Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng phương pháp dạy học tích cực trong môn Tiếng Việt

ạy tốt hơn và khuyến khích học sinh học tập ở các khối lớp của trường.
III. KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ
Kết luận: 
 Thông qua việc thực hiện, giải quyết vấn đề đã được nêu trên, tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm cho bản thân trong công tác giảng dạy môn Tiếng việt nhằm giúp học cảm thấy thoải mái, tự tin, tiếp thu bài tốt môn học này như sau:
+ Tìm hiểu rõ tác dụng của mô hình trường học mới VNEN, cũng như các phương pháp dạy học tích cực khác có thể áp dụng được cho môn học này.
+ Xác định tầm quan trọng của việc tổ chức lớp học mà trong đó lấy học sinh làm trung tâm, các em tự chiếm lĩnh kiến thức thông qua các hoạt động cơ bản và hoạt động thực hành.
+ Giáo viên cần tìm hiểu những nội dung cơ bản của sách Tiếng Việt, mục tiêu bài dạy để khi dạy chúng ta cần chốt kiến thức cho các em một cách cụ thể, rõ ràng.
+ Xây dựng đội ngũ trưởng nhóm có kĩ năng điều hành các hoạt động học một các linh hoạt.
+ Trong quá trình giảng dạy giáo viên luôn chú ý đến “tiến độ học” của học sinh, Để từ đó có những biện pháp tổ chức cụ thể.
+ Giáo viên luôn tạo ra hứng thú cho các em thông qua việc tổ chức các trò chơi học tập. Đặc biệt là trong môn Tiếng Việt, các em vừa học, vừa lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng. Qua đó các em thích học Tiếng Việt hơn, sử dụng ngôn ngữ “nói”, “viết” một cách thành thạo hơn.
+ Giáo viên luôn phối hợp với các giáo viên bộ môn, Phụ huynh học sinh,.....Hình thành cho học sinh những ngôn ngữ “nói” để từ đó các em biết vận dụng vào học Tiếng Việt qua ngôn ngữ “viết”.
 Để có được những giờ học Tiếng việt đạt hiệu quả. Mỗi người giáo viên cần phải lựa chọn các hình thức dạy học phù hợp với đặc điểm, tình hình cụ thể của lớp mình. Trong quá trình nghiên cứu của mình tôi luôn vận dụng những phương pháp dạy học phù hợp nhất.Muốn như vậy thì đòi hỏi giáo viên phải có sự kiên trì, bền bỉ trong công tác.Với sáng kiến kinh nghiệm này tôi mong rằng nó sẽ:
Giúp tiết học sinh động, học sinh tự tin trong giờ học.
Bên cạnh đó HS yếu giảm dần, HS không còn sợ phải đến trường nữa.
Sáng kiến kinh nghiệm này có thể vận dụng hiệu quả cho tất cả các khối lớp.
 3.2. Đề xuất, kiến nghị: 
 - Đối với giáo viên: Trong quá trình dạy học, giáo viên là người tổ chức, điều khiển và học sinh là người tích cực chủ động học tập và sáng tạo. Vì vậy để đạt kết quả tốt giáo viên cần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh, kết hợp một cách nhuần nhuyễn các phương pháp dạy học khác nhau sao cho vừa đạt được mục tiêu dạy học vừa phù hợp với đối tượng và điều kiện thực tế của trường. 
 Giáo viên đề xuất Tổ khối xây dựng kế hoạch và nội dung chuyên đề cần bồi dưỡng về chuyên môn thường xuyên qua các buổi sinh hoạt nhằm nâng cao tay nghề giảng dạy.
 - Đối với nhà trường: Tạo mọi điều kiện, khuyến khích giáo viên chủ động trong việc khai thác nội dung, sáng tạo và xây dựng các kiểu bài tập phù hợp để giúp học sinh tham gia học một cách tích cực và chủ động hơn.
 Cung cấp các tài liệu về Nghiên cứu Tiếng Việt, từ điển Tiếng Việt tại thư viện.
 Tiếp tục tổ chức các chuyên đề về giảng dạy Tiếng Việt áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, cụ thể như vận dụng mô hình VNEN vào giảng dạy môn Tiếng việt.
- Đối với cha mẹ học sinh: Cần quan tâm nhiều tới việc tự học, tự rèn và thái độ đạo đức của các em ở nhà nhiều hơn nữa. Ngoài ra cần phải kiểm tra sát sao việc tự học, tự rèn ở nhà của các em.
- Đối với chính quyền địa phương: Tạo mọi điều kiện giúp đỡ về vật chất cho học sinh nghèo và học sinh có hoàn cảnh khó khăn để các em được đến trường như các bạn khác và tham gia vận động học sinh bỏ học ra lại lớp học cùng giáo viên. 
 Trên đây là những nghiên cứu tôi rút ra được từ trong thực tiễn giảng dạy của mình trong các năm học trước, cũng như năm học này và mong muốn sẽ làm tốt hơn trong các năm học tới. Tuy là những kinh nghiệm đơn giản nhưng đã có tác dụng rõ rệt trong mỗi giờ học cũng như trong suy nghĩ của các em học sinh. 
 Rất mong được sự đóng góp ý kiến của quý đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo. Để giúp đỡ tôi hoàn thành tốt hơn nữa trọng trách của người giáo viên trong “Sự nghiệp trồng người”. 
Quy Nhơn, ngày 22 tháng 02 năm 2021 Người viết
 Đậu Thị Thanh Nguyệt
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1,2,5 Nhà xuất bản giáo dục năm 2017
2. Đổi mới phương pháp dạy và học ở Tiểu học do Bộ Giáo dục và Đào tạo Dự án Phát triển Giáo viên Tiểu học biên soạn Nhà xuất bản giáo dục phát hành.
3. Một số phương pháp dạy học tích cực của Nhà xuất bản Đại học sư phạm do Nguyễn Lăng Bình –Đỗ Hương Trà ( chủ biên)
4. Tạp chí Giáo dục Tiểu học số 46 xuất bản năm 2010
Hướng dẫn một số trò chơi áp dụng trong sáng kiến
 Môn học vần lớp 1: Trò chơi: “Hái hoa” hoặc "Hái táo"
 a. Mục tiêu: 
Rèn luyện khả năng nhanh nhạy trong việc ghép vần và củng cố được các vần đã học.
 b. Chuẩn bị: Bảng phụ để kẻ bảng ôn, bộ hoa hoặc quả táo để ghi vần.
 c. Tổ chức chơi: 
Cho HS xung phong lên hái hoa hoặc táo và gắn vào ô trống có vần thích hợp HS nào gắn nhanh và đúng thì được khen.
Môn học vần lớp 1 : Trò chơi " Bông hoa kì diệu" Tìm tiếng ghép với chữ ê 
 a. Mục tiêu: 
Rèn luyện khả năng nhanh nhạy trong việc ghép tiếng và củng cố được các âm đã học 
 b. Chuẩn bị: Bông hoa kì diệu có thể xoay được.
 c. Tổ chức chơi: 
Cho HS xung phong xoay hoa và ghép tiếng.VD: mê, lê, dê..Bạn nào tìm nhanh và đúng thì được khen.
 Lưu ý: Dùng bảng chữ cái gắn vào cho học sinh ghép nhiều từ bất kì.
m
n
l
k
n
d
Môn tập làm văn lớp 2: Trò chơi: “ Xếp đúng tranh "
 *Mục đích:
- HS xếp được đúng các tranh theo thứ tự đúng với trình tự câu chuyện " Gọi bạn ".
* Chuẩn bị:
- Các bộ tranh rời ứng với câu chuyện.
* Cách tổ chức:
- Số đội chơi: Chơi theo vị trí nhóm của mô hình VNEN.
- Thời gian chơi: 3-5 phút.
- Cách chơi:
+ Nhóm trưởng nhận bảng nhóm và bộ tranh rời từ góc học tập. 
+ Cho các bạn trong nhóm quan sát nhanh và nêu được tranh đó ứng với nội dung của đoạn nào trong câu chuyện đã học.
+ Xếp tranh và đoạn ứng với nội dung câu chuyện.
+ Báo cáo kết quả nhóm thực hiện với thầy cô.
+ Cách đánh giá hoàn thành: nhóm nào dán nhanh và đúng với thứ tự nội dung câu chuyện nhóm đó sẽ nhận được 3 tràng pháo tay khen ngợi.
Môn luyện từ và câu: Trò chơi: “ Xếp cánh hoa "
Trò chơi được vận dụng để củng cố lại kiến thức của ôn Tiếng việt tuần 9 - lớp 2-Học kì 1
 Thi tìm nhanh:
Các từ chỉ sự vật
Các từ chỉ hoạt động, trạng thái.
- Mục tiêu: Giúp học sinh:
Ôn lại kiến thức tìm từ chỉ sự vật,chỉ hoạt động, trạng thái.
- Chuẩn bị: Sử dụng đồ dùng dạy học " Bông hoa kì diệu "
Trong mỗi nhị hoa ghi: Các từ chỉ sự vật
 Các từ chỉ hoạt động, trạng thái.
Các từ chỉ sự vật
Các từ hoạt động , trạng thái
 - Tiến hành: 
Giáo viên chia học sinh thành nhiều nhóm chơi tùy theo số bộ nhị hoa và cánh hoa chuẩn bị được.
Khi trò chơi bắt đầu, các nhóm chơi có nhiệm vụ ghi từ theo yêu cầu vào các cánh hoa ( mỗi cánh hoa chỉ ghi một từ ) rồi dán vào nhị hoa cho phù hợp.
Sau 5-7 phút, giáo viên hô: “Dừng chơi!”Nhóm nào dán được nhiều cánh hoa đúng và đẹp sẽ thắng cuộc.
KẾ HOẠCH BÀI DẠY MINH HỌA
 Tập đọc:
Tiết 15: 	
I. MỤC TIÊU: Sau bài học, giúp HS:
1. Kĩ năng: 
- Đọc đúng: loanh quanh, lúp xúp, gọn ghẽ, sặc sỡ
- Đọc diễn cảm:
+ Giọng đọc: 
Đoạn 1: khoan thai, thể hiện thái độ ngỡ ngàng, ngưỡng mộ.
Đoạn 2: đọc nhanh hơn ở những câu miêu tả hình ảnh thoắt ẩn, thoắt hiện của muông thú
Đoạn 3: đọc thong thả ở những câu cuối miêu tả vẻ thơ mộng của cánh rừng trong sắc vàng mênh mông.
+ Nhấn mạnh những từ gợi tả, biểu cảm.
+ Ngắt câu dài theo đúng ý văn.
2. Kiến thức: 
- Hiểu nghĩa các từ ngữ: lúp xúp, ấm tích, tân kì, vượn bạc má, khộp, con mang, vàng rợi.
- Nội dung: Cảm nhận vẻ đẹp kì thú của rừng; tình cảm yêu mến, ngưỡng mộ của tác giả đối với vẻ đẹp của rừng.
3. Thái độ: Yêu thiên nhiên và có tinh thần bảo vệ thiên nhiên
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
1. GIÁO VIÊN:
- Tranh trong SGK, SGK, phấn màu, GAĐT.
2. HỌC SINH:
- SGK
- Bút chì
-Giấy nháp
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1. ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC: (1’) hát
2.KIỂM TRA BÀI: 4’ HS chơi trò chơi “ Ô cửa bí mật ”
Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà
- Em hãy đọc thuộc lòng bài thơ: Những câu thơ nào trong bài sử dụng biện pháp nhân hóa?
 -Em hãy đọc thuộc lòng bài thơ: Nêu nội dung bài?
 3. BÀI MỚI: 30’
a) Giới thiệu bài: Các em quan sát tranh và cho cô biết các em nhìn thấy những gì?
( Cảnh một khu rừng.)
* Đây là một khu rừng. Cảnh vật trong rừng đẹp, lãng mạn và thần bí như thế nào? Muông thú sinh sống ra sao? Cô cùng các em theo chân nhà văn Nguyễn Phan Hách đi thăm rừng khộp qua bài tập đọc“ Kì diệu rừng xanh”
T/g
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
10’
10’
10’
b) Giảng bài:
* LUYỆN ĐỌC: 10’
- Gọi HS đọc toàn bài
- GV chia bài văn thành 3 đoạn:
Đoạn1: Từ đầudưới chân
Đoạn 2: Nắng trưanhìn theo
Đoạn 3: Còn lại
* HS thảo luận nhóm 4 đọc nối tiếp 3 đoạn, tìm từ khó đọc, khó hiểu, câu văn dài. 
* Luyện đọc câu văn dài:
 - Tôi có cảm giác / mình là một người khổng lồ / đi lạc vào kinh đô / của vương quốc những người tí hon.//
- GV kiểm tra nhóm đọc : 2 nhóm
- GV nhận xét nhóm đọc
 - GV đọc mẫu toàn bài
*TÌM HIỂU BÀI:
Để giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp kì diệu của rừng xanh cô cùng các em tìm hiểu nội dung bài. Các em hãy đọc lướt toàn bài.
- Tác giả miêu tả những sự vật nào của rừng?
Đúng rồi đấy các em ạ. ở đây tác giả đã miêu tả nấm rừng......những sự vật này có gì đẹp.
* Đọc thầm đoạn 1:
- Những cây nấm rừng đã khiến tác giả có những liên tưởng thú vị gì?
+ GV: Có rất nhiều, rất nhiều nấm trên lối đi, nhiều đến nỗi tác giả gọi đây là một thành phố nấm lúp xúp dưới bóng cây thưa.Mỗi chiếc nấm là một lâu đài kiến trúc tân kì, là đền đài, miếu mạo, cung điện của những người tí hon.
+ Nhờ những liên tưởng này mà cảnh vật đẹp thêm như thế nào?
- GV rút ý đoạn 1: Vẻ đẹp của nấm rừng.
* Đúng rồi các em ạ nhờ những liên tưởng thú vị đã làm cho cảnh vật nơi đây trở nên đẹp lạ lùng. Vẻ đẹp của rừng xanh nguyên sơ được thần tiên hóa trở nên đáng yêu vô cùng. Vậy ngoài vẻ đẹp của rừng thì hoạt động của muông thú trong rừng ra sao các em đọc thầm đoạn 2.
* Gọi HS đọc đoạn 2, cả lớp đọc thầm. 
+ Muông thú trong rừng được tác giả miêu tả như thế nào?
Muông thú trong rừng được tác giả miêu tả rất chi tiết.
+ Sự có mặt của chúng mang lại vẻ đẹp gì cho rừng?
Khu rừng tĩnh mịch bỗng rào rào chuyển động nào là vượn bạc má, nào là chồn sóc chúng di chuyển nhanh như tia chớp, vút qua làm cho khu rừng trở nên sôi động hòa cùng khung cảnh thiên nhiên vô cùng huyền ảo, những tia nắng hiếm hoi lọt qua lớp lá cây xanh dày đặc tạo cho khu rừng một vẻ đẹp lung linh, tràn trề sức sống.
+ Mỗi bước đi sâu vào trong rừng tác giả phát hiện điều gì?
+ Rừng khộp được tác giả miêu tả như thế nào? Cô cùng các em tìm hiểu tiếp đoạn 3.
* Gọi 1 học sinh đọc đoạn 3.
- Vì sao rừng khộp được gọi là giang sơn vàng rợi?
- GV rút từ “vàng rợi”
+ Vàng rợi là màu vàng ntn? 
Vàng rợi là màu vàng ngợi sáng rực rỡ đều khắp rất đẹp mắt. Rừng khộp được gọi là giang sơn vàng rợi là do sự phối hợp của rất nhiều sắc vàng trong một không gian rộng lớn. Lá vàng như cảnh mùa thu, những con mang có bộ lông vàng hệt như màu lá khộp. Bao quanh chúng là lá khộp vàng rụng dày như thảm và sắc nắng cũng rực vàng tất cả tạo nên một giang sơn vàng rợi.và cũng chính sự hòa sắc kì diệu của thiên nhiên đã làm cho tác giả có cảm giác mình lạc vào một thế giởi thần bí.
- GV rút ý đoạn 2+3 : Hoạt động của muông thú và vẻ đẹp của rừng khộp.
+ Các em có cảm nghĩ gì khi học bài tập đọc này?
GV: Mỗi em đều có một cảm xúc riêng về rừng. Nhưng tất cả đều nói lên được tình cảm của các em đối với rừng và đối với thiên nhiên. Các em ạ ! Bằng con mắt quan sát tinh tế, và tâm hồn giàu cảm xúc, nhà văn đã miêu tả vẻ đẹp kì thú của rừng qua đó thể hiện tình yêu,sự ngưỡng mộ rừng của tác giả.
- Qua tìm hiểu bài em nào nêu cho cô nội dung chính của bài?
*LUYỆN ĐỌC DIỄN CẢM:
* Để các em cảm nhận hết cái hay của bài cô hướng dẫn các em luyện đọc diễn cảm
- GVHD đọc diễn cảm đoạn 3:
- GV đọc mẫu đoạn 3,các em lắng nghe cô đọc đoạn 3. Dùng chì gạch chân dưới những từ ngữ cần nhấn giọng.
+ Gọi HS đọc đoạn văn
+ Gọi HS nhận xét, đọc lại, GV kết hợp HD kĩ cách đọc diễn cảm đoạn 3 theo 3 tiêu chí: giọng đọc, từ ngữ cần nhấn mạnh, ngắt câu dài theo đúng ý văn.
+ Gọi HS đọc diễn cảm đoạn 3 theo cặp
+ Kiểm tra đọc nhóm.
- Tổ chức cho HS thi đọc diễn cảm đoạn 3
+ Gọi đại diện nhóm tham gia cuộc thi
+ Cho HS thi đọc diễn cảm
+ GV tổng hợp nhận xét, kết luận.

 - 1HS đọc, lớp đọc thầm theo
 - HS dùng chì đánh dấu từng đoạn vào SGK
- HS thảo luận nhóm 4 đọc nối tiếp 3 đoạn, tìm từ khó đọc, khó hiểu, câu văn dài. 
- HS luyện đọc từ khó
- HS luyện đọc
- 2 nhóm đọc nối tiếp đoạn
- Lớp nhìn sách theo dõi
- nấm rừng, cây rừng, nắng trong rừng, muông thú, màu sắc của rừng, âm thanh của rừng.
- Vạt nấm rừng như một thành phố nấm, mỗi chiếc nấm như một toàn lâu đài kiến trúc tân kì. Thấy mình như người khổng lồ.
- Cảnh vật trở nên đẹp, lãng mạn, thần bí như trong truyện cổ tích
- 1 HS đọc to đoạn 2
- Những con vượn nhìn theo.
- Cảnh rừng trở nên sống động đầy những điều bất ngờ và kì thú.
- Rừng khộp.
- Cả lớp đọc thầm đoạn 3
-Tác giả gọi là giang sơn vàng rợi vì cảnh sắc ở đây toàn màu vàng.
- Vàng rợi là màu vàng rực rỡ đều khắp rất đẹp mắt 
- Rừng rất đẹp và em rất muốn được đi thăm quan rừng.Tác giả thật khéo léo khi miêu tả vẻ đẹp của rừng. Tác giả yêu rừng đến kì lạ mới có cái nhìn tinh túy như vậy.
- Cảm nhận vẻ đẹp kì thú của rừng; tình cảm yêu mến, ngưỡng mộ của tác giả đối với vẻ đẹp của rừng.
- Lá úa vàng, rực vàng, vàng rượi.
- 2HS đọc đoạn, lớp theo dõi
- HS luyện đọc đoạn 3 theo cặp.
- 1 nhóm đọc thể hiện
-- 2nhóm cử 2bạn tham gia
-- HS đọc lần lượt theo thứ tự
Lớp nhận xét. Bình chọn
HS cùng GV xếp thứ
4. CỦNG CỐ: 4’
- HS quan sát đoạn phim.
- Để những khu rừng mãi xanh, mãi là nơi kì diệu và huyền bí chúng ta cần làm gì để bảo vệ rừng?
*LIÊN HỆ - GIÁO DỤC: Để có những khu rừng đẹp và kì diệu con người phải mất hàng trăm năm bảo vệ và chăm sóc.Vậy để rừng mãi xanh, mãi là mái nhà chung của muông loài chúng ta cần vận động mọi người cùng nhau trồng rừng, bảo vệ, khôi phục và phát triển rừng.v.v Còn các em, các em hãy chung tay xây dựng trường lớp xanh sạch đẹp bằng những hành động thiết thực của “tuổi nhỏ” như tưới nước, tỉa cành, thu gom rác, không bẻ cành bứt lá và bảo vệ cây xanh. Những việc làm này chính là cách thể hiện tình yêu thiên nhiên, sự thân thiện và ý thức bảo vệ môi trường. Và đây cũng chính là thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm đến chúng ta.
5.NHẬN XÉT, DẶN DÒ: 1’
- Nhận xét tiết học
+ Đọc lại bài, trả lời câu hỏi trong bài
+ Chuẩn bị trước bài “Cổng trời”
NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG THẨM ĐỊNH
 TRƯỜNG TIỂU HỌC VÕ VĂN DŨNG
	 Quy Nhơn, ngày tháng năm 2021
	 Chủ tịch Hội đồng khoa học
 NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG THẨM ĐỊNH
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ QUY NHƠN
	 Quy Nhơn, ngày tháng năm 2021
	 Chủ tịch Hội đồng khoa học