Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng đọc đúng cho học sinh Lớp 1 qua môn Tiếng Việt

 5 tiếng
- Dạng văn xuôi
Việc hướng dẫn đọc đúng được thể hiện trong tiết 1
a. Luyện đọc từ ngữ
Đối với lớp 1 dù ở bất kỳ dạng bài nào văn xuôi hay thơ thì trước khi luyện đọc đúng toàn bài bao giờ học sinh cũng được ôn luyện âm vần. Trong phần này các em ôn luyện vần trên cơ sở luyện đọc những từ khó, hay nhầm lẫn khi đọc có ở trong bài. Để thực hiện được tốt phần này, ngoài việc cần lựa chọn thêm những từ ngữ khác mà học sinh trong lớp mình hay nhầm lẫn hoặc phát âm sai để cho các em luyện đọc. 
Thí dụ: Bài “Chú công” 
SGK chỉ yêu cầu luyện đọc từ “nâu gạch, rẻ quạt, rực rỡ, lóng lánh” nhưng có thể các em sẽ nêu thêm một số từ nữa mà các em cho là khó đọc đó là: “màu sắc, xoè tròn” vì khi đọc dễ bị lẫn “màu sắc” với “màu xắc”, “xoè tròn” với “xèo tòn”
Khi cho các em luyện đọc từ ngữ, giáo viên nên kết hợp phân tích tiếng để giúp học sinh nhớ lại những âm vần đã học. Tuy nhiên chúng ta cần tập trung gọi những học sinh đọc còn yếu, song để giúp những em này đọc được đúng thì việc gọi một số em giỏi đọc thật to, thật chính xác là một việc làm không thể thiếu bởi vì các êm yếu sẽ bắt chước các bạn để đọc và như vậy các em sẽ có ý thức tự sửa hơn. Sau đó cả lớp sẽ đồng thanh những từ ngữ này. Cần tăng cường cho các em nhận xét nhau đọc, đúng hay say, nếu sai thì ở đâu, các em có thể tự sửa lại cho bạn. Nếu học sinh không làm được việc đó, giáo viên phải kịp thời uốn nắn sửa sai ngay cho các em. Nhất thiết phải có khen chê kịp thời.
- Không chỉ luyện đọc đúng từ trong giờ tập đọc mà trong các tiết tăng cường Tiếng Việt, chúng ta có thể đưa ra những bài tập phân biệt phụ âm đầu và vần để giúp các em phát âm tốt hơn.
Thí dụ: Dạng bài tập điền vần hoặc điền phụ âm đầu
+ Bài tập 1: Điền l hay n
.o..ắng	 , 	oê , .í.ẽ , .áoức
+ Bài tập 2: Điền r, d, gi
 ộn.ã , ..ập .ờn , tháng..iêng
Sau khi học sinh điền xong giáo viên phải yêu cầu và kiểm tra các em đọc. Nếu các em đọc sai giáo viên phải kịp thời uốn nắn ngay. Phần luyện đọc từ nếu giáo viên làm tốt, hướng dẫn học sinh đọc kỹ sẽ giúp cho các em đọc trơn bài đọc tốt hơn.
b. Đọc đúng dạng thơ
Thơ là tiếng nói của tình cảm, là sự phản ánh con người và thời đại một cách cao đẹp, thơ rất giàu chất trữ tình. Vì vậy khi đọc thơ cần thể hiện được tình cảm của tác giả gửi gắm trong từ, từng dòng thơ, nhịp thơ để truyền cảm xúc đến người nghe. Vì vậy đọc thơ phải đọc đúng dòng thơ, vần thơ, thể thơ để thể hiện sắc thái, tình cảm. Khi dạy bài tập đọc là thơ thì một công việc không thể thiếu được đối với giáo viên và học sinh đó là ngắt nhịp câu thơ. Thực tế cho thấy học sinh mắc lỗi ngắt nhịp là do không tính đến nghĩa chỉ đọc theo áp lực của nhạc thơ. Học sinh tìm được trong bài có những dấu câu thì ngắt nhịp. Do vậy khi dạy những bài đọc thơ ở giai đoạn đầu tôi thường chép lên bảng các câu thơ cần chú ý ngắt giọng rồi hướng dẫn
Thí dụ: Bài “Tặng Cháu”
Vở này / ta tặng cháu yêu ta
Tỏ chút lòng yêu cháu / gọi là
Mong cháu / ra công mà học tập
Mai sau / cháu giúp nước non nhà
Học sinh sẽ được luyện đọc từng câu rồi đọc nối tiếp nhau cho đến hết bài. Giáo viên có thể cho các em dùng ký hiệu đánh dấu vào sách để khi đọc không bị quên.
Đến giai đoạn sau (khoảng từ giữa học kỳ II trở đi) giáo viên có thể để học sinh nhìn vào sách và nêu cách ngắt giọng của mình ở từng câu thơ (vì những bài thơ của lớp 1 thường là ngắn nên công việc này cũng không chiếm quá nhiều thời gian trong tiết dạy). Nếu học sinh nói đúng giáo viên công nhận ngay và cho các em đánh dấu luôn vào sách. Nếu học sinh nói sai giáo viên sửa lại cho học sinh.
c. Đọc đúng dạng văn xuôi
Tương tự như ở thơ, giáo viên cần chú trong rèn cho các em biết ngắt, nghỉ hơi cho đúng. Cần phải dựa vào nghĩa và các dấu câu để ngắt hơi cho đúng. Khi đọc không được tách một từ ra làm hai, tức là không ngắt hơi trong một từ. Việc ngắt hơi phải phù hợp với các dấu câu, nghĩ ít ở dấu phẩy, nghỉ lâu hơn ở dấu chấm. Đối với những câu văn dài cần hướng dẫn học sinh ngắt hơi cho phù hợp. Cụ thể tôi cho học sinh tự tìm những câu văn dài đó hoặc do chính giáo viên đưa ra. Sau đó yêu cầu học sinh xác định cách ngắt giọng, gọi học sinh nhận xét đúng sai. Đối với học sinh lớp 1 giáo viên cũng chưa nên hỏi nhiều quá về việc tại sao các em lại ngắt giọng như vậy mà nếu thấy đúng thì giáo viên công nhận ngay, còn nếu sai thì sửa cho các em và giải thích để các em thấy rõ hơn. Sau khi xác định ngắt giọng ở mỗi câu văn dài bao giờ giáo viên cũng phải nhấn mạnh cho các em thấy tầm quan trọng trong việc ngắt, nghỉ đúng ở các câu văn, đoạn văn. Muốn xác định cách ngắt giọng đúng thì phải dựa vào nghĩa vào các tiếng, từ, dấu câu.
Ví dụ: Bài “Trường em”
Câu dài trong bài cần hướng dẫn cách ngắt nghỉ hơi là: 
“Ở trường / có cô giáo hiền như mẹ / có nhiều bè bạn thân thiết như anh em /”
Chúng ta có thể chép câu này lên bảng và hướng dẫn cách ngắt hơi như trên (vì đây là bài đầu tiên trong chương trình tập đọc nên tôi hướng dẫn luôn cách đọc).
Đối với những bài có lời thoại, giáo viên phải hướng dẫn kỹ học sinh cách lên giọng cuối câu hỏi và xuống giọng cuối câu kể (câu trả lời)
Cũng như thơ, sau khi sửa xong lỗi ngắt giọng cho học sinh, giáo viên phải gọi nhiều em đọc, các học sinh khác nghe và nhận xét bạn đọc.Việc luyện đọc cho học sinh đọc đúng từ, câu sẽ giúp cho việc đọc đoạn, bài được trôi chảy, lưu loát hơn và học sinh nắm chắc được cách đọc đúng văn bản được học mà không phải tình trạng học vẹt.
Để tiết học nhẹ nhàng, không nhàm chán mà lại nhiều em được luyện đọc thì giáo viên phải tổ chức đọc theo nhiều hình thức khác nhau như đọc cá nhân, đọc theo nhóm, theo tổ hoặc đồng thanh. Những hình thức này còn giúp giáo viên kiểm soát được khả năng đọc của toàn thể học sinh trong lớp.
- Luyện đọc diễn cảm sẽ được thể hiện trong tiết 2, trong phạm vi đề tài này tôi chỉ đề cập đến vấn đề đọc đúng. Vì vậy mà cách hướng dẫn đọc diễn cảm sẽ không được nêu lên trong đề tài.
d. Luyện đọc củng cố và nâng cao
Để giúp học sinh đọc bài một cách chắc chắn, giáo viên cần dành thời gian để luyện đọc củng cố và nâng cao. Trong phần này giáo viên cho học sinh luyện đọc cá nhân – giáo viên cần chú ý tới các em đọc yếu để em đó được tham gia đọc – giáo viên cần động viên khích lệ kịp thời. Trong quá trình học sinh đọc giáo viên quan tâm theo dõi, uốn nắn, sửa sai cho các em. Đối với những bài đọc có lời đối thoại nên cho các em đọc theo lối phân vai. Đối với bài thơ cần cho các em đọc nhiều. Một tiết học tập đọc chỉ có 35 – 40 phút vì vậy để đảm bảo thời gian và chất lượng giờ học, học sinh phải đọc trước văn bản ở nhà. Giáo viên cần có sự chuẩn bị chu đáo, phải đưa ra các tình huống có thể xảy ra khi hướng dẫn học sinh đọc cho đúng, cho hay. Muốn vậy giáo viên phải luôn trau dồi kiến thức, luôn thay đổi phương pháp dạy học cho phù hợp với sự phát triển của xã hội. Trong giờ học, giáo viên chỉ là người hướng dẫn, tổ chức để học sinh tự tìm ra kiến thức.
 C. KẾT QUẢ
Từ những nghiên cứu về nguyên nhân và đưa ra các biện pháp để khắc phục lỗi về phát âm nhằm giúp các em đọc tốt hơn. Trong năm học qua, tôi đã áp dụng những biện pháp đó đối với học sinh lớp mình và đã có kết quả tốt. 
 KIỂM TRA LẤY KẾT QUẢ:
Sau khi tiến hành dạy thực nghiệm với giáo án trên ở lớp 1C ở trường Tiểu học Tản Hồng tôi tiến hành kiểm tra miệng (gọi học sinh đọc cả bài), kết quả thu được như sau:Kết quả như sau:
	- Hoàn thành tốt : 12 em
	- Hoàn thành : 19 em
Trong đó, học sinh đọc chưa đúng còn: 
	- Vần uyên – uên: 5 em
	- Dấu thanh (hỏi – nặng; ngã – sắc): 1 em; 
	- Vần có âm cuối c/t: 0 em
	- Vần có âm cuối n/ng vần: 1 em
	- Âm đầu l/n: 1 em
	- Âm đầu kh/h : 1 em
	- Âm đầu d/v : 0 em
	- Ngọng bẩm sinh: 1 em (có nhiều tiến bộ, đọc đã rõ hơn)
Áp dụng sáng kiến sẽ đảm bảo về chất lượng môn học cũng như các hoạt động giáo dục; đảm bảo học sinh đọc đúng, từ đó viết đúng, tốc độ đọc nhanh. Học sinh đọc đúng sẽ hiểu được nội dung học tập, là tiền đề để học tốt các môn học khác, là cơ sở để lĩnh hội được các tri thức trong sách cũng như tri thức của nhân loại.
Căn cứ vào những kết quả thu được ở trên tôi nhận thấy việc áp dụng một số biện pháp ở chương 3 vào việc hướng dẫn học sinh luyện đọc đúng thực sự nâng cao hiệu quả của giờ dạy, phát huy được tính chủ động sáng tạo và tạo được sự hứng thú say mê của học sinh.
C. KẾT LUẬN
BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Qua việc thực hiện các biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1C tôi thấy đã có những chuyển biến rõ rệt. Đó là chất lượng đọc đạt kết quả cao, học sinh không những đọc thông thạo mà còn viết đúng, viết đẹp, đem lại niềm vui cho thầy cô giáo, cho học sinh, cho cả phụ huynh.
Các em đọc không tốt, đọc yếu dần dần tiến bộ và số lượng khá giỏi tăng rõ rệt, các em đọc tốt hơn, mạch lạc hơn trước và có thể đảm bảo được chất lượng đọc khi lên các lớp tiếp theo. Từ đó, bản thân tôi cũng rút ra được một bài học kinh nghiệm cho bản thân cũng như để các thầy cô đồng nghiệp tham khảo, góp ý như sau:
- Tìm hiểu nguyên nhân mà học sinh trở nên đọc yếu, phải biết được các em bị hỏng kiến thức nào.
- Thực hiện chuyên đề về tiết Tiếng việt đọc trong tổ chuyên môn, trao đổi cùng đồng nghiệp trong tổ các phương pháp thực hiện để cùng nhau tiến bộ.
- Trong từng tiết dạy giáo viên phải xác định khối lượng kiến thức cần truyền thụ cho học sinh theo từng đối tượng thông qua mục đích, yêu cầu của bài dạy. Khi giảng dạy cần lựa chọn nhiều phương pháp phù hợp, vận dụng việc đổi mới phương pháp trong giảng dạy đó là lấy học sinh làm trung tâm, phải khơi gợi cho học sinh tính chủ động, ham thích học, đọc bài. 
- Tổ chức thực hành, luyện tập thường xuyên dưới nhiều hình thức. Phân chia đối tượng học sinh, có kế hoạch bồi dưỡng học sinh trung bình, học sinh yếu, kịp thời.
- Cần chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo tránh dạy chay và thường xuyên ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy học, giới thiệu tranh ảnh, trò chơi để học sinh hào hứng học tập.
- Giáo viên cần dẫn dắt học sinh đọc một cách nhẹ nhàng, dí dỏm, tạo cho các em tinh thần vui vẻ, hồn nhiên để học tập. Khi đọc mẫu giáo viên nên phát âm chuẩn xác để học sinh bắt chước và vững vàng trong cách đọc tránh đọc sai để ảnh hưởng đến học sinh.
- Xây dựng nề nếp học tập tốt trong mọi khía cạnh, tạo không khí thi đua giữa cá tổ, các nhóm ,các học sinh theo từng đối tượng.
- Giáo viên - học sinh có mối quan hệ gần gũi nhưng nghiêm túc, tạo tâm lý thoải mái, cử chỉ thân thiện trong quá trình dạy học.
- Sử dụng phương pháp động viên, khen ngợi hợp lí, khi các em có một điểm đúng hay tiến bộ dù là rất nhỏ thì giáo viên cũng cần khen ngợi để tăng sự cố gắng vươn lên học giỏi của các em.
 - Để rèn cho học sinh đọc đúng, đọc tốt – học tốt phân môn Tiếng việt cũng như các phân môn học khác, thì bản thân giáo viên phải là người có kỹ năng đọc tốt thì mới đáp ứng được việc học của học sinh. Nghĩa là muốn học sinh đọc đúng thì trước hết giáo viên phải đọc chính xác, giọng chuẩn và có trình độ mới thấy được cái sai của học sinh để sửa lại cho đúng. bởi một lí do đơn giản là học sinh tiểu học hay bắt chước mẫu, cô làm đúng trò sẻ làm theo đúng và ngược lại. Do đó trước khi dạy một bài học nào nhất thiết giáo viên phải chuẩn bị chu đáo từ giáo án tới đồ dùng trực quan. Lời lẽ giản dị, trong sáng để gây hứng thú học tập cho các em, và đọc mẫu trước ở nhà.
	- Đọc đúng thật sự là một nhu cầu to lớn của người đi học, đọc để đến với những hiểu biết cao hơn, vươn đến những thành tựu trí thức cao hơn và nhất là trong thời đại văn minh hiện nay thì việc đọc ở mỗi con người không thể thiếu được. Muốn học sinh đọc đúng thì cần phải làm thế nào để học sinh thấy được tầm quan trọng của nó. Đưa ra cho học sinh thấy được lợi ích khi đọc đúng. Khi học sinh đã thích đọc thì vai trò của người giáo viên là uốn nắn, nâng đỡ, sửa sai, bằng nhiều hình thức như khảo sát, kiểm tra, động viên, khen thưởng, các hình thức kiểm tra này phải luôn thay đổi cho phù hợp để học sinh không cảm thấy nhàm chán. 
 - Đối với tập đọc thì phải thường xuyên kiểm tra giọng đọc của học sinh. Muốn học sinh mình đạt được những kỹ năng trên, trong mỗi bài đọc, bài kiểm tra giáo viên cần đánh giá, khen ngợi kịp thời, cần lấy những gương tốt để nêu lên cho các em học tập lẫn nhau. Giống với câu tục ngữ: “Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học.” 
	- Ngoài ra muốn tạo cho học sinh một cảm giác thoải mái khi học, tôi luôn chú ý đến môi trường lớp học, bàn ghế ngồi học, vệ sinh cá nhân luôn sạch sẽ. Sử dụng sách giáo khoa, tài liệu rõ ràng sạch đẹp.
	Với cách dạy cách rèn đọc này không chỉ áp dụng chương trình lớp hai. Mà theo tôi nghĩ đã là môn tập đọc thì yêu cầu trọng tâm là rèn luyện cách đọc cho học sinh nên có thể áp dụng cho chương trình tập đọc ở cả cấp tiểu học.
2. KHUYẾN NGHỊ
	Về phía tổ chuyên môn: Đề nghị tổ chuyên môn nhà trường đưa sáng kiến của tôi ra hội thảo để phân tích ưu điểm, nhược điểm và nhân rộng ra các điểm trường trong toàn trường.
	Về phía giáo viên: Khi vận dụng các phương pháp vào dạy học, mỗi giáo viên cần tạo cho mình một hướng đi riêng, cần có sự sáng tạo và linh hoạt trong suốt quá trình giảng dạy. Đặc biệt cần tăng cường thăm lớp dự giờ để học tập kinh nghiệm giảng dạy của đồng nghiệp và rút kinh nghiệm cho bản thân.
	Trên đây là một số vấn đề tôi đã suy nghĩ, học hỏi và thể hiện trong quá trình giảng dạy, đây được coi là kinh nghiệm nhỏ của bản thân tôi trong năm học 2022-2023. Khi thực hiện tôi đã thu được một số kết quả nhất định trong phân môn Tiếng việt lớp 1. Tuy nhiên cũng không tránh khỏi những điều còn khiếm khuyết, tôi rất mong được sự nhận xét, góp ý của Hội đồng chấm sáng kiến kinh nghiệm cấp trường để tôi hoàn thiện hơn nữa sáng kiến của mình. 
 D. TÀI LIỆU THAM KHẢO 
STT
Tên sách
Nhà xuất bản
1
Sách giáo viên lớp 1 tập một, tập hai
Nhà xuất bản giáo dục
2
Sách giáo khoa lớp 1 tập một, tập hai
Nhà xuất bản giáo dục
3
Phương pháp dạy học Tiếng Việt ở Tiểu học
Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội
4
Tài liệu Dạy và học ngày nay (tháng 5/2013)
Tạp chí của Trung ương Hội khuyến học Việt Nam
5
Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho GV Tiểu học:
TH15: Một số phương pháp dạy học tích cực ở Tiểu học
TH 16: Một số phương pháp dạy học tích cực ở Tiểu học
TH27: Phương pháp kiểm tra đánh giá bằng nhận xét
Nhà xuất bản giáo dục
6
TT30 ngày 28/8/2014
Bộ Giáo dục và Đào tạo

E. MINH CHỨNG
MINH CHỨNG BIỆN PHÁP 1+ 2. 
MINH CHỨNG BIỆN PHÁP 3
MINH CHỨNG BIỆN PHÁP 4.
MINH CHỨNG BIỆN PHÁP 5.
MINH CHỨNG BIỆN PHÁP 6.
MINH CHỨNG BIỆN PHÁP 9
MINH CHỨNG BIỆN PHÁP 11.
 D . CAM KẾT
 Bằng kinh nghiệm thực tiễn nhiều năm giảng dạy lớp 1. Tôi đã trình bày các giải pháp nâng cao chấ lượng luyện đọc trong giải pháp này.
 Tôi cam kết không sao chép và vi phạm nội dung bản quyền nào đã có sẵn.
Trên đây là những ý kiến nhỏ của bản thân tôi nhằm giúp giáo viên tham khảo khi rèn đọc đúng cho học sinh. Tuy nhiên, chắc chắn còn nhiều chỗ thiếu sót hoặc chưa phù hợp. Tôi rất mong nhận được sự góp ý chân thành của BGH nhà trường và của các đồng nghiệp để đề tài được ứng dụng rộng rãi hơn trong dạy học. 
Tôi xin chân thành cảm ơn.
 Tản Hồng, ngày 30 tháng 03 năm 2023.
	 Người thực hiện
 Nguyễn Thị Mai Hương