Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 1 viết đúng và đẹp

ọc sinh viết chữ hoa vào bảng con trước rồi mới tập tô chữ hoa trong vở nên rất khó khăn cho học sinh, cứ đến giờ tập viết chữ hoa nhiều em lo lắng vì viết quá khó. Sau khi tìm hiểu tâm lý và thử nghiệm tôi mạnh dạn chuyển đổi quy trình khác với sách hướng dẫn đó là: 
 + Giáo viên tô màu trên bảng lớp. 
 + Học sinh tô vào vở.
 + Phần củng cố học sinh mới luyện viết chữ hoa vào bảng con. 
 Bằng cách suy nghĩ thay đổi quy trình ở sách hướng dẫn, học sinh bớt căng thẳng và phấn khởi khi đã được tô chữ trước khi tập viết chữ hoa do vậy chất lượng viết chữ hoa của học sinh lớp tôi có nhiều tiến bộ. 
8. Biện pháp thứ 8: Giáo viên kiểm tra, nhận xét kết hợp với phụ huynh rèn chữ cho học sinh
- Việc chấm chữa, nhận xét bài viết của học sinh có tác dụng rất quan trọng tới chất lượng chữ viết và sự tiến bộ của học sinh. 
 + Người giáo viên không thể bỏ qua giai đọan kiểm tra và sửa bài hàng ngày, vì qua kiểm tra bài hàng ngày giáo viên phát hiện kịp thời những em viết chưa đúng, chưa đẹp. Từ đó, giáo viên cho học sinh sửa bài trước khi sang bài mới.
 + Sắp xếp chỗ ngồi thuận tiện để kèm cặp các em (Ví dụ: Em viết xấu, viết chậm nên cho ngồi đầu bàn để giáo viên uốn nắn, sửa sai) đồng thời quan tâm đến thay đổi vị trí của học sinh trong lớp theo định kỳ.
 + Người giáo viên cần chữa lỗi sai khi học sinh ở bảng con thật tỉ mỉ, chu đáo, có như vậy khi viết bài trong vở kết quả sẽ cao hơn.
 + Khi học sinh viết, giáo viên luôn chú ý sửa và uốn nắn những chữ viết xấu và sai của học sinh.
 + Sau mỗi bài viết giáo viên cần nhận xét nét nào được, nét nào chưa được. Tìm nguyên nhân vì sao chưa được. Nguyên nhân có thể do cách cầm bút, tư thế ngồi viết không đúng quy định, tay đặt bút không có điểm tựa,chưa dịch chuyển bút đúng tầm tay đưa bút, do vướng vấp cạnh bàn, mặt giấy không nhẵn, mực xuống không đều, ngòi toè....tóm lại có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến chữ xấu trong khi viết. Người giáo viên như một người bác sĩ phải bắt đúng bệnh để tìm ra nguyên nhân thì mới có cách chữa bệnh. Sau khi phát hiện ra nguyên nhân chỗ viết chưa được, cần giúp trẻ rút kinh nghiệm, tránh vấp phải sai sót như lần sau. Khi viết thấy mỏi tay, mồ hôi tay ra nhiều hoặc hoa mắt, nhức đầu có nghĩa là ngồi quá lâu, phải nghỉ giải lao, chuyển sang các hoạt động cơ bắp như vươn vai, hít thở, tập thể dục... Sau 4 đến 5 phút trở lại ngồi viết sẽ có hiệu quả hơn .
 + Giảng dạy cho học sinh viết đúng viết đẹp không chỉ ở phân môn tập viết mà tôi còn luôn nhắc nhở học sinh rèn viết ở tất cả các môn học khác.
 + Ở hình thức nào cũng cần tạo cho các em không khí vui tươi để giờ học có hiệu quả cao hơn. Khen bài học sinh viết đúng, viết đẹp:“ Bài con viết đúng. Nét chữ mềm mại,đáng khen.” Đối với học sinh viết chưa đúng mà có tiến bộ: “ Chữ viết con đã tiến bộ, cô rất vui. Con hãy cố gắng hơn nữa. Hình thức phạt giáo viên có thể nhẹ nhàng nhắc nhở và cho em đó viết lại chữ viết sai 2 đến 3 dòng. 
- Bên cạnh sự dạy dỗ của thầy cô ở lớp thì việc cha mẹ giúp đỡ con rèn chữ ở nhà là một việc quan trọng. Vì thế ngay trong buổi họp phụ huynh đầu năm học tôi giải thích cho phụ huynh thấy được ích lợi và tầm quan trọng của việc rèn chữ, giữ vở. Từ đó nhờ phụ huynh hỗ trợ thêm về việc dạy các em học ở nhà và phổ biến cách dạy các cháu ở nhà cho thống nhất với giáo viên ở lớp.
- Hàng tháng giáo viên nên có nhận xét cụ thể về việc rèn chữ, giữ vở của từng em và nhận xét những mặt hạn chế mà học sinh cần sửa chữa, từ đó đưa ra biện pháp khắc phục gửi về cho phụ huynh xem để phụ huynh nắm được tình hình và rèn thêm cho các em. 
 9.Biện pháp thứ 9: Bồi dưỡng cho học sinh lòng say mê, tinh thần quyết tâm rèn chữ viết và tổ chức tốt phong trào thi viết chữ 
- Để bồi dưỡng cho học sinh lòng say mê, tinh thần quyết tâm rèn chữ, trong các giờ sinh hoạt tập thể tôi nêu một số gương sáng về chữ viết, kể cho học sinh nghe những câu chuyện về rèn chữ như: Thần siêu luyện chữ, Chữ người tử tù, Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu, tấm gương thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký bị liệt cả hai tay đã luyện viết bằng chân mà chữ cũng rất đẹp. Hay ở Trung Quốc có ông Vương Hi Chi là người viết đẹp nổi tiếng. Nhờ tài năng này ông đã giúp đỡ được bà lão bán hàng nghèo khổ trong câu chuyện “ Người bán quạt may mắn” .
Bên cạnh đó tôi lấy ngay những tấm gương người thật việc thật: nêu gương những học sinh viết đẹp trong lớp như : em Nguyễn Yến, Đỗ Linh, Việt Long, Anh Đức, Khánh Linh.... Hay em Trung Hiếu, Lã Hòa, Hải Anh ... từ những học sinh viết xấu, hay bị sai nhờ sự cố gắng rèn luyện không ngừng của bản thân mà các em đã có nhiều tiến bộ.
- Ngoài ra tôi còn phô-tô tới tận tay từng học sinh những trang vở viết chuẩn mực của học sinh trong lớp hoặc học sinh những năm trước để học sinh và phụ huynh cùng nêu cao quyết tâm rèn chữ bằng bạn.
Qua những mẩu chuyện, qua thực tế được nhìn những trang vở trước và sau khi rèn chữ của thầy cô, bạn bè, các em có thêm tin tưởng và thêm quyết tâm say mê rèn luyện chữ viết. Bồi dưỡng cho học sinh một số đức tính và thái độ cần thiết trong việc rèn luyện chữ viết như lòng say mê, ý chí quyết tâm, tính cẩn thận, chính xác, có óc thẩm mỹ, lòng tự trọng, tạo được hứng thú cho học sinh hăng say tập viết và có ý thức viết đúng và đẹp. Vì nếu ở lớp 1 đã viết hỏng, viết xấu thì lên các lớp trên khó viết đúng, viết đẹp được.
- Để khí thế rèn chữ viết sôi nổi tôi thường xuyên động viên khuyến khích, khích lệ học sinh bằng cách thưởng ngay 1 quyển vở, 1 cái bút hoặc phiếu khen cho em nào chữ có tiến bộ dù là rất ít. Hình thức khích lệ này đã tạo cho học sinh một ý thức quyết tâm rèn luyện chữ viết trong từng giờ tập viết để được thưởng.
- Hàng tuần tôi đều tổng kết, tuyên dương những học sinh được khen nhiều lần trong tuần.
- Mỗi tháng một lần tổ chức một giờ thi viết chữ đẹp trong lớp để chọn ra bài viết đẹp nhất, chuẩn mực và có phần thưởng xứng đáng cho học sinh đạt giải, phô-tô bài viết đẹp gửi cho từng học sinh tham khảo học tập.
- Hàng tháng tôi thường tổ chức phong trào thi viết chữ đẹp vào cuối mỗi tháng . Học sinh nào viết chữ đẹp sẽ được triển lãm bài viết đẹp của mình trên góc học tập ở lớp để các bạn khác học tập và được cô phát thưởng, tuyên dương. Những bài viết chữ đẹp đó tôi tập hợp thành 1 quyển tập san. Mỗi khi phụ huynh đưa con đến lớp đều dừng lại xem và tấm tắc khen ngợi các cháu viết đẹp.
- Phát động trong học sinh khẩu hiệu:
“Mỗi chữ viết đẹp là một bông hoa
Mỗi trang vở đẹp là một vườn hoa”
 Mỗi học sinh có riêng 1 quyển vở ôly, mỗi ngày các em viết 1, 2 chữ cái cùng nhóm, tiến tới viết 1 từ, một câu rồi 2, 3 câu hoặc trình bày một bài thơ 
Đến ngày 20-11 học sinh chọn những quyển vở sạch, chữ đẹp và trình bày đẹp làm món quà kính tặng thầy cô nhân ngày 20-11. Bằng tình cảm kính trọng thầy cô, các em thi nhau rèn luyện chữ viết, kiến thức được nâng lên.
- Giáo viên có thể lấy bài viết đẹp của học sinh năm trước hoặc phô-tô các bài viết của học sinh đạt giải cấp Quận, cấp Thành phố, cấp Quốc gia để làm mẫu cho các em, đồng thời động viên các em nếu cố gắng kiên trì rèn luyện thì chữ viết các em cũng đạt được như vậy, thậm chí có thể đẹp hơn.
V. MỘT SỐ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC 
- Bằng cách kiên trì thực hiện theo các biện pháp trên, sau một thời gian áp dụng tôi thấy học sinh có tiến bộ rõ rệt về chữ viết. Đa số các em viết chữ đúng mẫu, nét nối giữa các con chữ mềm mại hơn, khoảng cách giữa các chữ hợp lý, tốc độ viết đạt được theo yêu cầu quy định. Không những thế các em cũng có ý thức cao hơn trong học tập và giữ gìn sách vở luôn sạch đẹp.
- Việc rèn chữ đẹp đã giúp các em trình bày bài một cách khoa học hơn và góp phần học tốt hơn những môn khoa học khác, bồi dưỡng cho trẻ những phẩm chất tốt như: tính cẩn thận, tinh thần kỷ luật và óc thẩm mỹ, khả năng sáng tạo.
- Điều đặc biệt hơn nữa là thường khi nói đến viết chữ đẹp ít ai nghĩ đến những bạn nam vì viết chữ đẹp đòi hỏi sự kiên trì, tỉ mỉ mà đó là ưu đểm của các bạn nữ. Thế nhưng học sinh lớp tôi không chỉ các bạn nữ mà cả các bạn nam rất thích thú trong phong trào rèn chữ. Rất nhiều học sinh nam viết chữ tiến bộ và đẹp, đạt được những kết quả rất khả quan : 
- Giữa học kì II, kết quả bài thi môn Tiếng Việt phần thi viết đã có sự tiến bộ rõ rệt.
- Trong  hội thi viết chữ đẹp cuối học kì I em Nguyễn Yến đạt giải Nhì, em Anh Đức, Đỗ Linh đạt giải 3, em Việt Long, Nguyễn Mai đạt giải khuyến khích. Bên cạnh đó nhiều em chữ viết tiến bộ rõ rệt: Trung Hiếu, Lã Hòa, Ngọc Ánh, Quang Minh, Như Quỳnh ... 
 Sau đây là một số bài viết của học sinh viết đẹp có nhiều tiến bộ:
VI. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
- Là giáo viên lớp 1 – là nền móng của bậc Tiểu học, tôi tự thấy mình cần phải không ngừng học tập để nâng cao trình độ chuyên môn, luôn nghiên cứu học hỏi để có phương pháp dạy học tốt, nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh.
 - Bên cạnh đó giáo viên cần đầu tư nghiên cứu, soạn, giảng và chuẩn bị chu đáo thật mẫu mực, làm gương cho học sinh noi theo.
- Giáo viên cần có lòng kiên trì tận tình, sự nhiệt tâm chu đáo, giáo viên là một trong những yếu tố đảm bảo thành công của giờ tập viết.
- Để rèn chữ viết học sinh đạt hiêu quả, ngay từ đầu cần rèn nề nếp thật tốt cho học sinh 
- Bên cạnh đó giáo viên phải gây được hứng thú, lòng say mê luyện chữ đẹp cho học sinh bằng cách :
+ Nêu những gương sáng về chữ viết đẹp.
+ Sưu tầm những bài viết đẹp của học sinh các năm, bài viết đạt giải cao từ cấp huyện trở lên để học sinh học tập cách viết đẹp của các anh chị.
+ Động viên, khuyến khích học sinh kịp thời cho dù tiến bộ rất nhỏ để học sinh thêm hứng thú, phấn đấu viết đẹp hơn nữa.
+ Ngay từ đầu năm khi nhận lớp phải khảo sát từng học sinh để có kế hoạch cụ thể rèn nét chữ cho các em.
- Xếp những em viết đẹp cạnh những em viết xấu để các em viết xấu cố gắng học tập để viết được đẹp như bạn.
- Cho học sinh quan sát những trang vở đẹp, trình bày khoa học của học sinh năm trước. Uốn nắn chữ viết thường xuyên, kiểm tra đánh giá kịp thời. 
- Cho học sinh luyện tập có bài bản theo hệ thống từ dễ đến khó phù hợp với từng đối tượng học sinh. Giáo viên cần nhắc học sinh lưu ý khi viết bài.
- Sửa chữa các chữ khó từng ngày, từng tuần cho học sinh. 
- Giáo viên cần chú trọng rèn chữ cho học sinh trong tất cả các giờ học. Giáo viên cần quan tâm đến tất cả các loại vở không chỉ có vở tập viết, vở chính tả mà các loại vở thuộc môn học khác cũng cần phải viết cẩn thận, sạch sẽ, nắn nót mọi lúc, mọi nơi.
- Đối với một số em còn mải chơi, chưa chú trọng vào việc rèn chữ thì giáo viên phải kiên trì, gần gũi và luôn quan tâm khích lệ các em hơn để giúp các em tiến bộ. Bên cạnh đó, chúng ta phải kết hợp chặt chẽ với phụ huynh để khi về nhà thường xuyên nhắc nhở và kiểm tra các em giúp các em có ý thức trong việc rèn chữ của mình.
PHẦN C: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
 I.KẾT LUẬN 
 Viết chữ đẹp là do quá trình kiên trì rèn luyện. Rèn chữ cho học sinh chính là rèn cho các em những đức tính kiên trì, cẩn thận, cần cù, chu đáo, óc thẩm mỹ, tính khoa học và lòng say mê học tập... nét chữ là nết người. Có thể nói rèn chữ viết đúng đẹp cho học sinh lớp 1 là một công việc rất công phu, tỉ mỉ nhưng cũng là một niềm vui niềm say mê của giáo viên nhằm giúp cho học sinh có khả năng viết đúng, viết đẹp. 
 Qua một thời gian áp dụng, tôi thấy học sinh lớp có những chuyển biến rõ rệt về chữ viết. Viết nắn nót, cẩn thận đã thành thói quen của học sinh. Các em luôn tự giác trong học tập, sách vở luôn giữ sạch đẹp. Phong trào “vở sạch – chữ đẹp” của lớp luôn được Ban giám hiệu đánh giá cao. Vở viết của học sinh đảm bảo chất lượng, chữ viết đúng mẫu, tốc độ viết đúng quy định. Bản thân giáo viên khi dạy cũng thấy hứng thú, say sưa nâng cao chất lượng giờ dạy tốt hơn.
 Thấy được hiệu quả của sáng kiến đối với việc rèn chữ viết của học sinh lớp mình, tôi đã mạnh dạn trình bày với tổ chuyên môn và được các đồng chí trong tổ tán thành rất cao. Không những vậy các giáo viên trong tổ còn bổ sung thêm những ý kiến đóng góp để sáng kiến của tôi được đầy đủ hơn. Và tổ đã chọn bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi đưa lên nhà trường và được Ban Giám Hiệu đồng tình ủng hộ, tạo điều kiện giúp đỡ, phổ biến những kinh nghiệm này cho cả trường cùng áp dụng sao cho phù hợp với từng khối lớp.
 Sau khi tham khảo và học tập bản sáng kiến kinh nghiệm này, nhiều giáo viên trong trường gặp tôi chia sẻ và đều khẳng định những biện pháp nêu trên có tác dụng thực sự hiệu quả đặc biệt đối với các khối lớp 1, 2, 3 ( những khối lớp đang trong giai đoạn rèn chữ và viết vở tập viết). 
 Tôi cũng phổ biến những kinh nghiệm này cho đồng nghiệp của các trường bạn và được các giáo viên trường bạn đồng tình ủng hộ. Chính vì vậy mà tôi càng tin tưởng vào tính hiệu quả và tính áp dụng của đề tài. 
II.KIẾN NGHỊ
 	Tuy vậy trong quá trình dạy học sinh tôi nhận thấy còn một vài bất cập sau đây:
Bộ Giáo dục đã có cải tiến vở tập viết của học sinh lớp 1 từ vở li ngang sang vở ôly giúp học sinh nắm được cách viết chữ dễ dàng và đúng mẫu hơn song chữ mẫu chưa có sự thống nhất về độ rộng giữa các chữ nên học sinh và giáo viên đôi khi còn lúng túng. 
VD: 
 	+ Viết chữ ghi vần eng là sự kế thừa cách viết của chữ ghi vần en đã được học ở những bài trước Khi viết chữ ghi vần en độ rộng của con chữ e là 2 ô, nhưng khi viết chữ ghi vần eng thì độ rộng của con chữ e là 1 ô rưỡi. 
 	+ Khi viết chữ ghi vần an, độ rộng của nét móc trên con chữ n là 1 ô nhưng khi viết chữ ghi vần ang thì độ rộng của nét móc trên của con chữ n là nửa ô. 
 - Cần nâng cao chất lượng vở tập viết( giấy quá mỏng, học sinh viết bị nhòe nên ảnh hưởng đến chất lượng Vở sạch - chữ đẹp).
 - Cần có quy định cụ thể về thời gian cho học sinh chuyển sang viết cỡ chữ nhỏ để đảm bảo chất lượng chữ viết khi chuyển sang viết chính tả.Chỉ nên cho học sinh viết cỡ chữ nhỡ hết học kì I, học kì II nên cho các em chuyển viết chữ nhỏ và tô chữ hoa từ tuần 19. (Hiện nay học sinh viết cỡ chữ nhỡ đến hết tuần 24, tuần 25 chuyển ngay sang viết chữ nhỏ nên nhiều học sinh còn lúng túng, chữ viết xấu do các em ít có thời gian viết chữ nhỏ trước khi chuyển sang phần viết chính tả).
 - Hiện nay có vở ô li có mẫu chữ sẵn rất phù hợp với yêu cầu rèn chữ viết cho học sinh nhưng cần cải tiến thêm, nên có 3-4 dòng chữ để học sinh tô sau đó các em viết tiếp xuống dưới. Đối với chữ nhỏ việc làm này sẽ rất hiệu quả vì các em sẽ xác định được rõ độ rộng, hẹp, độ cao của từng chữ.
 Trên đây là một số biện pháp và việc làm của tôi trong quá trình rèn chữ cho học sinh lớp 1 viết đúng tiến tới viết đẹp, nhằm tạo bước đệm để các em viết đẹp hơn ở các lớp sau. Trong quá trình nghiên cứu đề tài không tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế, rất mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp, các cấp lãnh đạo để quá trình dạy tập viết cho học sinh lớp 1 ngày càng đạt hiệu quả cao hơn , để sáng kiến này có thể áp dụng một cách rộng rãi hơn nữa.
 	 Tôi xin chân thành cảm ơn!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
 - Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 tập 1, 2 – NXB Giáo dục.
 - Vở tập viết lớp 1 tập 1, tập 2 – NXB Giáo dục.
 - Sách giáo viên Tiếng Việt lớp 1 tập 1, tập 2 – NXB Giáo dục.
 - Tạp chí Thế giới trong ta– NXB Hội Khoa học Tâm lí Giáo dục Việt nam.
MỤC LỤC