Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học kể chuyện cho học sinh Lớp 1

i được kể chuyện hoặc nghe bạn kể chuyện.. Điều này đã góp phần làm cho các em say mê với phân môn kể chuyện hơn. 
7. Biện pháp phối kết hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh:
	- Việc kết hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh là không thể thiếu trong giảng dạy và giáo dục học sinh. Đặc biệt với các em lớp 1 thì điều này càng có ý nghĩa, bởi giáo viên không thể sửa cho học sinh từ lời ăn, tiếng nói hàng ngày mà ở nhà người lớn phải uốn nắn cho các em. Việc uốn nắn, sửa cho các em lời ăn, tiếng nói.... không ai khác ngoài ông bà, cha mẹ và những người thân xung quanh. Xác định được điều đó, ngay từ buổi họp cha mẹ học sinh đầu năm học, tôi đã đưa ra một số yêu cầu như: Cần phải rèn cho học sinh nói đúng, nói rõ ràng, rành mạch và đề nghị phụ huynh phối kết hợp sửa chữa cho các em. Với những học sinh nhút nhát ngại giơ tay phát biểu, không dám hoặc không kể được truyện, giáo viên cần tìm hiểu kỹ để nắm được đặc điểm tâm lý của học sinh, hoàn cảnh gia đình và thường xuyên quan tâm, gợi ý cho các em, khuyến khích các em tham gia trò chơi, động viên các em bằng lời khen, điểm.... Đề nghị cha mẹ học sinh khuyến khích con em mình kể cho bố mẹ nghe về các bạn ở lớp, về những điều đã học, những truyện đã nghe. Từ đó chắc chắn kết quả học tập của các em sẽ tiến bộ hơn, các em sẽ hăng hái hơn trong giờ kể chuyện.
 Liên hệ thường xuyên với cha mẹ học sinh, trao đổi gặp gỡ qua các buổi họp, qua sổ liên lạc.... Những việc làm ấy thực sự đã giúp chúng tôi rất nhiều trong việc dạy kể chuyện cho học sinh.
8. Biện pháp hướng dẫn học sinh rút ra ý nghĩa giáo dục của truyện: 
 Việc phân tích ý nghĩa của truyện cần được kết hợp khéo léo ở phần tổng kết tiết học. Đặc biệt với những câu chuyện khó hướng dẫn học sinh rút ra được bài học, được ý nghĩa giáo dục của truyện thì giáo viên phải nghiên cứu kỹ, đưa ra các câu hỏi gợi ý để hướng học sinh rút ra được bài học.
	Ví dụ: Khi dạy truyện “ Chia phần”
- Sau khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu từng đoạn và kể từng đoạn giáo viên có thể gợi mở để cho học sinh rút ra được bài học. Giáo viên có thể nói: Ngoài cách chia phần như ở trong câu chuyện. Nếu con là một trong hai bác thợ săn thì con có thể chia như thế nào?
	- Học sinh đưa ra các cách chia
	+ Mỗi người một con, 1 con mổ - > chia đôi
	+ Nhà bác vất cả hơn bác 2 con, tôi 1 con....	
- Giáo viên giảng, hướng dẫn học sinh hiểu, chốt nội dung ý nghĩa của truyện. Từ đó giúp học sinh hiểu được: Trong cuộc sống không nhất thiết phải quá công bằng, chúng ta phải biết nhượng nhịn, chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau.
 Sau khi học sinh nắm được nội dung ý nghĩa của câu chuyện giáo viên cho học sinh tự liên hệ với bản thân. Từ đó giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Giáo dục học sinh biết hợp tác, nhường nhịn, chia sẻ và giúp đỡ bạn bè khi cùng học, cùng chơi.
CHƯƠNG IV
DẠY THỰC NGHIỆM
 Từ hướng dẫn giảng dạy bộ môn chung của bộ và căn cứ vào thực tế qua các năm giảng dạy, để giúp học sinh nắm vững kiến thức và kĩ năng kể chuyện tôi đã tự rút ra cho riêng mình quy trình của một tiết kể chuyện. Trong những năm qua tôi đã áp dụng quy trình này vào giảng dạy và nhận thấy giờ học đạt hiệu quả cao, tiết học sinh động, phát huy được tính chủ động, sáng tạo của học sinh từ đó các em thêm yêu quý phân môn kể chuyện góp phần không nhỏ vào công cuộc giữ gìn sự trong sáng Tiếng việt. Dưới đây là kế hoạch dạy học một bài trong chương trình mà tôi đã áp dụng các biện pháp đã được đề xuất ở trên.
1. MỤC ĐÍCH THỰC NGHIỆM: 
 - Đánh giá tính khả thi của những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy kể chuyện ở khối lớp 1 - đã đề xuất ở chương III.
2. ĐỐI TƯỢNG DẠY THỰC NGHIỆM:
 - Học sinh lớp 1C trường Tiểu học.
 - Sĩ số: 40 em
 HS giỏi: 26 em
 HS khá: 10 em
 Hs trung bình: 4em
3. GIÁO ÁN MINH HỌA: 
 Bài : Rùa và Thỏ
I. Mục tiêu
 - HS ghi nhớ nội dung câu chuyện để dựa vào tranh minh hoạ và các câu hỏi của GV, kể lại được từng đoạn và toàn bộ câu chuyện.
 - Biết đổi giọng để phân biệt vai Rùa, Thỏ, người dẫn chuyện.
 - Hiểu được ý nghĩa câu chuyện: Trong cuộc sống không được chủ quan, kiêu ngạo. Chậm như Rùa nhưng kiên trì và nhẫn nại ắt thành công
II. Đồ dùng dạy học
Tranh minh hoạ câu chuyện Rùa và Thỏ.
Mặt nạ Rùa và Thỏ.
III. Hoạt động dạy học chủ yếu
TG
Nội dung 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Đồ dùng
5’
I. Mở đầu: 
 
-GV giới thiệu môn kể chuyện.
 Ở học kì I, các con đã được học tiết kể chuyện. Nhưng kì II các con sẽ nghe cô kể và sau đó sẽ tập kể từng đoạn và toàn bộ câu chuyện.

- HS lắng nghe.
30’
II. Bài mới :
1.Giới thiệu bài 
2. GV kể chuyện Rùa và Thỏ
+MT: Gióp HS rÌn KN nghe, nhí, hiÓu vµ n¾m ®­îc néi dung c©u chuyÖn.
3. Hướng dẫn HS tập kể từng đoạn theo tranh
+ MT : RÌn KN kÓ chuyÖn; HS kÓ ®­îc1-2 ®o¹n cña c©u chuyÖn

-GV giới thiệu bài.
Các con có biết Rùa và Thỏ là những con vật như thế nào không? Rùa hết sức chậm chạp . Còn Thỏ lại có tài chạy nhanh. Thế mà trong cuộc chạy thi giữa Rùa và Thỏ, Rùa lại là người thắng cuộc đấy. Các con có biết vì sao Rùa lại thắng cuộc không? Chúng ta cùng nghe cô kể nhé!
– GV ghi đầu bài.
-GV kể chuyện Rùa và Thỏ.
-GV kể toàn bộ câu chuyện lần 1.
-GV kể lần 2 kết hợp chỉ lên từng bức tranh để HS nhớ chi tiết của câu chuyện
(GV có thể thêm 1 vài lời bình luận ngắn khi kể)
-GV treo tranh và nêu câu hỏi. 
+ Tranh 1: GV treo tranhvà hỏi: Rùa đang làm gì?
- Thỏ nói gì với Rùa? 
- GV gọi 2 HS kể lại nội dung bức tranh 1

-HS lắng nghe.
-HS nhắc lại tên câu chuyện.
-HS lắng nghe.
- HS quan sát tranh và trả lời câu hỏi: Rùa đang cố sức tập chạy.
Chậm như Rùa mà cũng đòi tập chạy à.
2 HS kể.
-HS nhận xét bạn.

Tranh
Tranh 1


+ Tranh 2: 
Rùa trả lời thỏ ra sao?
Thỏ đáp lại thế nào?
- GV gọi 2 HS kể lại nội dung bức tranh 2
- HS trả lời.
-2 HS kể.
-HS nhận xét bạn.

Tranh 2 
+ Tranh 3: Trong cuộc thi, Rùa đã chạy như thế nào? 
- Còn Thỏ làm gì?
- GV gọi 2 HS kể lại nội dung bức tranh 3.
+ Tranh 4: 
- Ai đã tới đích trước?
-Vì sao Thỏ nhanh nhẹn mà lại thua?

- HS trả lời.
-2 HS kể.
-HS nhận xét bạn.
-HS trả lời.

Tranh 3
Tranh 4


- GV gọi 2 HS kể lại nội dung bức tranh 4
-2 HS kể.
-HS nhận xét bạn.



4.HDHS tập kể toàn chuyện.

-GV tổ chức cho các nhóm HS thi 

-HS đeo mặt nạ,


+MT: Gióp HS b­íc ®Çu kể được toàn bộ câu chuyện, biÕt kÓ chuyÖn ph©n vai.
5.Tìm hiểu ý nghĩa câu chuyện.
+MT :Gióp HS hiÓu và nắm được ý nghÜa truyÖn
kể.
-GV nhận xét.
-GV nêu câu hỏi gợi ý.
- Vì sao Thỏ thua Rùa?
- Câu chuyện này khuyên các em điều gì?
GV chốt lại ý nghĩa câu chuyện:
Câu chuỵện Rùa và Thỏ khuyên
các con không nên học theo bạn Thỏ chủ quan, kiêu ngạo và nên học tập bạn Rùa dù chậm chạp nhưng nhẫn nại và kiên trì ắt thành công.
 hoá trang, 3 HS kể phân vai (Người dẫn chuyện, Thỏ và Rùa)
-HS nhận xét bạn kể.
-Thỏ thua Rùa và chủ quan, kiêu ngạo, coi thường bạn.
- HS trả lời.
Đồ dung sắm vai
5´
III.Củng cố, dặn dò
+ Vì sao chúng ta phải học tập bạn Rùa?
+ GV nhận xét tiết học.
+ GV dặn HS về nhà kể lại câu chuyện cho gia đình nghe.
HS trả lời


4. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM:
	 Sau một thời gian áp dụng các biện pháp đề xuất ở chương III vào giảng dạy phân môn kể chuyện tôi nhận thấy không khí học tập trong lớp sôi nổi hơn, các em tập trung và hứng thú hơn; khả năng nhớ bài của các em được thể hiện rõ, các em thuộc câu chuyện rất nhanh. Đặc biệt hơn, trong tiết học các em tích cực tham gia kể chuyện, kỹ năng kể của các em tiến bộ hơn nhiều, lời kể của các em cũng tự nhiên với sinh động hơn. Các em cảm thấy tự tin hơn khi nói trước đông người.Cụ thể kết quả học tập của các em thể hiện qua bảng thống kê sau:
Mức độ
Thời gian
 Kể được câu chuyện trôi chảy kể bằng lời của mình
Kể được câu chuyện nhưng còn ngập ngừng
Kể được một đoạn ngắn của câu chuyện
Không kể được
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
Đầu năm
0
0
4
10
10
25
26
65
Cuối HKI
4
10
8
20
21
52,5
7
12,5
Ciữa HK II
6
15
12
25
20
50
2
5
	
 Sau mỗi tiết học khoảng gần 95% học sinh trong lớp tôi đều nhìn tranh và kể được truyện, thể hiện được cách diễn đạt trọn vẹn nội dung câu chuyện. Hơn nữa việc áp dụng pháp dạy kể chuyện như vậy còn phát huy được tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh trong tiết kể chuyện. Tạo điều kiện cho các em thường xuyên được tập nói, giúp các em rèn kỹ năng sử dụng ngôn từ và mạnh dạn hơn trong giao tiếp giữa học sinh với học sinh. Tạo được sự gẫn gũi học sinh và giáo viên, đáp ứng được mục tiêu của chương trình dạy kể chuyện 1, mục tiêu giáo dục tiểu học.
	Mặt khác, thông qua các biện pháp trên đã tăng cường được sự phối hợp giữa giáo viên và học sinh, giữa giáo viên với phụ huynh học sinh, giúp phụ huynh học sinh thấy được tầm quan trọng của việc sự dụng tranh ảnh trong sách giáo khoa để giúp học sinh tự học phân môn kể chuyện.
5. BÀI HỌC KINH NGHIỆM :
 Qua nhiều năm áp dụng “Các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy kể chuyện cho học sinh lớp 1” tôi rút ra được một số kinh nghiệm khi giảng dạy phân môn Kể chuyện: 
	- Để dạy tốt phân môn kể chuyện giáo viên phải có sự chuẩn bị cho tiết học thật tốt, nghiên cứu kỹ nội dung câu chuyện, nắm bắt được tình tiết chính của từng đoạn truyện, xây dựng được hệ thống câu hỏi hợp lý, phải thường xuyên rèn luyện kỹ năng kể chuyện, phải biết sử dụng kỹ thuật kể chuyện có cảm xúc (kể kết hợp với các yếu tố phi ngôn ngữ). Thường xuyên tham khảo tài liệu, tự bồi dưỡng đúc kết kinh nghiệm, học hỏi bạn bè đồng nghiệp để nâng cao trình độ chuyên môn. 
	- Nghiên cứu kỹ tranh ảnh trong sách giáo khoa, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập cho tiết học. Sử dụng tranh ảnh, đồ dùng học tập đúng lúc, đúng chỗ.
	- Tổ chức tốt các hình thức dạy học trong tiết học. Thường xuyên thay đổi các hình thức dạy để tiết học được sôi nổi, phát huy được tính tích cực của học sinh trong học tập. 
	- Nhận xét, đánh giá học sinh một cách chính xác, uốn nắn sửa chữa những lỗi sai của học sinh. Sử dụng các hình thức động viên khen thưởng kịp thời để khích lệ học sinh.
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I. KẾT LUẬN 
	Kết quả thực nghiệm “ Một số biện pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy kể chuyện ở lớp 1” vào giảng dạy cho học sinh khối lớp1 đã khẳng định được những biện pháp mà đề tài đưa ra hoàn toàn đúng, phù hợp với thực tế đổi mới phương pháp dạy học hiện nay. Thông qua việc vận dụng các biện pháp này chất lượng dạy học nói chung và dạy học kể chuyện nói riêng được nâng lên rõ rệt.
III. KHUYẾN NGHỊ 
 - Đối với các cấp lãnh đạo, sở, ngành: Trang bị hệ thống tranh minh hoạ cho toàn bộ các câu chuyện trong chương trình kể chuyện lớp 1. Tranh minh hoạ phải trùng khớp với tranh SGK. Tranh đẹp, rõ nét, mỗi đoạn truyện được in thành tranh riêng biệt.
 - Đối với phòng giáo dục và đạo tạo: Tổ chức các tiết chuyên đề các buổi toạ đàm để giáo viên học tập và trao đổi kinh nghiệm giảng dạy.
 - Đối với nhà trường: Tổ chức cho giáo viên được giao lưu học tập kinh nghiệm giảng dạy ở trường bạn.
 - Đối với giáo viên: Luôn có ý thức tự học tập, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn.
	Trên đây là những suy nghĩ, biện pháp đề xuất của cá nhân tôi nhằm nâng cao chất lượng dạy kể chuyện cho học sinh lớp 1. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo, bạn bè đồng nghiệp để đề tài nghiên cứu của tôi được hoàn thiện hơn. 
	Tôi xin chân thành cảm ơn!
 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của minh 
 viết, không sao chép nội dung của người 
 khác.
XÁC NHẬN CỦA BAN GIÁM HIỆU
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bùi Minh Toán - Từ trong hoạt động giao tiếp Tiếng Việt, Nhà xuất bản giáo dục 1999.
Hoàng Phê - Từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất bản 2000.
Chu Huy - Dạy kể chuyện ở trường Tiểu học, Nhà xuất bản giáo dục 2000.
Lê Phương Nga - Phương pháp dạy học Tiếng Việt ở Tiểu học - Nhà xuất bản Đại học Quốc Gia 1999
Dạy học lớp 1 theo chương trình Tiểu học mới.
Bộ giáo dục và đào tạo - Sách Tiếng Việt lớp 1 tập I,II - Nhà xuất bản giáo dục.
Bộ giáo dục và đào tạo - Sách giáo viên Tiếng Việt lớp 1 tập I, II -Nhà xuất bản giáo dục 
Một số tài liệu tham khảo khác.
MỤC LỤC

Trang
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài.................................................................................
II.Mục đích nghiên cứu..........................................................................
III.Nhiệm vụ nghiên cứu........................................................................
IV.Đối tượng nghiên cứu.......................................................................
V.Phương pháp nghiên cứu...................................................................
VI.Phạm vi, giới hạn nghiên cứu...........................................................
B. PHẦN NỘI DUNG:
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
1.Những căn cứ khoa học......................................................................
2.Cơ sở khoa học....................................................................................
 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN
1.Nhu cầu kể chuyện đối với học sinh tiểu học.....................................
2.Vị trí, nhiệm vụ, nội dung chương trình của phân môn Kể chuyện trong trường Tiểu học............................................................................
3.Thực trạng việc dạy và học phân môn Kể chuyện ở trường Tiểu học Phúc Đồng.............................................................................................
CHƯƠNG III: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM 
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC KỂ CHUYỆN
 KHỐI LỚP1.
1.BiỆn pháp diều tra thực tế học sinh...................................... ............. 
2.Biện pháp chuẩn bị bài của giáo viên và học sinh..............................
3. Biện pháp sử dụng hiệu quả tranh minh hoạ và lời tóm tắt truyện....
4.Biện pháp HDHS tập kể chuyện.........................................................
5.Biện pháp tổ chức tốt các hình thức dạy học kể chuyện.....................
 5.1.Tổ chức cho HS luyện kể chuyện theo nhóm.................................
 5.2.Tổ chức cho học sinh kể phân vai, đóng vai..................................
 5.3.Tổ chức cho HS tham gia một số trò chơi......................................
6. Biện pháp tổ chức ngoại khoá kể chuyện cho học sinh.....................
7. Biện pháp kết hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh...............................
8. Biện pháp HDHS rút ra ý nghĩa giáo dục của truyện.........................
CHƯƠNG 4: DẠY THỰC NGHIỆM
1. Mục đích thực nghiệm........................................................................
2. Đối tượng thực nghiệm......................................................................
3. Giáo án minh hoạ...............................................................................
4. Kết quả thực nghiệm..........................................................................
5. Bài học kinh nghiệm..........................................................................
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I.Kết kuận..............................................................................................
II.Khuyến nghị......................................................................................
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1
2
2
3
3
3
4
5
8
8
13
15
16
19
21
23
23
24
25
26
27
27
 29
29
29
32
33
34
34