Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh Lớp 4 thông qua ứng dụng công nghệ thông tin

. Khi đó đọc chuẩn tức là có kỹ năng đọc chuẩn kỹ năng nghe – nói cũng rất chính xác.
4.4.6 Liên lạc với phụ huynh:
Thường xuyên gặp gỡ, trao đổi với phụ huynh học sinh về sự tiến bộ, năng lực học của học sinh, phổ biến với học sinh cách hướng dẫn con em họ kỹ năng đọc ở nhà như thế nào. Tham khảo ý kiến của từng phụ huynh học sinh qua các buổi họp để nắm bắt tâm lí của học sinh, từ đó kết hợp với họ uốn nắn, dạy dỗ để các em ngày càng tiến bộ hơn.
4.4.7 Kiểm tra, khảo sát đánh giá học sinh.
Mỗi tháng một lần, tôi dành thời gian khoảng 35 phút (giờ hướng dẫn học buổi 2) để kiểm tra, theo dõi, đánh giá sự tiến bộ của từng em, hình thức kiểm tra như sau:
Cho một bài đọc (thơ hoặc văn xuôi) trong chương trình hoặc bài ngoài chương trình. Bài kiểm tra được chia làm hai phần:
Phần 1: Thực hiện khoảng 20 – 25 phút bao gồm các bước:
Bước 1: Đọc thầm văn bản
Bước 2: Làm bài tập kiểm tra đọc theo phiếu học tập được soạn thảo bằng những câu hỏi trắc nghiệm và in sẵn. Học sinh căn cứ vào nội dung bài đọc để làm bài.
Phần 2: Thực hiện khoảng 15 – 20 phút.
Gọi học sinh đọc văn bản, chỉ đọc 2-3 câu hoặc 1 đoạn ngắn bằng hình thức hái hoa dân chủ hoặc gắp thăm (nếu không đủ thời gian có thể dành vào những tiết hướng dẫn học buổi sau ). 
Biện pháp này giúp giáo viên nắm chắc từng đối tượng học sinh với những ưu nhược điểm khác nhau để từ đó có biện pháp sửa chữa, uốn nắn kịp thời.
Tiếp theo là hai bài soạn minh hoạ với các phương pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh đã được nêu ở trên mà tụi đó thực hiện( Kế hoạch dạy học, phần phụ lục trang 26)
5. Kết quả sau khi thực hiện đề tài.
Đề tài này là một phần áp dụng các phương pháp giảng dạy để rèn kỹ năng đọc cho học sinh, giúp các em học tốt môn Tập đọc lớp 4. Với những cố gắng của cả thầy và trò, kết hợp với nhiều phương pháp và biện pháp khác nhau, thầy trò chúng tôi từng bước đó thu được kết quả ngày càng khả quan, cụ thể:
5.1. Đối với học sinh.
Học sinh dần dần ổn định và có kỹ năng đọc rất tốt. Không khí lớp học sôi nổi, không còn hiện tượng các em thụ động, chây ỳ trong giờ học. Học sinh tích cực chủ động sáng tạo trong khi đọc bài. Không còn hiện tượng học sinh đọc ê a, ngắc ngứ. Hầu như các em đã sửa được lỗi đọc sai, ngọng âm đầu l-n, s-x, tr- ch...; biết ngắt giọng, nghỉ hơi hợp lí; có nhiều cách đọc hay, diễn cảm tốt phù hợp với nội dung bài. Từ đó góp phần tạo nên vốn kiến thức Tiếng Việt của các em ngày càng phong phú, tư duy phát triển, khả năng diễn đạt sinh động và hồn nhiên với lứa tuổi. Sau đây là kết quả khảo sát các kĩ năng đọc của học sinh lớp 4A3, sau khi áp dụng các biện pháp của đề tài (có so sánh, đối chứng với số liệu khảo sát trước khi áp dụng đề tài:
Thời gian
Tổng số học sinh
Đọc chưa rõ ràng, rành mạch, ấp úng, ngại thể hiện
Đọc to, rõ, lưu loát
Đọc hay, diễn cảm, thể hiện cảm xúc
Trước khi thực hiện đề tài
( tháng 9/2022)
36 em
20 em = 56 %
12 em = 33%
4 em = 11%
Sau khi thực hiện đề tài
( tháng 3/2023)
36 em
4 em = 11%
23 em= 64 %
9 em = 25 %
Với những biện pháp trên giáo viên cần phải thực hiện thường xuyên, liên tục hàng ngày tại lớp, có như thế mới phát huy được tính tích cực của học sinh trong quá trình học phân môn Tập đọc. Thông qua các tiết học giáo viên bồi dưỡng, nâng cao vốn ngôn ngữ và kĩ năng sử dụng ngôn ngữ trong nói và viết. Ngoài ra, tôi còn phát hiện và bồi dưỡng cho một số em có năng khiếu đọc và những em này không những đọc hay, diễn cảm tốt mà còn hiểu rất sâu kiến thức về cảm thụ văn học và học tốt cả môn tập làm văn như: Minh Đạt, Đức Mạnh, Đình Nguyên, Thảo Nguyên, Bảo Trang...
KẾT LUẬN - KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Muốn giúp học sinh học tốt phân môn này thì người giáo viên cần phải có tinh thần trách nhiệm, có tâm huyết với nghề nghiệp, có một lòng yêu nghề mến trẻ; luôn luôn trau dồi đạo đức, là một tấm gương sáng cho học sinh noi theo; thường xuyên học tập, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng nhu cầu nhận thức của các em. 
Luôn luôn gần gũi, yêu thương, động viên các em học tập, tạo niềm tin hưng phấn giúp các em học tập tốt. Cần có sự say mê trong dạy học, hiểu được dạy học không phải là đem những gì mình biết, mình hiểu cho các em mà phải biết các em cần gì để có cách dạy phù hợp với từng đối tượng và từng bài học một cách hiệu quả nhất. 
Một số bài học kinh nghiệm:
Qua nghiên cứu “Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4 thông qua ứng dụng CNTT ” tôi đó rút ra được một số bài học kinh nghiệm, đó là:
 1. Người dạy cũng như người học đều phải thường xuyên tự bồi dưỡng, tích luỹ, học hỏi, sáng tạo để người dạy “Biết mười dạy một” cũng như người học “Học một biết mười”. Người dạy phải biết tập hợp kiến thức, xây dựng phương pháp sao cho phù hợp, biết kết hợp nhiều phương pháp biện pháp khác nhau cho phù hợp với từng bài, từng chủ đề, khéo léo dẫn dắt, khơi gợi để học sinh phát huy được tính tích cực chủ động tạo trong giờ học, biết động viên khen thưởng kịp thời khi các em tiến bộ.
 2. Giáo viên phải là người nắm vững kĩ năng đọc của từng học sinh để từ đó đề ra kế hoạch, với những phương pháp và biện pháp rèn đọc cụ thể. 
 3. Bản thân phải rèn luyện mình có kiến thức trình độ tốt về CNTT để tạo lập các slide phong phú hấp dẫn, tránh tình trạng các slide trên tất cả các bài đều giống nhau sẽ gây sự nhàm chán với học trò.
 4. Trong giờ học cần biết cách tổ chức nhiều hình thức đa dạng, phong phú nhằm kích thích trí tò mò, sự say mê, tránh tình trạng nhàm chán ở các em.
 5. Việc ứng dụng CNTT trong môn Tập đọc 4 được coi là giải pháp hữu hiệu hỗ trợ tích cực cho một số bài học và đạt hiệu quả cao, phát huy được tính tích cực chủ động, sáng tạo trong việc dạy và học, tạo hứng thú say mê cho cả thầy và trò; có tính trực quan sinh động thông qua kí hiệu, âm thanh, hình ảnh giúp giáo viên dễ chuyển tải kiến thức - học sinh tiếp cận hình ảnh minh hoạ, câu văn đoạn văn một cách trực quan nhất. Phát huy tối đa hiệu quả giờ dạy, tạo được sự gắn kết chia sẻ ý tưởng giữa nhiều người với nhau tiết kiệm được khá nhiều thời gian cho một tiết học chỉ có 35 phút.
Tuy nhiên khi ứng dụng CNTT cần tránh lạm dụng, tuyệt đối không coi ứng dụng công nghệ thông tin để thay thế các thao tác rèn kĩ năng cho học sinh, và ứng dụng CNTT chỉ là công cụ như một đồ dùng trực quan để hỗ trợ cho bài giảng.
Trên đây là những suy nghĩ, biện pháp và những kết quả, bài học kinh nghiệm mà bản thân tôi đó làm, đó đạt và rút ra trong quá trình giảng dạy và rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4 qua ứng dụng CNTT mà phần trình bày trong sáng kiến kinh nghiệm tôi chỉ đi sâu vào một số kinh nghiệm nhỏ. Kinh nghiệm này tuỳ mức độ có thể áp dụng với tất cả các đối tượng học sinh, đặc biệt là học sinh yếu.
Tuy nhiên với khả năng cũng hạn chế của bản thân, một số phương pháp trình bày trong khuôn khổ hạn hẹp. Phần trình bày in ấn không tránh khỏi thiếu sót. Tôi rất mong được sự giúp đỡ quan tâm của các bậc thầy, các đồng nghiệp để tôi được nâng cao tay nghề hơn nữa.
2. Khuyến nghị
 2.1 Đối với nhà trường.
 Ban giám hiệu nhà trường tiếp tục tổ chức nhiều chuyên đề bồi dưỡng, nâng cao năng lực chuyên môn, đổi mới phương pháp dạy học đặc biệt với môn Tập đọc để chúng tôi có điều kiện trao đổi, học tập kinh nghiệm lẫn nhau.
2.2. Đối với giáo viên.
Giáo viên kiểm soát được cả lớp trong giờ học, chủ động trong mọi tình huống, đặc biệt linh hoạt khi sử dụng các phương pháp để rèn kĩ năng cho các em. Hầu hết các giờ học sôi nổi, học sinh được thực hành đọc nhiều. Dẫn dắt giờ học nhẹ nhàng, tạo niềm say mờ, hứng thú cho học sinh. 
2.3. Đối với phụ huynh học sinh
Phụ huynh học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động của trường của lớp, hỗ trợ giáo viên sưu tầm thông tin tư liệu.
Phụ huynh học sinh lớp tôi thực sự đã đồng hành cùng con trong học tập và các hoạt động giáo dục của nhà trường hoàn toàn yên tâm và tin tưởng vào cô giáo; tích cực phối hợp trong đánh giá học sinh, giúp con chuẩn bị bài,...
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi khi dạy phân môn Tập đọc lớp 4 năm học 2022-2023. Với kinh nghiệm của bản thân trong nhiều năm giảng dạy, tôi mạnh dạn xây dựng sáng kiến này. Mặc dù đây chỉ là một vài biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Tập đọc nhưng nó đã đem lại hiệu quả cao trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. Trong khi trình bày không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến nhiệt tình của các cấp lãnh đạo và các bạn bè đồng nghiệp để tôi có được phương pháp dạy ngày càng tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
 Hà Nội, ngày 17 tháng 4 năm 2023
Người viết
 Hoàng Thị Thanh Hiền
 PHỤ LỤC
 Minh chứng cho việc áp dụng các biện pháp 
 Tranh 1. Minh họa trong mục 4.4.2 (trang 18)
 Tranh 2. Minh họa trong mục 4.4.2 (trang 18)
 Tranh 3. Minh họa trong mục 4.4.2 (trang 18)
 Kế hoạch dạy học trong mục 4.4.7 (trang 19)
KẾ HOẠCH DẠY HỌC
Môn: Tập đọc Tuần: 15 Tiết:1
 	 Bài: CÁNH DIỀU TUỔI THƠ
 I. MỤC TIÊU: 
 1. Đọc thành tiếng:
Biết đọc với giọng vui, hồn nhiên ; bước đầu biết đọc diễn cảm một đoạn trong bài .
 2. Đọc hiểu:
 Hiểu nội dung bài: Niềm vui sướng và những khát vọng tốt đẹp mà trò chơi thả diều đem lại cho lứa tuổi nhỏ .(TL được các câu hỏi trong SGK).
 II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
 - Giáo viên:giáo án điện tử, cây sáo 
 - Học sinh: SGK, vở
 III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
TG
NỘI DUNG CÁC HĐ DẠY HỌC
PHƯƠNG PHÁP- HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG DẠY
HOẠT ĐỘNG HỌC
 4’
1’
19’
9’
10’
12’
4’
1.KHỞI ĐỘNG:
Trò chơi: Đuổi hình – Bắt chữ - Đoán tranh
2. BÀI MỚI: 
a. Giới thiệu bài: 
-Yêu cầu quan sát tranh 
b. Hướng dẫn đọc và tìm hiểu bài.
* Hướng dẫn đọc:
* Tìm hiểu bài.
* Hướng dẫn đọc diễn cảm:
3.HĐ Vận dụng.
- GV nêu luật chơi: Đưa trên slide 3 trò chơi dân gian, dưới mỗi trò chơi là một câu hỏi và phần thưởng, HS chọn trò chơi và trả lời câu hỏi để mở ra bức tranh bí mật.
- CH1: Đọc đoạn từ chỗ: “Hai người bột... Nhũn cả chân tay” và trả lời câu hỏi: Hai người bột trong truyện là ai? Họ gặp phải tai hoạ gì?
- CH2: Đọc đoan từ: “Lúc ấy, Đất Nung...lọ thuỷ tinh mà” và trả lời câu hỏi: Câu truyện Chú Đất Nung ca ngợi điều gì?
- GV nhận xét đánh giá.
- Bức tranh vẽ cảnh gì?
- GV giới thiệu: Cánh diều tuổi thơ-Tr. 146
- GV ghi đầu bài lên bảng
 * Áp dụng phương pháp kết hợp giữa đọc thành tiếng với đọc thầm:
- Gọi 1 HS đọc toàn bài – Lớp đọc thầm nêu cách chia đoạn? 
- Đoạn 1: Từ đầu đến... những vì sao sớm.
- Đoạn 2: Phần còn lại
*Áp dụng phương pháp luyện đọc đúng
- HS tiếp nối đọc theo đoạn.
+ Lượt 1: Kết hợp sửa lỗi phát âm, sửa ngắt giọng.
+ Lượt 2: HS1 đọc đoạn 1- Con hiểu: Thế nào là mục đồng? GV chiếu slide ảnh Trẻ mục đồng và nói: Đây là trẻ mục đồng hay còn gọi là trẻ chăn trâu.
HS2 đọc phần còn lại- đọc nốt các từ chú giải SGK
*Áp dụng phương pháp luyện cách ngắt giọng lôgic:
Luyện đọc câu dài: “Tôi đã ngửa cổ suốt một thời mới lớn... Bay đi” Gv đưa lên slide.
-Luyện đọc theo nhóm đôi 2 đoạn của bài (1 Phút)
*Áp dụng phương pháp luyện đọc to
+ Lượt 3: Kiểm tra phần đọc tiếp nối theo đoạn của một nhóm.
*Áp dụng kĩ năng đọc mẫu
- GV đọc mẫu toàn bài. Hs đọc thầm theo và nêu cách đọc toàn bài? 
- Slide cách đọc toàn bài
*Áp dụng phương pháp rèn kĩ năng đọc hiểu (kết hợp với đọc thầm)
*Chuyển ý nêu yêu cầu:
- Đọc thầm đoạn 1 và cho biết trò chơi thả diều được chơi ở đâu? Vào lúc nào?
- Con hiểu “bãi thả” là thế nào?(Ghi bảng từ)
GV đưa slide cảnh bãi thả ở trên đê, ở bãi biển, ở đồng cỏ, bãi đất trống...
- Tác giả chọn những chi tiết nào để tả cánh diều?
Câu hỏi rèn kĩ năng cảm thụ:
- Những chi tiết ấy thật đặc sắc nhờ tg đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
-Ngoài nhân hoá và so sánh, tg còn dùng cả biện pháp liệt kê. Hãy đọc câu văn có sử dụng BP liệt kê đó?
- Con hiểu “sáo đơn, sáo kép, sáo bè” nghĩa là thế nào? Ghi bảng từ: “sáo đơn, sáo kép, sáo bè”
GV đưa chiếc sáo giải thích về loại nhạc cụ này và slide hình ảnh sáo bè gắn trên diều để giải thích.
( Cho HS nghe một đoạn tiếng sáo diều- nếu có)
- Khi nghe tiếng vi vu trầm bổng từ những cánh diều ấy phát ra, bọn trẻ đã có cảm giác thế nào?
- Con hiểu “Vui sướng đến phát dại” là thế nào?( Ghi bảng từ)
Chốt và hỏi:
- Vậy ý đoạn 1 nói gì?
GV chiếu slide ý 1: Tả vẻ đẹp của những cánh diều và niềm vui của bọn trẻ khi chơi thả diều.
Chuyển ý đoạn 2: tìm hiểu tiếp đoạn 2 của bài.
- Đọc thầm đoạn 2 và cho biết: Cảnh bãi thả diều và bầu trời vào ban đêm đc miêu tả thế nào?
- Nhắc lại nghĩa của từ “huyền ảo”
Chiếu slide cảnh huyền ảo.
Chốt và hỏi:
- Lúc đó các bạn nhỏ có cảm giác gì?
- Nhắc lại nghĩa từ”khát vọng”?
Tg đã khát vọng điều gì?
Chốt: và hỏi ý đoạn 2
*Áp dụng phương pháp luyện đọc to kết hợp đọc thầm
Chiếu slide câu mở bài và câu kết bài- Y/c 1 HS đọc to, lớp đọc thầm .
? Qua câu mở bài và kết bài Tg muốn nói gì về cánh diều tuổi thơ? - thảo luận nhóm trong TG 1 phút! 
*Áp dụng phương pháp dùng bài tập đọc hiểu 
Chiếu slide câu hỏi 3
? Vì sao con chọn ý b mà không chọn ý a hoặc c?
Chiếu slide đáp án.
Chốt: và hỏi nội dung bài
- Vậy bài văn nói lên điều gì?
GV chốt Bs và ghi bảng: Tả niềm vui và những khát vọng đẹp đẽ mà trò chơi thả diều mang lại cho các bạn nhỏ.
*Áp dụng phương pháp rèn kĩ năng đọc diễn cảm
-Nhắc lại cách đọc toàn bài?
*Áp dụng kĩ năng đọc mẫu của giáo viên rèn đọc diễn cảm đoạn 1
Chiếu slide đoạn 1: GV đọc Đ1
Gọi 1,2 hs đọc to- Nhận xét
GV: Chiếu slide đáp án và nhắc: Đây là một trong những cách ngắt nghỉ, nhấn giọng của đoạn 1, các con có thể chọn những cách đọc hay cho riêng mình và hãy thể hiện đọc trong nhóm 3 trong 2 phút đoạn 1, sau đó mỗi nhóm cử 1 bạn đại diện đọc trước lớp.
Gọi HS thi đọc.
*Áp dụng phương pháp rèn kĩ năng đọc ngắt giọng biểu cảm:
- đọc câu văn mà em thích theo cách biểu cảm của riêng em?
- Các con vừa học bài gì?
-Trong lớp mình đã có bạn nào được chơi thả diều?
- Còn ai chưa một lần được chơi?
- Khi chơi những trò chơi ấy các con có cảm giác thế nào?
GV chốt và chuyển kết nối bài học sau: HS nghe bài hát “Cánh diều ước mơ” do bạn Vân Anh thể hiện. Chiếu slide cảnh thả diều
- GV nhận xét giờ học.
- Dặn HS về nhà chuẩn bị bài sau.
3 HS đại diện 3 dãy tham gia chơi. Dãy còn lại nhận xét đánh giá.
- HS quan sát tranh.
- HS trả lời
- HS lắng nghe 
- HS ghi vở
- 1HS đọc to-Lớp đọc thầm.
- HS nêu cách chia đoạn
- HS đọc2,3 lượt.
- HS trả lời
- HS tiếp nối đọc theo đoạn.
- HS đọc
- HS đọc thử lớp nhận xét tìm cách đọc đúng câu 
- Làm việc theo nhóm 2.
1 nhóm đọc-lớp NX
- HS đọc thầm và tìm cách đọc toàn bài. 1 HS nhắc lại
- HS trả lời.
- HS nghe nhận xét bổ sung.
- HS quan sát
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS đọc câu văn
- HS trả lời
- Vui sướng đến phát dại nhìn lên trời.- HS nêu
- HS nêu
-2HS nhắc lại ý 1
- HS trả lời
- HS n
hắc lại
- HS trả lời
- HS nhắc lại
- HS trả lời
- 1 HS đọc, lớp đọc thầm
- HS thảo luận nhóm
HS giải thích
HS trả lời
HS ghi vở
2 HS nhắc lại
HS nhắc lại
- HS lắng nghe và tự ghi kí hiệu đọc diễn cảm cho phù hợp.
HS luyện đọc diễn cảm theo nhóm 3.
- 3 HS đại diện cho 3 nhóm thi đọc- Lớp bình chọn bạn đọc hay.
-2HS đọc câu văn tự chọn.
HS nhắc lại 
- HS tự liên hệ và trả lời nối tiếp