Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng "Giữ vở sạch - Viết chữ đẹp" cho học sinh Lớp 1

lớp và khen tặng các em một số quà nhỏ cho thành tích cố gắng rèn viết chữ của mình . Qua cách làm như vậy , HS lớp tôi , nhất là các em viết còn yếu viết sai  đã tích cực hơn ,hăng hái hơn và tự giác hơn trong việc rèn rũa chữ viết của mình dần dần đi tới hoàn thiện chữ viết cho mình đúng , đẹp ,ngay hàng ,sạch sẽ,. Còn các em viết khá,giỏi sau khi được chọn trưng bày VSCĐ thì càng cố gắng ,chăm chỉ rèn viết hơn nữa các em ấy tích cực (sôi nổi) viết đến nổi tranh giành nhau : “ Thầy ơi! Cho con xin thêm mấy bài viết nhà nữa “
Những lời động viên nhỏ nhẹ, những cử chỉ gần gũi quan tâm HS trong việc rèn chữ viết của GV, cùng với những món quà khen tặng nho nhỏ đã có tác dụng to lớn trong việc khích lệ tinh thần ham học, rèn luyện chữ viết của các em. Từ đó dẫn đến việc hình thành ý thức về VSCĐ cho
HS , xa hơn nữa đó là các em có kỹ năng, thói quen về giữ vở sạch viết chữ đẹp góp phần nâng
cao chất lượng chữ viết ở các lớp học sau này.
Ngoài biện pháp thi đua động viên khen thưởng tôi còn dùng phương pháp kể chuyện nêu gương như : những câu chuyện về những người có tài hoa viết chữ đẹp như ( Cao Bá Quát, Nguyễn Ngọc Ký, gương tiêu biểu của một số HS nghèo hiếu học có thành tích về viết chữ đẹp.). Qua phương pháp trên nhằm giáo dục các em tính kiên trì, nhẫn nại chịu khó trong việc rèn chữ, đừng vì viết xấu, viết chưa đẹp mà bỏ cuộc chán nản. Khi được nghe các câu chuyện trên đặc biệt là câu chuyện của thầy Nguyễn Ngọc Ký có tài viết chữ bằng chân do hai tay bị liệt không viết được các em rất xúc động và thán phục.
Qua những câu chuyện trên, tôi tìm cách khơi gợi lòng hiếu học, đức tính kiên trì, ý chí nhẫn nại của các nhân vật nhằm giáo dục cho các em đức tính chịu khó, kiên trì bền bỉ trong việc rèn chữ để các em hiểu rằng : “ Chữ dù viết xấu đến đâu nhưng rèn mãi cũng thành công “. “ Rèn chữ không phải thời gian ngắn mà đạt dược kết quả tốt nó đòi hỏi một thời gian dài và một đức tính nhẫn nại “.” Người viết chữ đẹp là người luôn có tính tỉ mỉ và cẩn thận”.Nhờ sử dụng kể chuyện, nêu gương nên một số HS ham chơi, ít chịu khó của lớp tôi đã chuyển biến hẳn, mỗi lần các em thiếu kiên nhẫn thì tôi lại khơi gợi những tấm gương neu trên làm các em như tiếp thêm ý chí, cố gắng hơn nữa đẻ hoàn thành bài viết của chính mình.Để sử dụng phương pháp kể chuyên, nêu gương có hiệu quả, GV còn là tấm gương sáng để HS noi theo, khi viết bảng, viết chữ, chấm chữa bài cho HS đều phải chính xác, rõ đẹp để các em theo đó mà học tập làm theo. Nếu GV khong thật sự là tấm gương cho HS thì vấn đề giáo dục những đức tính kiên trì nhẫn nại trong khi rèn rũa chữ viết cho các em khó mà thực hiện được.
Ngoài các biện pháp trên, để nâng cao chất lượng chữ viết cho Hs tôi còn thực hiện một số điều sau:
Bảng ( phụ) dùng dạy tập viết có kẻ ô li sẵn (bảng gỗ, tường) để HS thuận lợi quan sát
trong giờ học phân môn tập viết.
Trong lớp học, toi rất chú ý việc sắp xếp bàn ghế hợp lí (không quá sát, hoặc xa quá) để
tránh HS ngòi viết không bị cong vẹo cột sống.
Nhằm tăng cươnf, bòi dưỡng cho các HS viết chữ đẹp tôi khuyết khích HS mua thêm vở “ viết chữ đẹp” lớp 1 có bán rộng rãi ở các quầy sách báo, văn hoá phẩm để luyện viết chữ thêm ở nhà.
Luyện viết chữ hoa :
Viết hoa là một nội duing chính tả rất quan trọng của chữ viết Tiếng Việt. Viết hoa yêu cầu tuân theo những nguyên tắc hiện hành chữ không thể tuỳ tiện. Về nguyên tắc càng gây ý thức về kỹ năng viết hoa cho các em càng sớm càng tốt. Chương trình Tiếng Việt 1 cũng chỉ yêu cầu” làm quen với chữ viết hoa với cở chữ lớn và vừa”. Điều này có lý do vì không thể cùng một lúc bắt các em học nhiều thức được, nhất là chữ viết hoa rất mới và rất khó đối với HS lớp 1. Tuy vậy, không phải nói HS lớp 1 là không thể viết dược chữ hoa trong chừng mực nào đấy các em vẫn bảo đảm viết được, viết đúng( có thể chưa đẹp các chữ cái hoa). Sau đây , tôi xin trình bày một số cách hướng dẫn víêt hoa có hiệu quả ở lố tôi :
Khi dạy viết chữ hoa, GV phải vẽ khung chữ mẫu trên bảng.
Có đồ dùng trực quan : chữ mẫu( phấn màu)để HS dễ quan sát.
Hướng dẫn HS quan sát chữ hoa và nhận xét về số lượng nét, kiểu nét, độ cao, độ rộngcủa
con chữ. ( GV có thể gợi ý cho HS nắm).
GV qui định viết; lưu ý : viết chữ chậm rãi, sử dụng phấn màu cho HS qaun sát thuận lợi, điểm đặt bút, dừng bút.
HS tập viết hoa trên bảng con.
Ví dụ :Dạy HS viết chữ D hoa.
Giáo viên cho HS xem chữ mẫu D hoa nằm trong khung chữ.	1 2 3 4 5
-HS quan sát và nhận xét :
+Chữ D hoa độ cao mấy ô li ? (5 ô li)
+ Độ rộng ? (4 ô li)
+ Chữ D hoa gồm mẫy nét ? ( 1 nét)
+ Em nào có thể nêu đó là nét gì ? ( GV gợi ý cho HS trả lợi)
+ GV hướng dẫn quy trình viết : chữ D hoa độ cao 5 ô li, bắt đầu đặt bút trên đường kẻ ngang 6 kéo thẳng xuống bên dưới đường kẻ ngang 2 tạo nét thăt nắm sát đường kẻ ngang 1, ( độ rộng nét thắt 2 ô li) tiếp tục viết nét cong phải (độ rộng 2 ô li) từ dưới đi lên và kết thúc bằng nét cong trái. Điểm dừng bút nằm trên đường kẻ ngang 5 gần sát đường kẻ dọc 3 về phía trái.
GV lưu ý ký hiệu bằng mũi tên( phấn màu) để HS biết được kiểu nét phải viết vtừ đâu đến đâu.
+ HS tập viết nhiều lần trên bảng con.
Để HS thuận lợi trong việc rèn chữ hoa GV nên khuyến khích các em sử dụng vở trắng 5 dòng li để làm vở rèn viết chữ hoa. Khi cho bài về nhà, GV nên chấm mẫu điểm đặt bút để các em dựa vào đó mà viết cho chính xác.
Ví dụ : Chữ A
Luyện viết chữ hoa không cần nhiều , mõi bài chưc hoa học trên lớp về nhà GV cho các em khoảng 3-4 dòng là đủ nhưng đòi hỏi phải thường xuyên nghĩa là : học ngày nào thì khi về nhà các em đều được rèn luyện chữ hoa của bài học đó. Ví dụ : Học chữ A hoa thì GV cho bài về nhà là A ( khoảng 3-4 dòng).
Trong quá trình viết ban đầu chắc hẳn phần lớn các em khó mà viết được chính xác từng
nét, vì vậy tôi dặn các em trước khi viết thạo cho quen nét rồi mới cho viết vào vở.
Khi chấm, chưa bài cho các em GV phải sửa sai cụ thể cho các em nắm ; đồng thời chọn một số chữ viết hoa còn sai sót (không nêu tên các em viết) để HS rút kinh nghiệm , khắc phục lỗi viết sai của mình. Mặt khác, GV chọn 1 số bài viết đúng, tiêu biểu đẹp để tuyên dương và trưng bày cho các em khác xem để làm bài mẫu ( viết đúng ) .Thông qua đó, các em sẽ hiểu thêm thế nào là viết đúng, chính xác.
_ Muốn viết hoa đẹp, nhất là các nét uốn lượn phải đòi hỏi cổ tay của người viết phải mềm mại, không cứng nhắc, tôi hướng đẫn các em mỗi buổi sáng nên tập thể dục và tập xoay cổ tay, cổ chân để cổ tay phát triển mềm dẻo, không cứng nhắc. Khi viết hoa các nét uốn lượn như chữ : R, S, X,... tôi động viên các em viết chậm rãi, nhẹ nhàng, các nét uốn lượn không viết nhanh để tránh viết thành nét thẳng, viết dối, không đẹp chữ. Để viết đúng chữ hoa nhất là đúng độ rộng, đòi hỏi HS phải viết thật tỉ mỉ, phải xem chữ mẫu của GV để viết thật chính xác, tốt nhất là dùng vở 5 ô li. Nhờ các cách hướng đẫn trên, ở Lớp 1 của tôi, đã có những em viết chữ hoa đều, đúng nét, khá đẹp. Đối với 1 số em có năng khiếu viết chữ hoa đẹp, tôi còn bồi dưỡng thêm cho các em viết nét thanh, nét đậm để làm nền tảng vững chắc cho các em thi VSCĐ ở các lớp trên.
Viết đúng, đẹp nhưng trình bày không khoa học, điều đó cũng làm hạn chế chất lượng chữ viết của HS. Vào đầu HK2, để hướng dẫn HS trình bày đúng vở, có khoa học, tôi đã làm theo sự hướng dẫn của BGH như sau:
@ Vở Bài học:
_ Lề đỏ lùi vào 2 ô, ghi thứngày tháng năm
_ Lùi vào 6 ô, ghi tên phân môn: Môn, Bài, Tập chép.
+ Tựa bài viết cân đối chính giữa trang giấy.
+ Chữ đầu dòng phải lùi vào 2 ô, hàng thứ 2 trở đi, viết sát lề đỏ .
+ Hết bài gạch ngang đường ngắn cách mép giấy và lề đỏ 4 ô.
+ Viết hết ngày gạch ngang đường dài từ lề đỏ đến mép giấy.
@Vở Bài làm :
+Ghi thứ, tên phân môn và tựa bài như vở tập Bài học.
+ Từ lề đỏ đến 3 ô gạch 1 gạch xuôi xuống rồi vào 1 ô gạch song song với gạch đầu, chia
chỗ sửa bài làm.
Ví dụ:
Chỗ sửa	Bài làm
Trong 2 tuần lễ đầu của HK2, tôi hướng dẫn các em viết bài thật kĩ, trình bày đúng quy định, không để tập, vở dơ. Tuần thứ 3 trở đi, tôi không hướng dẫn mà để các em tự ghi, tự trình bày vở, tôi theo dõi uốn nắn , kiểm tra.
Tuy vậy, do mới nắm bắt cách trình bày nên 1 số HS vẫn còn trình bày sai, viết không rõ nét Tôi lại phải hướng dẫn lại bằng cách chỉ chỗ sai cho các em, cho các em xem vở trình báy đúng và đẹp, không bị quăn góc. Sang tuần thứ 4, tôi gọi HS mang tập lên kiểm tra theo tổ, chấm VSCĐ cho các em tôi laị kiểm tra 1 lần nữa. Dần dần HS lớp tôi đã tiến bộ hơn trong cách trình bày vở, trình bày đúng, sạch đẹp, có khoa học,biết trình bày vở chính xác , cân đối ở Lớp 1 sẽ tạo nền tảng vững chắc cho các năm học sau, là tiền đề để nâng cao chất lượng chữ viết cho các lớp trên. Nếu 1 HS viết đẹp, nhưng lại không biết cách trình bày vở thì chắc hẳn rằng bài viết của em đó sẽ bị giảm đi 1 phần của tính thẩm mĩ và chất lượng của bài viết. Vì thế, việc hướng dẫn cách HS Lớp 1 cách trình bày vở đúng, có khoa học là việc làm không thể thiếu trong yêu cầu và nhiệm vụ nâng cao chất lượng chữ viết hiện nay.
Kết quả : Sau nhiều năm kiên trì thực hiện các biện pháp trên ; ở lớp tôi số lượng HS giữ VSCĐ ngày một tăng, bên cạnh đó các em HS viết chữ đẹp, thẳng hàng, rõ nét , không nguệch ngoạc cũng tăng lên rõ rệt. Kế t quả kiểm tra chuyên đề VSCĐ của lớp tôi luôn xếp loại tốt.
Nhờ thực hiện các biệp pháp nêu trên năm nào lớp tôi phụ trách cũng có HS đạt VSCĐ
vòng trường.
. Năm 2002-2003 : em Mỹ Phương hạng nhất.
. Năm 2003-2004 : em Mỹ Lộc hạng nhất.
. Năm 2004-2005 : em Mỹ Duyên hạng nhất.
. Năm 2005-2006 : em Thu Mơ hạng nhất.
Do lớp 1 không có thi VSCĐ huyện, Tỉnh nhưng đã tạo nền tảng cho các lớp tiếp theo. Ở năm học 2004-2005 : Em Trần Thị Mỹ Phương đoạt giải B VSCĐ cấp Tỉnh ; em Mỹ Lộc, Mỹ Chi đoạt giải C VSCĐ cấp huyện.
Kết quả : Xếp loại VSCĐ của lớp tôi được nâng cao hàng năm.
Năm học
Tổng số HS
Đầu năm
Cuối năm
A
B
C
A
B
C

2002-2003
26
8
10
8
14
12
/
2003-2004
26
10
9
7
16
10
/
2004-2005
18
6
8
4
12
6
/

Một số sản phẩm chữ viết của HS trước và hiện nay :
Năm 2003-2004 : Nguyễn Thị Mỹ Lộc ( có kèm theo chữ viết của học sinh ) Năm 2004-2005 : Lê Thị Mỹ Duyên ( có kèm theo chữ viết của học sinh ) Năm 2005-2006 : Trần Thị Thu Mơ ( có kèm theo chữ viết của học sinh)
2/ Bài học kinh nghiệm :
Một số cách hướng dẫn HS giữ gìn tập,sách :
+ Sách giáo khoa tôi yêu cầu HS bao bìa kiến và dán nhãn vở ở trên phía bên phải.
+ Tập : Tôi yêu cầu HS bao ít nhất là một lớp bìa, khuyến khích bao hai lớp bìa ( lớp trong
là bìa giấy và lớp ngoài là bìa kiến để bảo quản giấy không bị sờn )
+ Giữ vở không quăn góc các trang giấy không nhàu nát, cách giữ là : Lật nhẹ nhàng từng trang khi để tay viết phải chú ý đặt ở góc vở.
Tuyệt đối không được vẽ bậy ở trang sách, vở không xé tập hoặc lấy giấy tập, không bôi
xoá. Nếu sai thì dùng viết thước gạch bỏ chữ sai rồi viết chữ đúng kế bên.
Ví dụ : Hoa Lang lan, vườn câi cây
GV kiểm tra tập, sách HS một tuần 2 lần vào đầu thư hai và thứ sáu.
Qua qua trình thực hiện ở lớp, tôi nhận thấy GV muốn thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng chữ viết cho HS lớp mình, cần thực hiện các việc sau đây :
. Luôn hướng dẫn HS cách viết chữ thẳng nét, đúng mẫu , rõ ràng.
. Luôn kiên trì, uốn nắn, sửa sai từng li từng tí về cách viết, tư thế viết, cách trình bày vở 
cho HS.
. Luôn giáo dục nhắc nhở HS phải rèn luyện tính kiên nhẫn, cần cù và bồi dưỡng óc thẩm
mĩ của các em qua mỗi giờ tập viết.
. Cho HS rèn chữ thêm ở nhà.
. Thông báo kịp thời, trao đổi với phụ huynh HS ( khi các em gặp khó khăn trong việc rèn chữ) để tìm ra những biện pháp hữu hiệu trong việc rèn luyện cách học, cũng như việc học chữ viết của con em mình.
. GV phải là tấm gương cho HS noi theo khi viết chữ lên bảng, phê vào vở HS đều phải
viết mẫu mực chân phương.
. Bản thân GV phải không ngừng nổ lực, tìm tòi học hỏi qua các tài liệu, sách tham khảo, báo đài, học hỏi đồng nghiệpđể nâng cao năng lực chuyên môn nhằm phục vụ tốt cho việc giảng dạy của mình.
. Phải thật sự yêu thương và gần gũi HS, nhất là đối với các em có hoàn cảnh khó khăn, HS cá biệt để động viên ,khích lệ các em kịp thời trong học tập nói chung và rèn luyyện chữ viết nói riêng.
. Hướng dẫn HS thói quen tập thể dục mỗi buổi sáng nhất là các bài tập thể dục về cổ tay, cổ chânđể các em có sức khoẻ tốt trong học tập cổ tay mềm dẻo sẽ giúp các em viết lâu hơn, ít mỏi tay, nét chữ sẽ mèm mại, nhẹ nhàng hơn vì cổ tay không cứng rắn.
III. KẾT LUẬN :
Chữ viết và các biện pháp để nâng cao chất lượng chữ viết, giữ vở sạch viết chữ đẹp đang được các trường, ngành, xã hội quan tâm. Ở bậc tiểu học nói riêng nhất là lớp 1 nếu HS không được rèn rũa chữ viết thì lên các lớp lớn hơn, các cấp học cao hơn các em sẽ khó hoàn thiện chữ viết của mình . Bác Hồ có nói :”Gốc vững thì cây mới bền” câu nói ấy đã khẳng định rằng trong mọi việc, nền tảng vững chắc là rất cần thiết và quan trọng. Ythức đúng đắn câu nói trên cùng với bản thân là GV dạy lớp 1 tôi đx cố gắng học tập, không ngừng nâng cao chuyên môn của mình để hoàn thành tốt nhiệm vụ của người GV tiểu học, góp phần vào việc đào tạo con người mới, phát triễn toàn diện nhân cách HS . Thông qua việc hướng dẫn HS biết cách giữ gìn tập vở sạch sẽ, viết chữ đẹp sẽ bồi dưỡng cho các em tình yêu tiếng việt, chữ việt, óc thẩm mỹ, tính cẩn thận và lòng say mê học tập. Từ đó sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của lớp, của trường.
Với những biện pháp trên, cùng với những kinh nghiệm học hỏi từ những thầy cô đi trước tôi hoàn toàn tin rằng ở vùng khó khăn, các vùng sâu, vùng xa GV chúng ta có thể áp dụng rộng rãi và đạt những thành công nhất định. Điều quan trọng để đạt được kết quả về chữ viết của HS là người GV chúng ta phải thật sự yêu thương, quan tâm, uốn nắn thật nhiều cho các em về chữ viết, cách giữ gìn tập, sách. Chính tình cảm yêu thương, thân thiết, chân thật của GV dành cho HS sẽ làm cho các em HS hăng hái tích cực học tập và rèn luyện chữ viết, cũng như bản thân mình. Một nhà tâm lý học nôit tiếng từng nói rằng : “ Đối với trẻ em, nếu bạn đói xử với các em như thế nào thì các em sẽ đáp lại các bạn bằng tình cảm như thế đấy “
Do đặc điểm tâm lí nên HS lớp 1 rất thích vừa chơi vừa học. Thi đua khen thưởng là việc hết sức cần thiết để đẩy mạnh phát triễn thi đua giữ vở sạch chữ đẹp của lớp, GVCN cần có những quà tặng nho nhỏ để khích lệ tinh thần ham học, phấn đấu, rèn luyện cho các em. Tôi tin rằng GV nên sử dụng một ít tiền để dành mua quà tặng thưởng cho các em trong việc rèn chữ viết là một việc làm khả thi, HS chúng ta sẽ học tập thêm ở GV CN của mình tính rộng rãi và lòng hào hiệp.
Xuất phát từ ý kiến chủ quan thiết nghĩ ở các trường, các huyện, nên thường xuyên duy trì tổ chức phát triễn thi VSCĐ hàng năm trong học sinh.Riêng các huyện, tỉnh cũng nên tổ chức cho GV thi viết chữ đẹp để từ đó nâng cao nhận thức của GV về việc rèn luyện chữ viết cho bản thân và cho HS mình. Ở trường, ở PGD nên tổ chức những cuộc thi hội thảo về kinh nghiệm dạy chữ viết cho HS. Thông qua đó GV các trường lớp sẽ tích luỹ được những kinh nghiệm quý báu cần thiết từ các chuyên gia, các đồng nghiệp để về giảng dạy ở cơ sở mình được tốt hơn, thành công hơn.