Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh Lớp 2 chương trình giáo dục phổ thông 2018

ó tiến bộ.
Cơ sở thực tiễn
Ông cha ta xưa nói: “Nét chữ - Nết người” quả không sai. Nhìn vào những dòng chữ mọt người viết ra, chúng ta phần nào đoán biết được tính cách của họ.
Sống có lý tưởng, có mục đích, có ý chí vươn lên, có tinh thần phấn đấu trong sáng và tư duy sáng tạo, thực hành liêm chính, chí công vô tư theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là lối sống tác phong chuẩn mực mà con người của xã hội Việt Nam đang hướng tới. Ngay từ bây giờ mỗi học sinh trong xã hội Việt Nam đều phải xây dựng cho mình có lối sống hòa nhập với cộng đồng, phù hợp với bản sắc dân tộc và thích ứng với sự tiến bộ của xã hội.
“Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.
Trẻ em là nguồn hạnh phúc của gia đình, tương lai của đất nước, là lớp người kế tục sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Gia đình và Xã hội dành cho trẻ những điều kiện sống tốt nhất cho sự phát triển về thể chất, tinh thần, trí tuệ, tình cảm và đạo đức của trẻ. Vì vậy trẻ em ngày nay đã được tiến lên một vị trí mới trong xã hội, các em được hưởng những điều kiện ưu tiên để sống và phát triển nên người. Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đang tập trung đổi mới phương pháp giáo dục nên rèn nết người cho học sinh càng được quan tâm hơn và có những đòi hỏi cao hơn.
Qua nhận thức về việc rèn chữ viết cho học sinh, qua trao đổi thảo luận
cùng đồng nghiệp, được sự chỉ đạo sâu sát của nhà trường, bản thân mỗi giáo viên càng ý thức sâu sắc hơn tầm quan trọng của việc rèn chữ viết
Tôi nghĩ rằng đề tài này không mới bởi vì nó thường lặp đi lặp lại nhưng điều cần thiết đối với những giáo viên chúng tôi là được tham gia bàn bạc kỹ về công tác này để tìm ra phương pháp tối ưu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục trong tình hình hiện nay.
Các biện pháp
Phát huy tính tích cực, ý thức tự học của học sinh.
Theo Điều 34-Điều lệ trường tiểu học cho thấy nhiệm vụ của giáo viên tiểu học vô cùng quan trọng. Giáo viên tiểu học không chỉ giảng dạy, giáo dục đảm bảo chất lượng theo chương trình giáo dục, kế hoạch dạy học, soạn bài, lên lớp, .... Giáo viên Tiểu học không chỉ dạy đủ các môn học theo quy định của Bộ GD&ĐT mà còn phải làm tốt công tác chủ nhiệm lớp. Vì vậy, đòi hỏi người giáo viên Tiểu học không chỉ có trình độ chuyên môn mà còn phải biết tổ chức quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục, đó là việc rất nặng nề và cũng rất khó khăn đối với giáo viên.
Chính vì vậy cần phát huy tính tích cực, ý thức tự học cho học sinh trong giờ Tập viết. Điều quan trọng bậc nhất để học sinh viết đúng chữ mẫu và đẹp là các phương tiện học tập gồm: bảng, bút, vở tập viết,bàn ghế đúng quy cách, ánh sáng đầy đủ. Trong giờ Tiếng Việt phần tập viết của học sinh gồm viết bảng và viết vở. Để học sinh có thể viết vào vở tốt, khâu viết bảng là rất cần thiết. Từ bài viết của học sinh ở bảng dễ theo dõi, kiểm tra và sửa sai ngay cho các em kịp thời. Về mẫu viết bảng cũng là vấn đề đáng nói, rất nhiều loại bảng có dòng ,ô kẻ khác nhau, và mẫu kẻ ở bảng lại khác với bảng kẻ của cô, khác với vở ô li nên gây khó khăn cho Giáo Viên khi hướng dẫn học sinh viết và học sinh cũng khó thể hiện những điều cô dạy trên bảng vì các em mới học lớp 2 còn rất nhiều bỡ ngỡ. Vở ô li hiện nay chính là mẫu phổ
biến, thông dụng nhất để học sinh dễ bắt nhịp theo và với học sinh càng ít qui định thì các em càng dễ tiếp thu, dễ nhớ bấy nhiêu, rèn luyện một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với các em.
Tổ chức các họat động, cuộc thi Viết chữ đẹp
Tổ chức cho học sinh tham gia các cuộc thi viết chữ đẹp. Tổ chức các buổi họp lớp, làm đồ dùng học tập, vẽ tranh chào mừng các ngày lễ lớn, cho các em viết báo tường.
Tổ chức cho học sinh xem các cuộc thi về viết chữ đẹp. Quan sát các bài viết chữ đẹp.
Hướng dẫn các em viết và lựa chọn chữ viết đứng, nghiêng, chữ viết truyền thống hay sáng tạo.
Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà
Một học sinh muốn có kết quả học tập tốt ngoài việc tiếp thu những kiến thức ở trên lớp thôi chưa đủ mà việc học bài cũ, chuẩn bị bài mới tại nhà cũng vô cùng quan trọng. Trong khi đó, tôi thấy điều kiện gia đình, không gian sống của học sinh cũng như nhận thức của cả phụ huynh lẫn học sinh chỉ dừng lại ở nhận thức học tại lớp là đủ. Và điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học tập của các em. Muốn học sinh tự học ở nhà có kết quả thì các em phải có góc học tập và mỗi em phải có phương pháp tự học ở nhà. Về phương pháp học tập, tôi có thể hướng dẫn cho từng em. Nhưng còn góc học tập thì gia đình phải làm cho con em của mình.
Buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã đề ra yêu cầu để phụ huynh cùng GVCN rèn chữ viết cho học sinh như sau: Hằng ngày kiểm tra sách vở của con em mình. Nhắc nhở con em học bài cũ và chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp. Chuẩn bị sách vở và đồ dùng học tập cho con em theo thời khoá biểu hằng ngày. Giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi học tập, vui chơi.
Sinh hoạt điều độ, đúng thời khoá biểu, giờ nào việc nấy tránh tình trạng vừa học vừa chơi. Thường xuyên trao đổi với GVCN qua trò chuyện trực tiếp, điện thoại hoặc qua sổ liên lạc để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học sinh nề nếp học tập ở lớp cũng như ở nhà. Khuyến khích cha mẹ học sinh trao đổi với giáo viên về các nhận xét đánh giá học sinh bằng các hình thức phù hợp và phối hợp với giáo viên động viên giúp đỡ học sinh học tập, rèn luyện.
Đầu tư các phong trào mũi nhọn nhà trường tổ chức
Từ đầu năm học GVCN dựa vào kế hoạch của nhà trường và các đoàn thể trong trường phải đề ra chỉ tiêu cụ thể cho lớp cùng phấn đấu trong các phong trào chung của nhà trường. Điều quan trọng là GVCN phải phát hiện những năng lực đặc biệt ở học sinh viết chữ đẹp. Phối hợp với phụ huynh lập kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên cho các học sinh có năng khiếu nói trên. Bồi dưỡng, khơi dậy ở các em lòng say mê hứng thú học tập thông qua những hội thi viết chữ đẹp. Thực hiện tốt việc đành giá thường xuyên: Giáo viên dùng lời nói chỉ ra cho học sinh biết được chỗ đúng, chưa đúng và cách sửa chữa. Đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh, coi trọng việc động viên, khuyến khích sự cố gắng trong học tập, rèn luyện của học sinh, giúp học sinh phát huy hết khả năng của mình.
Lý tưởng nhất hiện nay là mỗi học sinh có một chiếc bảng có kẻ ô giống như vở ô li mà học sinh đang tập viết gồm 5 li ngang và 5 li dọc trên một ô bảng. Khi sử dụng loại bảng này về phía giáo viên chỉ cần hướng dẫn một lần học sinh có thể vừa viết bảng vừa viết vở được. Về phía học sinh, tạo điều kiện thuận lợi cho các em vì chỉ có một hướng dẫn thống nhất các em sẽ không phải lẫn lộn giữa cách viết bảng và vở. Hiệu quả hơn nữa là chiếc bảng được gắn nam châm phía sau để học sinh sau khi viết bài xong có thể gắn bài lên bảng nam châm,các bạn khác sẽ phát hiện được chỗ đúng, chỗ sai của bạn và tự sửa được cho bạn ,cho bản thân mình .
Với học sinh lớp 2, việc làm này lúc đầu có thể hơi khó nhưng ngày nào cũng được luyện tập sẽ trở thành thói quen nề nếp,sẽ tạo cho việc làm dễ hơn, hiệu qủa học cao hơn. GV cũng có thể sử dụng ngay bảng của học sinh để gắn ngay vào bảng nam châm, để sửa những lỗi sai phổ biến của cả lớp và dùng chiếc bảng học sinh để viết mẫu chữ cho học sinh quan sát và tập viết giống cô.
Rèn kĩ năng viết cho học sinh
Để giúp học sinh lớp 2 viết đúng và đẹp trước tiên người giáo viên phải tự thống nhất một số thuật ngữ khi dạy tập viết để học sinh nghe quen tai và có thói quen nhận biết nhanh. VD: “Đường kẻ” Học sinh nghe cô nói hiểu được đâu là đường kẻ ngang thứ nhất, thứ 2, thứ 3, thứ 4. đường kẻ dọc trái, đường kẻ dọc phải. Cách xác định tọa độ trên khung chữ phải dựa vào đường kẻ chuẩn. Học sinh qua giờ học luyện tập, tập viết sẽ tự nhận xét được độ cao, kích thước của chữ, biết đựợc vị trí nằm trên đường kẻ nào, dòng kẻ thứ mấy thông qua chữ mẫu. Việc tiếp theo quan trọng là học sinh phải nắm chắc điểm đặt bút đầu tiên.Biết được điểm dừng bút của một số chữ thường kết thúc ở điểm đặt bút hoặc ở đường kẻ ngang thứ hai. Giáo viên có thể lặp lại điều này ở nhiều tiết học để học sinh luôn lưu ý nên hất quá tay chữ sẽ mất cân đối hoặc hất quá ít làm chữ viết giống như in. Trong kỹ thuật viết tạo sự liền mạch giáo viên cần rèn học sinh biết cách rê bút, lia bút để đảm bảo kỹ thuật và tốc độ viết chữ. VD: Rê bút- viết chữ: n(cở chữ nhỏ). Học sinh viết nét móc xuôi trái (1), dừng bút ở đường kẻ nhứ nhất, không nhấc bút mà ngược lên đường kẻ thứ 2 để viết nét móc 2 đầu, dừng bút ở đường kẻ số 2.
Giúp các em khắc phục tôi đã làm như sau: Cho hs so sánh chữ Hvà chữ K( mẫu 2 chữ phóng to).
+ Giống nhau: cùng có nét khuyết trên. Học sinh đã biết cách viết
+ Khác nhau: chữ H có nét móc 2 đầu.
+ Chữ mẫu
+ Kỹ thuật viết chữ
Ngoài ra hs còn được rèn luyên thành kỹ năng như: Tư thế ngồi viết, cách cầm bút để vở, cách trình bày bài cộng với ý thức tự giác của mỗi học sinh trong quá trình luyện tập sẽ làm bài viết của các em đẹp hơn. Học sinh được viết trên bảng, vở bài tập viết và viết cả vở ô li (giờ luyện viết). Để nhận biết bài viết của học sinh đã đúng, đẹp chưa cần có sự kiểm tra đánh giá, côngviệc này phải tiến hành thường xuyên, điều này chỉ có 2 ưu điểm sau:
Giáo viên đánh giá được mức độ tiếp thu của học sinh, từ đó có thể điều chỉnh phương pháp dạy cho phù hợp.
Giáo viên giới thiệu nội dung viết ứng dụng và viết nội dung từ ứng dụng, sau đó gợi ý học sinh hiểu ý nghĩa từ ứng dụng sẽ viết.
Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát và nhận xét về cách viết ứng dụng(chú ý đến các điểm quan trọng: độ cao các chữ cái,đặt dấu ghi thanh)
Giáo viên viết mẫu minh họa cách nối chữ, học sinh theo dõi.
Giáo viên nêu yêu cầu và nội dung luyện viết trong vở (viết chữ gì? mấy dòng, cần lưu ý về cách nối chữ và đặt dấu thanh, khoảng cách giữa các chữ)
Giáo viên theo dõi uốn nắn về cả cách viết và tư thế ngồi viết. Giáo viên chấm bài cho HS đã viết xong ở lớp
Nhận xét kết quả chấm bài, khen ngợi những bài đạt kết quả tốt. Nếu bài học dài, giáo viên có thể chọn dạy một nội dung tiêu biểu và học sinh luện tập theo nội dung tương ứng.
KẾT QUẢ VÀ ỨNG DỤNG
Kết quả
Qua việc áp dụng nghiên cứu “ Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2” tôi thấy kết quả đã có nhiều chuyển biến nhất định. Viết nắn nót,cẩn thận thành thói quen của học sinh. Các em luôn tự giác trong học tập,sách vở luôn sạch đẹp. Phong trào “vở sạch,chữ đẹp” của tổ luôn được BGH nhà trường đánh giá cao. Vở viết của học sinh đảm bảo chất lượng, viết chữ đúng mẫu, tốc độ
viết đúng qui định. Bản thân giáo viên khi dạy cũng thấy hứng thú,say sưa nâng cao chất lượng giờ dạy tốt hơn.
Trong quá trình dạy luyện viết và hướng dẫn học sinh viết đúng, viết đẹp tôi nhận thấy trong môn tập viết là bộ môn thực hành có sự luyện tập thường xuyên hàng ngày. Tuy nhiên lứa tuổi các em còn nhỏ, rất ngại viết nhiều vì khi viết các em phải tập trung chú ý cao độ dễ gây mệt mỏi và cơ tay các em còn yếu nên nhanh bị mỏi dẫn đến các em viết ẩu, chữ xấu, làm cho các emchán viết, ngại viết. Giáo viên trong quá trình dạy không nên cho học sinh viết quá nhiều bài. Đặc biệt động viên khen thưởng kịp thời những học sinh viết bài có tiến bộ.
Trong khi tập viết, học sinh được hoạt động cá nhân nhiều phát huy tính tích cực chủ động tự giác của các em để hoàn thành bài học. Phương tiện hoạt động đúng mức sẽ góp phần lớn trong việc hình thành nhân cách cho các em,rèn cho trẻ những phẩm chất đạo đức như:Tính cẩn thận,tinh thần kỹ luật và thẫm mỹ để sau này lớn lên các em sẽ trở thành những người có ích cho xã hội.
Trong nhà trường việc dạy học sinh viết đúng,viết đẹp cần được coi trọng từ lớp một và cả các lớp trên.
Để giúp các em học sinh viết sạch, đẹp thì nhà trường và gia đình cần chuẩn bị tốt những điều kiện ban đầu về cơ sở vật chất giúp các em có được sự thoải mái khi viết. Đồng thời giáo viên cần phải kết hợp và sử dụng một cách linh hoạt,có sự sáng tạo trong giảng dạy. Và một điều kiện không thể thiếu với mỗi người giáo viên đó là sự kiên trì,tính cẩn thận và luôn luôn yêu nghề mến trẻ.
Ứng dụng
Nhằm giúp cho giáo viên vận dụng triển khai áp dụng rèn chữ viết cho học sinh chữ viết ngày càng được các cấp, các ngành quan tâm nhiều hơn nên giáo viên cần quan tâm rèn chữ “nét chữ -nết người”.
Giúp học sinh có hiểu biết về đường kẻ, dòng kẻ, độ cao cở chữ, hình dáng, tên gọi các nét chữ, cấu tạo chữ cái ,khoảng cách các nét chữ, chữ ghi tiếng,cách viết các chữ viết thường,dấu thanh và chữ số.
Giúp học sinh có kỹ năng: Viết đúng qui trình- nét, viết chữ cái và liên kết các chữ cái tạo thành chữ ghi tiếng theo yêu cầu liền mạch. Viết thẳng hàng các chữ trên dòng kẻ .Ngoài ra học sinh còn được rèn luyện các kĩ năng: như tư thế ngồi viết ,cầm bút, để vởBài kiểm tra cuối năm là bài tập chép một đoạn trong bài tập đọc (không mắc quá 5 lỗi chính tả).
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Từ khi thực hiện rèn chữ viết cho học sinh, các lớp trong khối học sinh có tiến bộ - các em viết đúng độ cao, đều và thẳng nét, đặt bút đúng, kết thúc nét của các chữ đúng quy định. Đặc biệt là học sinh viết đúng quy trình, tốc độ viết được tăng dần. Sách vở được các em giữ gìn, bảo quản sạch sẽ, cẩn thận.
Để khuyến khích học sinh có thói quen ham luyện viết và viết đúng, viết đẹp sau mỗi bài viết của các em giáo viên nên nhận xét và sửa sai ngoài lề trái ở vở học sinh. Điều đặc biệt là chữ sửa sai của giáo viên phải chính xác – đẹp – đúng mẫu, sau đó yêu cầu học sinh đọc, viết lại những tiếng đúng do giáo viên sửa, điều này nhầm hoàn thành cho các em kỹ năng đọc, viết, tính cẩn thận, thẩm mỹ khi viết.
Bên cạnh việc thực hiện hướng dẫn học sinh rèn chữ viết ở lớp giáo viên cũng cần phối hợp với phụ huynh học sinh để đôn đốc nhắc nhở các em. Nhiệt tình giúp đỡ phụ huynh nếu phụ huynh còn gặp khó khăn trong việc rèn chữ viết cho con em mình khi ở nhà. Giúp các bậc phụ huynh xác định tầm quan trọng của chương trình học. Nếu đọc tốt viết tốt thì việc tiếp thu bài ở các môn học khác sẽ tốt hơn, khi lên các lớp tiếp theo sẽ học tốt hơn.
Hỗ trợ phụ huynh kiểm tra bài viết ở nhà của học sinh, lưu ý cho những phụ huynh có con em còn yếu về chữ viết để kịp thời cùng nhau chỉnh sửa cho các em.
Nếu được sự hỗ trợ nhiệt tình của phụ huynh học sinh giúp các em xác định nhiệm vụ học tập của mình thì các em sẽ tiến bộ rất nhanh.
Trên đây là một số phương pháp và kinh nghiệm rèn kỹ chữ viết cho học sinh lớp 2. Trong quá trình viết không tránh khỏi phần thiếu sót tôi rất mong sự đóng góp ý kiến nhiệt tình của các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp, để sáng kiến được hoàn thiện hơn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (2007) Điều lệ Trường tiểu học Ban hành kèm theo Quyết định số 51/2007/QĐ-BGDĐT.
Tạp chí Giáo dục
Sách Hồ Chí Minh toàn tập, tập IV, Nhà XB Sự Thật
Chương trình Tiểu học Nhà xuất bản giáo dục( 2001)
Luật Giáo dục ( 1998)
Thông tư số 27 Quy định đánh giá học sinh tiểu học.
Rèn kỹ năng viết cho học sinh, Nhà xuất bản Đại học sư phạm
Bắc Giang, ngày 15 tháng 10 năm 2022
Người viết
Vũ Thái Bình
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG HiỆU TRƯỞNG
Nguyễn Thị Thu Hương