDPT 2018 nhưng lại trong tình hình dịch bệnh Covid-19 nên BGH yêu cầu tổ trưởng phải tăng cường tổ chức sinh hoạt chuyên môn có nội dung trao đổi về dạy học, đặc biệt là môn Tiếng Việt, mỗi tháng tối thiểu phải dành hai buổi trọn vẹn, ngoài ra có thể lồng ghép trong các buổi đánh giá, triển khai kế hoạch tuần, tháng hoặc trong các buổi dự giờ chia sẻ, trao đổi giờ dạy. Những khi cần thiết có thể tổ chức hội ý trong các giờ ra chơi, trước hoặc sau buổi học. Cụ thể, chúng tôi đã định hướng cho giáo viên một số nội dung cần thực hiện, trao đổi, chia sẻ trong sinh hoạt chuyên môn như:
+ Cách tổ chức dạy học các bài học sắp xếp theo chủ đề hoặc các bài học có nội dung tinh giảm theo hướng dẫn tại Công văn 3969/BGD ĐT-GDTH về hướng dẫn thực hiện chương trình GDPT cấp tiểu học năm học 2021-2022 ứng phó với dịch bệnh.
+ Một số kinh nghiệm để dạy tốt từng kiểu bài bài. 
+ Cách rèn kĩ năng đọc, viết chính tả, viết đoạn văn cho HS.
+ Cách tổ chức trò chơi học tập trong giờ học Tiếng Việt 2.
+ Chọn trò chơi khởi động trước tiết học, trò chơi thư giản giữa tiết học, trò chơi kết thúc tiết học để củng cố bài học
+ Sử dụng bộ đồ dùng dạy học của GV và HS như thế nào?
+ Cách ghi bảng.
+ Cách khai thác và sử dụng học liệu điện tử có hiệu quả
+ Tổ chức dạy học Tiếng Việt trong không gian ngoài lớp học.
+ Tổ chức các hoạt động giáo dục để củng cố, ôn luyện Tiếng Việt cho HS 
+ Tổ chức Câu lạc bộ Tiếng Việt trong dạy học buổi 2.
 + Vận dụng Thư viện vào dạy học Tiếng Việt ở buổi 2.
3.6. Tăng cường dự giờ, tư vấn, hỗ trợ cho GV
	Khi thực hiện một chương trình dạy học mới thì chắc chắn mỗi một giáo viên dù đã được trang bị khá cơ bản về kiến thức, về quy trình, phương pháp, kĩ thuật dạy học cũng không tránh khỏi những sai sót, lúng túng trong các tiết dạy. Vì vậy, việc thường xuyên dự giờ để tư vấn, hỗ trợ cho giáo viên luôn được chúng tôi coi trọng. Mỗi mẫu dạng bài trong chương trình Tiếng Việt 2 Cánh Diều sẽ có mỗi cách dạy khác nhau. Do đó, với từng dạng, các đồng chí trong Ban giám hiệu chúng tôi phân công dự giờ hết tất cả giáo viên trong tổ Một. Sau khi dự giờ, chúng tôi đã nhận xét, đánh giá những việc giáo viên đã làm được và chưa làm được trong tiết dạy, đồng thời góp ý, tư vấn cho giáo viên cách khắc phục những tồn tại trong tiết dạy mà họ đã mắc phải. Đối với những tồn tại, hạn chế mà nhiều giáo viên trong tổ cùng mắc, chúng tôi lại hội ý chung cả tổ để trao đổi, tư vấn. Sau khi tư vấn, chúng tôi lại tiếp tục dự giờ để kiểm tra xem giáo viên đã hiểu và khắc phục được những tồn tại, hạn chế đó chưa. Nếu giáo viên vẫn còn mắc lỗi, chúng tôi tìm hiểu nguyên nhân vì sao đồng chí đó chưa khắc phục được những sai sót mà tiết trước còn mắc phải và tìm hướng giải quyết khác. Do làm kĩ vấn đề này nên trong nhiều dạng bài có những giáo viên được chúng tôi dự giờ tới 2-3 lần. Chúng tôi cũng biết làm như vậy rất mất thời gian, nhưng với phương châm “dạy đến đâu chắc đến đấy” nên chúng tôi cố gắng sắp xếp thời gian làm việc một cách khoa học để không rơi vào tình trạng tập trung chuyên môn cho một chương trình mới mà lơ là chương trình hiện hành. 
3.7. Thường xuyên kiểm tra chất lượng học sinh
	Cái đích cuối cùng của dạy học là chất lượng, là kết qủa học tập của học sinh. Mặc dù qua các tiết dự giờ thấy được chất lượng giờ dạy của giáo viên rất tốt nhưng điều đó không có nghĩa là kết quả học tập của học sinh sẽ tốt. Mặt khác, Ban giám hiệu không bao giờ dự hết được các tiết dạy của giáo viên mà chỉ dự một số tiết. Cho nên, nếu chỉ dựa vào chất lượng giảng dạy của giáo viên mà đánh giá kết quả học tập của học sinh thì không hoàn toàn chính xác được. Chúng ta vẫn thường nói cô dạy thế nào thì nào thì kết quả học tập của trò như thế ấy, điều đó đúng nhưng chưa phải là tất cả. Bởi ta biết rằng, khả năng tiếp thu bài của mỗi học sinh trong một lớp học là không như nhau. Cùng một cô giáo đó, cùng một cách dạy đó nhưng trong lớp có em tiếp thu rất nhanh, có em thì chậm hơn và cũng có em thì chưa hiểu. Vì thế, đối với bậc tiểu học, ngoài cách dạy tốt của giáo viên thì sự tận tụy, tâm huyết với trò là vô cùng cần thiết. Chúng ta đã thấy trên thực tế nhiều giáo viên chất lượng giờ dạy không được đánh giá xuất sắc nhưng chất lượng học tập của học sinh lớp đó rất cao. Để kiểm soát được kết quả học tập của học sinh với mục đích nâng cao chất lượng học tập của các em, chúng tôi đã thường xuyên tổ chức kiểm tra, khảo sát chất lượng tại các lớp. Theo kế hoạch đề ra từ đầu năm học, mỗi tháng chúng tôi khảo sát chất lượng học sinh đại trà một lần, mỗi tháng kiểm tra học sinh yếu hai lần. Riêng đối với môn Tiếng Việt, ngoài khảo sát theo kế hoạch chung thì chúng tôi còn có các lần khảo sát không theo lịch, ví dụ như khảo sát trong các tiết dự giờ, khảo sát qua các đợt kiểm tra Vở sạch – Chữ đẹp, khảo sát đột xuất... Sau mỗi lần khảo sát, chúng tôi có nhận xét đánh giá về chất lượng học tập của từng lớp, tuyên dương, động viên những lớp có chất lượng tốt, nhắc nhở, chấn chỉnh những lớp chất lượng chưa tốt. Đặc biệt, từ kết quả khảo sát, chúng tôi lọc ra những em học sinh kĩ năng đọc, viết còn yếu yêu cầu giáo viên lập kế hoạch phụ đạo, kèm cặp thêm. Chúng tôi cũng giao cho tổ trưởng trong các buổi sinh hoạt tổ phải tập trung bàn bạc, tìm giải pháp xóa đối tượng học sinh yếu. Với cách làm quyết liệt như vậy của Ban giám hiệu nên tất cả giáo viên đều rất lo lắng, cố gắng tìm mọi biện pháp, dành nhiều thời gian cho việc phụ đạo, kèm cặp học sinh yếu. Năm học 2021-2022 tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp, nhiều phương án dạy học được thực hiện như dạy học trực tiếp hoàn toàn, dạy học trực tuyến hoàn toàn, dạy học trực tiếp kết hợp với trực tuyến... nhưng dù dạy học theo phương án nào thì GV cũng luôn dành nhiều thời gian và sự quan tâm cho đối tượng học sinh yếu. Bằng sự nhiệt tình, tận tâm của các cô giáo nên các em học sinh yếu có sự tiến bộ rõ rệt. Nhờ làm tốt công tác kiểm tra, khảo sát chất lượng như vậy nên chất lượng học sinh lớp Hai trong năm học rất khả quan. 
3.8. Tổ chức tốt hoạt động thư viện
Mặc dù đã có tiết tự đọc sách báo trong chương trình SGK Tiếng Việt 2, nhưng để nâng cao hơn nữa chất lượng môn Tiếng Việt, chúng tôi đã tổ chức tốt các hoạt động thư viện. Đầu năm học 2021-2022 do tình hình dịch bệnh Covid – 19 diễn biến phức tạp, học sinh chỉ học 1 buổi/ngày nên nhà trường chưa bố trí tiết đọc thư viện nhưng để giúp HS rèn kĩ năng đọc, BGH nhà trường vẫn mở cửa thư viện và sắp xếp lịch mượn trả sách để HS đến thư viện mượn sách về nhà đọc. Sang học kì 2, tình hình dịch bệnh cơ bản được kiểm soát nên chúng tôi bố trí 1 tiết đọc sách thư viện/tuần trong thời khóa biểu, đồng thời tổ chức các hoạt động khuyến đọc như: Hội thi Kể chuyện theo sách, thi giới thiệu sách qua Video clip, thi thiết kế bìa sách, tổ chức ngày hội đọc sách Những hoạt động thư viện này không chỉ rèn kĩ năng đọc cho HS mà còn giúp các em rèn kĩ năng nghe, nói và viết. 
4. Kết quả đạt được
 	Qua gần một năm thực hiện chương trình Tiếng Việt 2 Cánh Diều, với cách làm như trên, chúng tôi đã thu được những kết quả đáng phấn khởi:
* Về giáo viên: 
 - Tất cả giáo viên dạy lớp Hai đã nắm chắc quy trình, kĩ thuật dạy học Tiếng Việt 2 Cánh Diều, biết khai thác và sử dụng học liệu điện tử trong các tiết dạy một cách thành thạo.
- Trong năm học, giáo viên lớp Hai của chúng tôi đã dạy chuyên đề 3 tiết cho giáo viên lớp Hai trong Cụm chuyên môn học tập.
*Về học sinh: 
 Kết quả kiểm tra định kì môn Tiếng Việt của lớp Hai qua bảng số liệu dưới đây đã cho thấy chất lượng học tập của học sinh rất tốt.
Thời điểm
Tổng số HS
Điểm 9 - 10
Điểm 7 - 8
Điểm 5 - 6
Điểm dưới 5
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
Cuối kì 1
195
82
42%
74
38%
39
20%
0
0
Kết quả khảo sát chất lượng môn Tiếng Việt hàng tháng của nhà trường: 
Thời điểm
Tổng số HS
Điểm 9 - 10
Điểm 7 - 8
Điểm 5 - 6
Điểm dưới 5
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
Tháng 10
195
41
21%
67
34%
83
43%
4
2%
Tháng 11
195
47
24%
72
37%
74
38%
2
1%
Tháng 12
195
62
32%
78
40%
54
27,6%
1
0,4%
Tháng 1+2
195
79
40,5%
73
37,5%
43
22%
0
0%
Tháng 3
195
85
44%
76
39%
34
17%
0
0%

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận: 
 Năm học 2021-2022 là năm học đầu tiên thực hiện chương trình GDPT 2018 đối với lớp Hai. Để thực hiện có hiệu quả chương trình dạy học mới trong điều kiện dịch bệnh Co vid -19 bùng phát thì phải bắt nguồn từ sự chỉ đạo của các nhà quản lí. Vì vậy, chúng tôi đã tìm tòi, học hỏi, nghiên cứu để tìm ra các giải pháp có tính khả thi nhằm chỉ đạo thực hiện có hiệu quả chương trình dạy học Tiếng Việt 2 Cánh Diều. Để hoàn thiện đề tài này, tôi đã đầu tư thời gian nghiên cứu ngay từ sau khi UBND huyện Can Lộc công bố danh mục SGK lớp 2 mà huyện Can Lộc lựa chọn sử dụng trong năm học 2021 – 2022 là bộ sách Cánh Diều. Trong quá trình nghiên cứu tôi đã nhận được sự tư vấn của Hội đồng khoa học nhà trường, sự giúp đỡ, cộng tác của các đồng chí giáo viên dạy lớp Hai. Đồng thời tôi cũng đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu kĩ các văn bản chỉ đạo của Sở và Phòng GD&ĐT về việc triển khai chương trình dạy học mới. Đặc biệt tôi đã tham khảo rất nhiều tài liệu về chương trình Tiếng Việt 2 Cánh Diều của Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết và nhiều tác giả khác. Ngoài ra, tôi còn tìm hiểu thêm trên các kênh thông tin chuyên ngành như Tạp chí Giáo dục Tiểu học, Diễn đàn Giáo dục Tiểu học...để học hỏi, tham khảo các cách làm hay, có hiệu quả trong chỉ đạo dạy học chương trình Tiếng Việt 2.
 Qua quá trình chỉ đạo thực hiện cho đến nay đã gần kết thúc năm học, với kết quả thu được như đã trình bày, tôi thấy các giải pháp mà tôi đã làm là hoàn toàn phù hợp, có hiệu quả, có tính thực tiễn, dễ áp dụng. Những kinh nghiệm này tôi cũng đã phổ biến cho một số đồng chí Cán bộ quản lí ở các trường trong cụm chuyên môn liên trường áp dụng khá hiệu. Vì vậy qua đề tài này, tôi muốn trình bày để các đồng chí cán bộ quản lí ở các trường tiểu học tham khảo. 
2. Kiến nghị:
	Để việc dạy học chương trình Tiếng Việt 2 Cánh Diều có hiệu quả hơn nữa, tôi có một số đề xuất như sau:
* Đối với Sở GD-ĐT: 
- Hằng năm, tiếp tục duy trì các đợt tập huấn về dạy học Tiếng Việt 2. Nên mời Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết và một số cộng sự của ông về trực tiếp lên lớp cho đội ngũ giáo viên lớp Hai như đã làm. 
- Tiếp tục tăng cường kiểm tra, tư vấn, hỗ trợ cho giáo viên.
* Đối với Phòng GD-ĐT:
- Cần duy trì và tăng cường hoạt động giao ban định kì để giáo viên dạy lớp Hai ở các nhà trường có cơ hội học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm dạy học với nhau.
- Tiếp tục duy trì công tác kiểm tra, thúc đẩy, tư vấn, hỗ trợ tại các nhà trường.
* Đối với Cụm chuyên môn liên trường:
- Cần tăng cường tổ chức các chuyên đề dạy thể nghiệm, tổ chức sinh hoạt chuyên môn để giáo viên lớp Hai trao đổi về phương pháp và kĩ thuật dạy học môn Tiếng Việt ở tất cả các dạng bài.
- Cần có sự liên kết với nhau để kịp thời chia sẻ kinh nghiệm dạy học.
* Đối với các nhà trường: 
- Cần ưu tiên đầu tư về giáo viên, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học cho lớp Hai. 
- Nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn.
* Đối với giáo viên: 
 - Cần nâng cao ý thức tự học, tự bồi dưỡng về kiến thức Tiếng Việt cũng như phương pháp, kĩ thuật dạy học bằng nhiều hình thức khác nhau. 
Trên đây là một số giải pháp chỉ đạo dạy học Tiếng Việt 2 chương trình GDPT 2018 sách Cánh Diều mà bản thân tôi đã áp dụng thành công. Tuy nhiên, những giải pháp mà tôi đưa ra chưa phải là hoàn toàn tối ưu. Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự góp ý, bổ sung của Hội đồng khoa học các cấp để đề tài được hoàn thiện hơn nhằm góp phần ứng dụng vào công tác quản lí, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả hơn chương trình Tiếng Việt 2 Cánh Diều/. 
 Ngày 6 tháng 4 năm 2022