Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện rèn kĩ năng viết chính tả cho học sinh ở Lớp 3

nhớ từ. Hơn nữa khi chấm bài giáo viên cần xâu chuỗi lại các lỗi mà học sinh mắc phải sau đó cho học tự sữa lỗi của mình sẽ giúp cho các em ghi nhớ kĩ hơn.
Thay đổi phương pháp và hình thức luyện tập
Như chúng ta đã biết không có phương pháp dạy học nào là vạn năng. Vậy lựa chọn phương pháp dạy học như thế nào, hình thức tổ chức dạy học như thế nào cho phù hợp phát huy được mặt tích cực tự giác thành kỹ năng, kỹ xảo viết đúng chính tả là một vấn đề mà đòi hỏi người giáo viên phải suy nghĩ tìm tòi sáng tạo.
Ví dụ: l/n ; ch/tr...
Giáo viên cần căn cứ vào đặc điểm phương ngữ mà thực tế viết sai chính tả của học sinh lớp mình mà lựa chọn hoặc biên soạn thêm các bài tập nhỏ cho phù hợp.
Ví dụ: Tiên Lãng các em thường nhầm lẫn các âm “n /l ”.
Vì vậy, ở bài tập 2 tiết Chính tả tập chép “Cậu bé thông minh” SGK trang 6.
Tôi lựa chọn phần a nhưng ngoài nội dung đã cho tôi biên soạn thêm nội dung bài tập như sau :
Điền vào chỗ trỗng l hay n :
hạ....ệnh, ...ộp bài, hôm...ọ, o ê, o ắng, ưu uyến, ô ức, ão
ùng, óng ảy, ăn óc, ong anh, ành ặn, anh ợi, oè oẹt,
ơm ớp.
Chú trọng cho học sinh ôn lại quy tắc chính tả, cách viết người, tên địa lí kết hợp cấu tạo của âm tiết các phụ âm, vần đã học ở các lớp trước để học sinh nắm vững. Với học sinh yếu kém tôi thường xuyên theo dõi động viên dành thêm thời gian cho học sinh viết theo tiến trình từ ít đến nhiều, từ dễ đến khó khi đọc bài tôi lưu ý những từ khó để học sinh ghi nhớ, tôi luôn tạo sự tự tin niềm hứng khởi cho các em tránh sự mặc cảm, chán nản khuyến khích khen ngợi kịp thời những em tiến bộ.
Chuẩn bị kĩ bài soạn, đồ dùng dạy học
Chuẩn bị chu đáo phần soạn đặc biệt là hệ thống câu hỏi, câu hỏi gợi ý, câu hỏi nhằm khắc sâu kiến thức, các lỗi chính tả học sinh dễ mắc phải cách giúp học sinh ghi nhớ để viết sao cho đúngđể các em dễ hiểu, dễ nhớ hứng thú khi học.
Đồ dùng trực quan là một vấn đề hết sức quan trọng, mắt thấy tai nghe, tay ghi chép thì học sinh sẽ hiểu bài và ghi nhớ được lâu.
Ví dụ: khi dạy bài chính trong phần ghi nhớ tiếng, từ khó viết. Để học sinh biết phân biệt khi nào viết “truyện/chuyện” giáo viên chuẩn bị một quyển truyện để học sinh quan sát. Viết “truyện” trong trường hợp có nghĩa là một tác phầm văn học do các nhà văn sáng tác: quyển truyện, đọc truyện, truyện tranh, phim truyện...Viết là “chuyện” trong nghĩa dùng lời nói để thể hiện: nói chuyện, kể chuyện, hỏi chuyện, chuyện trò,... Đối với các bài tập chính tả giáo viên nên chuẩn bị các phiếu bài tập hoặc bảng phụ để học sinh được thực hành nhiều hơn, ghi nhớ tốt hơn.
Sử dụng trò chơi học tập:
Sử dụng trò chơi học tập tạo điều kiện cho học sinh một cách tích cực, chủ động, sáng tạo, hình thành kỹ năng kĩ xảo. Các em mạnh dạn hơn, tự tin hơn được bộc lộ hết mình, tiết học nhẹ nhàng sinh động. Các em có cảm giác “học mà chơi, chơi mà học”.
Đối với bài chính tả (nghe –viết) Người mẹ ( Trang 31- SGK TV3), ở bài tập 2 là bài tập lựa chọn nên tôi chọn phần a và tổ chức trò chơi tiếp sức để các em thi tìm những tiếng bắt đầu bằng r/d/g vì HS lớp tôi hay mắc lỗi phụ âm r/d/g. Cho HS đọc yêu cầu- nêu yêu cầu “Điền vào chỗ trống r hay d. Giải câu đố”. Ở phần bài tập 3 cũng là bài tập lựa chọn nên tôi chọn phần a và cho HS thực hành làm vào phiếu bài tập theo nhóm sau đó tổ chức cho HS chơi trò chơi tiếp sức để các em tìm các các từ, đồng thời để các em phát huy tinh thần hợp tác. Bài 3a: Tìm các từ: Chứa tiếng bắt đầu bằng d, gi, hoặc r, có nghĩa như sau:
Hát nhẹ và êm cho trẻ ngủ
Có cử chỉ, lời nói êm ái, dễ chịu
Phần thưởng trong cuộc thi hay trong trò chơi.”
Từng nhóm cử đại diện 2 em: một em đọc câu hỏi, em kia đọc câu trả lời, các nhóm khác nhận xét, đánh giá:
“a) Chứa tiếng bắt đầu bằng d, gi, hoặc r, có nghĩa như sau: Hát nhẹ và êm cho trẻ ngủ → ru
Có cử chỉ, lời nói êm ái, dễ chịu → dỗ dành
Phần thưởng trong cuộc thi hay trong trò chơi → giải thưởng”
Động viên khuyến khích kịp thời, cụ thể, chính xác.
Trong quá trình dạy học người giáo viên cần chú ý đến sự tiến bộ của học sinh dù đó là một sự tiến bộ nhỏ nhất. Sự tiến bộ đòi hỏi người giáo viên phải nhận ra, để động viên, khen ngợi kịp thời. Đây chính lầ một động lực giúp các em phấn chấn tinh thần, có niềm tin vào bản thân mình, các em sẽ rất thích thú khuyến khích các em học tập một cách tích cực hơn.
Đồng thời người giáo viên cần nhận xét cụ thể, chính xác vào vở học sinh bằng những lời động viên khen ngợi, khuyến khích nhắn nhủ như: “chữ em viết đã có nhiều tiến bộ, chữ viết đều và đẹp, nét chữ đẹp, em tiếp tục phát huy nữa nhé!”. Hoặc “ Chữ em đã có nhiều tiến bộ rõ rệt cô chúc mừng em, cố gắng lên nữa em nhé!”...
Bằng những lời động viên, nhắc nhở ân cần, kịp thời được ghi vào vở của học sinh khi các em đọc các em cũng vui mừng, đồng thời các bậc phụ huynh cũng thấy được sự tiến bộ của con em mình, thấy được sự cẩn thẩn chăm chút của giáo viên từ đó phụ huynh cũng có trách nhiệm trong việc kèm cặp, nhắc nhở con em mình.
Rèn trong giờ giải lao
Trong các giờ giải lao của buổi học có môn chính tả, giáo viên tập trung những học sinh mắc lỗi này lại để tổ chức rèn thêm.
Đối với những em viết xấu: Giáo viên hướng dẫn các em cách lia bút sao cho nét chữ không bị gãy và hướng dẫn các em cách viết liền mạch. Vì phần đông các em viết xấu, viết không đều con chữ là do các em không biết viết liền mạch mà hay nhấc bút sau khi viết xong một con chữ hoặc ngừng bút ở những con chữ có dấu mũ. Điều này không chỉ làm cho chữ viết của học sinh bị xấu, không đều, mà còn ảnh hưởng đến kỹ năng viết của các em ở những lớp học, bậc học tiếp theo. Do đó rèn đối tượng học sinh này là “Rèn cho học sinh kỹ năng viết liền mạch và chỉ ghi dấu mũ, dấu thanh sau khi đã viết xong một chữ”.
Đối với những học sinh viết sai nhiều lỗi chính tả: Giáo viên đưa ra những lỗi phổ biến của học sinh. Sau đó, giáo viên phân tích cho học sinh thấy những nguyên nhân dẫn đến những lỗi bị sai và cách sửa sai. Giáo viên cần phải cho học sinh tập phát âm, tập phân biệt nghĩa, hướng dẫn các em nắm vững các quy tắc chính tả, nắm cấu tạo của âm tiết tiếng Việt. Sau đó các em phải viết lại cho nhớ. Từ đó có kế hoạch rèn cho tiết sau.
Trong các hoạt động khác
Chữ viết đẹp và đúng chính tả cần phải rèn luyện theo một quy trình nghiêm ngặt. Giáo viên cần phải chú ý rèn luyện thường xuyên, liên tục trong tất cả các giờ học không nên chỉ tập trung chủ yếu vào giờ Chính tả và phối kết hợp các hoạt động khác.
Đối với học sinh viết hay sai chính tả giáo viên cần yêu cầu các em phải có một sổ tay ghi chép chính tả để ghi các lỗi hay mắc để giáo viên có thể rèn thêm trong các giờ ra chơi
Nhằm khích lệ cho học sinh có ý thức rèn luyện chữ viết tốt, giáo viên cần lập một sổ theo dõi “ lỗi chính tả ” của cả lớp với mục đích sau:
Khi chấm bài của học sinh, giáo viên cần theo dõi việc “Rèn chữ”, của từng em và xếp loại vào sổ. Tôi còn có một sổ theo dõi riêng về diễn biến chữ viết của các em. Hàng tuần vào tiết sinh hoạt tôi có thể lồng ghép trò chơi về thi viết chữ, thi đọc đúng từ khó, thi đọc hay bài tập đọc trong tuần. Để giúp học sinh ghi nhớ từ mình hay viết sai và đánh giá sự tiến bộ cảu các em. Hàng tháng dựa vào việc chấm vở sạch chữ đẹp cho các em làm tiêu chí để đánh giá thi đua về mặt chữ viết. §ây còng là mét biÖn pháp quan trọng thóc đÈy các em nç lùc phấn đấu viết đẹp, đúng chính tả .
Phát động phong trào thi đua giữ vở sạch, rèn chữ đẹp không mắc lỗi chính tả trong lớp nhân dịp các ngày lễ lớn trong năm học. Tặng quà cho những em đạt giải bằng những món quà nhỏ để khích lệ tinh thần học tập của các em.
Giáo viên kể cho các em nghe những gương rèn chữ của những người đi trước được viết trong sách, báo, câu chuyện hay các bạn học sinh cũ ở lớp trên.
Cần thông tin hai chiều cho phụ huynh phối kết hợp việc luyện viết sao cho đúng chính tả. Nhắc nhở thường xuyên các lỗi sai phổ biến của học sinh để phụ huynh nắm được. Từ đó có ý thức kiểm tra theo dõi sự tiến bộ của con em mình.
Thực nghiệm sư phạm tại đơn vị: Việc áp dụng các giải pháp trên tôi thấy kết quả của lớp được nâng lên rõ rệt.
Lớp 3C (Lớp thực nghiệm): Sĩ số 39 học sinh
- Trước khi thực nghiệm sư phạm:
Môn học

Sĩ số
Loại A
Loại B
Loại C
Số
lượng
Tỷ lệ
Số
lượng
Tỷ lệ
Số
lượng
Tỷ lệ
Chính tả
39
15
38,5%
19
48,7%
5
12,8%

- Sau khi thực nghiệm sư phạm:
Môn học

Sĩ số
Loại A
Loại B
Loại C
Số
lượng
Tỷ lệ
Số
lượng
Tỷ lệ
Số
lượng
Tỷ lệ
Chính tả
39
23
58,9%
17
41,1%
0
0%
Qua áp dụng một số biện pháp sửa lỗi chính tả của mình, tôi nhận thấy chất lượng chữ viết của học sinh lớp tôi được nâng lên rõ rệt, chữ viết của các em đã đúng mẫu, đều nét, rõ ràng, rất ít em mắc lỗi chính tả. Sự tiến bộ rõ rệt về chữ viết của các em học sinh còn giúp cho kết quả kiểm tra định kỳ của lớp được nâng lên so với đầu năm rất nhiều.
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Ưu điểm của các biện pháp
Qua quá trình thực hiện, học sinh đã thực sự tự học; đã tự giác, tích cực, sôi nổi trong chia sẻ với bạn, với giáo viên; mạnh dạn chia sẻ với bạn, với giáo viên những
điều còn băn khoăn, thắc mắc; nhóm trưởng điều hành nhóm tốt; hội đồng tự quản làm việc tích cực, hiệu quả.
100% học sinh hoàn thành nội dung bài học và có sự tiến bộ rõ rệt về năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề, năng lực tự quản, tự phục vụ, năng lực giao tiếp, hợp tác do làm việc theo nhóm.
Hạn chế của biện pháp
Trong quá trình dạy tôi đã gặp phải những hạn chế như: Trình độ của các em không đồng đều nên việc tiếp thu kiến thức, một số em còn chưa mạnh dạn trình bày bài của mìnhSong trong quá trình dạy học tôi luôn theo dõi đến từng nhóm nhận xét thường xuyên để nắm bắt phần sai sót của học sinh uốn nắn sửa chữa từng bài, từng lời văn trong bài làm của các em một cách kịp thời.
Phương hướng khắc phục các hạn chế
Việc rèn viết đúng chính tả, viết đẹp cho học sinh là một công việc hết sức tỉ mỉ đòi hỏi giáo viên và học sinh phải kiên trì, diễn ra thường xuyên, liên tục. Rèn chữ viết cho học sinh là trách nhiệm của mỗi thầy cô giáo. Học sinh viết chữ đúng đẹp là niềm vui của thầy cô giáo, hạnh phúc của trẻ là niềm tự hào của cha mẹ các em. Trong các biện pháp sửa lỗi chính tả nêu trên, muốn đạt được kết quả như mong muốn thì cần phải kết hợp hài hoà giữa các biện pháp. Cần tạo điều kiện để các em tự tìm ra, chiếm lĩnh kiến thức bằng khả năng của mình. Người thầy chỉ đóng vai trò là người tổ chức, hướng dẫn các em học tập. Các em học sinh Tiểu học rất thích khen, những lời khen, động viên kịp thời giúp các em tiến bộ hơn. Viết chữ đẹp không mắc lỗi chính tả sẽ giúp các em học tập tiến bộ hơn, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục, đạt được mục tiêu đã đề ra.
Nếu mỗi thầy cô cùng nêu cao ý thức trách nhiệm, tâm huyết với nghề đặc biệt coi trọng " Nét chữ, nết người" tôi tin chắc rằng chữ viết của học sinh ngày càng được nâng cao, chất lượng giáo dục toàn diện trong các nhà trường được nâng lên. Trong nghề dạy học thì chất lượng thực của học sinh cũng phải đặt lên hàng đầu. Có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu phát triển của xã hội ngày nay. Theo tôi muốn nâng cao chất lượng chữ viết để học sinh viết không những viết đẹp mà còn không mắc lỗi chính tả thì mỗi thầy cô giáo phải thực hiện tốt những vấn đề sau:
Phải hết lòng yêu nghề, mến trẻ, tâm huyết với con đường mà mình đã chọn, coi học sinh là niềm vui, niềm hy vọng lớn trong đời. Không ngừng học tập, bồi dưỡng, áp dụng các chuyên đề đổi mới phương pháp giảng dạy ở Tiểu học, tìm tòi sáng tạo, thay đổi linh hoạt các biện pháp giáo dục, các hình thức tổ chức học tập, nhằm phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh. Biết phân loại đối tượng học sinh,
sắp xếp chỗ ngồi hợp lý phù hợp chiều cao, nhận thức từng em, có kế hoạch kèm cặp học sinh yếu, viết chữ xấu, sai chính tả để bồi dưỡng kịp thời. Giáo viên tiểu học cần trang bị cho bản thân các kiến thức về ngôn ngữ học, ngữ âm học, ngữ nghĩa học, chuẩn chính tả, các mẹo luật, các ngoại lệ của việc viết chính tả. Ngoài ra giáo viên còn phải là người nắm vững cơ sở tâm lí học trong giảng dạy chính tả.
Trong quá trình dạy viết cho học sinh chữ viết của thầy phải mẫu mực, đẹp, trình bày bảng khoa học để gây ấn tượng tốt cho học sinh các em đồng thời thời phát âm chuẩn, ngôn ngữ trong sáng, dễ hiểu, thầy luôn tận tình chu đáo, kiên trì luyện chữ viết cho học sinh theo tinh thần đổi mới, luôn khơi dậy ở học sinh hứng thú, lòng say mê trong học tập.
Phải kiểm tra, chữa bài thường xuyên, kịp thời thông tin đến các bậc phụ huynh, bàn biện pháp hướng dẫn các em luyện viết tốt ở lớp cũng như ở nhà. Kết hợp chặt chẽ giữa 3 môi trường, gia đình nhà trường, đoàn thể cùng giáo dục rèn luyện các em trở thành con ngoan, trò giỏi.
Qua quá trình giảng dạy, nghiên cứu tôi đã rút ra kinh nghiệm "Một số biện rèn kĩ năng viết chính tả cho học sinh ở lớp 3 " áp dụng vào lớp 3 do tôi thực dạy và được đồng nghiệp trong trường. Kết quả cho thấy chất lượng chữ viết của học sinh được nâng lên rõ rệt so với những năm chưa áp dụng sáng kiến. Các em đều nắm kĩ thuật viết. viết đúng chính tả, viết đẹp và viết tương đối nhanh, giảm đáng kể những em viết sai chính tả, viết xấu. Song vì trình độ có hạn, sáng kiến của tôi còn nhiều thiếu sót so với các đồng nghiệp dầy dạn kinh nghiệm. Rất mong ý kiến đóng góp của các bạn đồng nghiệp, sự chỉ đạo giúp đỡ của các cấp lãnh đạo để đề tài của tôi được hoàn hảo.
Khả năng áp dụng, nhân rộng
Qua nghiên cứu, áp dụng biện pháp. Tôi nhận thấy các biện pháp nêu trên mang tính khả thi cao, phù hợp với năng lực của các em học sinh, phù hợp với đặc điểm tâm lí lứa tuổi. Ngoài ra còn dễ thực hiện, không tốn kém kinh phí và thời gian, mang lại hiệu quả cao. Trong quá trình thực hiện đề tài không tránh khỏi sai sót, rất mong được sự giúp đỡ và góp ý chân thành từ phía các cấp lãnh đạo.
Kiến nghị
Để nâng cao chất lượng dạy học môn Chính tả trong trường Tiểu học, tôi rất mong các cấp lãnh đạo quan tâm, tạo điều kiện về thời gian để giáo viên bồi dưỡng chuyên môn, học tập kinh nghiệm của đồng nghiệp, tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn như: tập huấn chuyên môn, tổ chức chuyên đề, hội giảng...
Trên đây là một số biện pháp tôi đã thực hiện giảng dạy phân môn lớp 3 tại trường và đã thu được những thành công ban đầu tuy nhiên vẫn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong Hội đồng khoa học đóng góp cho bản báo cáo của tôi
hoàn thiện hơn. Qua kết quả này tôi cố gắng học tập và luôn cải tiến để đạt những thành tích tốt hơn cho năm học tiếp theo. Tôi xin chân thành cảm ơn và tiếp thu ý kiến!
PHẦN IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu về hướng dẫn dạy học Tiếng việt 3.
Phương pháp dạy học Tiếng việt ở Tiểu học.
Tài liệu về tâm lí giáo dục.
Dạy và học Tập viết, Chính tả ở Tiểu học.
Sách giáo viên Tiếng việt 3.
Vở luyện viết chữ đẹp.
Bộ chữ mẫu.
V. MỤC LỤC
Phần mở đầu	1
Tính cấp thiết của vấn đề	1
Mục tiêu nghiên cứu	1
Đối tượng nghiên cứu	1
Phương pháp thực hiện	2
Phần Nội dung	2
Cơ sở lí luận	2
Thực trạng	2
Các biện pháp	3
Thực nghiệm sư phạm tại đơn vị	10
Phần kết luận và kiến nghị	11
Ưu điểm	11
Hạn chế	11
Phương pháp khắc phục hạn chế	12
Khả năng phát triển rộng rãi các biện pháp	13
Kiến nghị	13
Tài liệu tham khảo	13