Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp để dạy tốt phân môn Tập đọc cho học sinh Lớp 3

 nhưng còn sai từ  Câu hỏi thì trả lời tốt. Tiếp đến là nhóm nhận xét cho bạn. 
Về phần hiểu: Tôi mời 1 em lên trao đổi nội dung bài cùng các bạn 
Ví dụ : bài Mồ Côi xử kiện,1 học sinh đưa câu hỏi trao đổi trước lớp như sau:
+ Qua việc Mồ Côi xử kiện,bạn thấy Mồ Côi có phẩm chất gì đáng quý ?
Các bạn trong lớp đưa ra các câu trả lời và học sinh điều hành đó sẽ xin ý kiến của GV.
b) Bài mới :
b.1.Hoạt động 1: Luyện đọc đúng
Thông thường ở bước này giáo viên đọc, nay chuyển cho học sinh đọc tốt đọc. Muốn vậy giáo viên phải chọn và bồi dưỡng cho 1- 2 em đọc thật tốt nhất là có giọng diễn cảm để đọc mẫu cho cả lớp.
* Đọc vòng 1 tích hợp với luyện đọc từ khó (luyện phát âm).
- Lớp chia thành 4 nhóm nhóm trưởng điều khiển và phân công các bạn trọng nhóm đọc. Từng nhóm học sinh đọc nối tiếp từng đoạn của bài dưới sự điều hành của nhóm trưởng. Khi đọc xong bài một lượt các em tự nhận xét về cách đọc của mỗi bạn theo yêu cầu đọc đúng. Phát hiện từ các bạn đọc sai yêu cầu bạn đọc lại cho đúng.
Trong lúc học sinh đọc, giáo viên quan sát có thể đi đến từng nhóm lắng nghe những điểm các em đọc chưa đúng, những từ các em sai nhiều để lát nữa hướng dẫn các em cách phát âm. 
- Học sinh báo cáo cho giáo viên về kết quả đọc của nhóm. Những từ khó đọc của nhóm mình. Giáo viên ghi lại những từ học sinh phát âm sai phổ biến lên bảng ở phần luyện đọc đúng, gạch dưới điểm sai trong các từ ngữ đó và hướng dẫn cho lớp cách đọc.
Trước khi thực hiện đọc nối tiếp lần 1: Giáo viên cần đưa yêu cầu cụ thể cho các nhóm. Ví dụ : Để luyện đọc đúng bài cô yêu cầu các em phải đọc to, rõ ràng, ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu phẩy. Khi các bạn đọc các em khác lắng nghe và nhận xét các bạn đọc đúng yêu cầu chưa. Tìm xem những từ khó đọc giúp các bạn đọc đúng.
* Đọc vòng 2 : Luyện ngắt nghỉ đúng câu dài kết hợp giải nghĩa từ chú giải.
- Luyện ngắt, nghỉ đúng:
- Từng nhóm học sinh đọc nối tiếp lần 2 từng đoạn của bài dưới sự điều hành của nhóm trưởng (Những bạn lần chưa đọc lần 1 sẽ đọc).
Giáo viên lưu ý học sinh đọc đúng như yêu cầu lần đọc 1 và chú ý những từ khó cô vừa hướng dẫn đọc. Trong khi đọc nhóm tiếp tục giúp đỡ bạn mình đọc đúng, và phát hiện những câu dài khó đọc có trong bài, đặc biệt ở những câu mà việc ngắt nghỉ không dựa vào dấu câu mà ngắt theo cụm từ rõ nghĩa.
- Các nhóm báo cáo tình hình đọc của nhóm mình. Nêu những câu dài nhóm thấy khó xác định chỗ ngắt nghỉ cho giáo viên.
- Giáo viên đưa câu dài, đọc mẫu, học sinh nghe giáo viên đọc và phát hiện ra chỗ cần ngắt nghỉ, từ ngữ cô nhấn giọng. Giáo viên gạch chéo sau tiếng cần ngắt nghỉ. Gạch chân dưới từ cần nhấn giọng. Học sinh luyện đọc câu dài.
- Giáo viên cho học sinh đọc từ chú giải ở sách giáo khoa (nếu có).
Hướng dẫn giải nghĩa từ bao gồm từ ngữ trong phần chú giải, các từ khó hiểu, từ trọng tâm, từ chủ đề,(Một số từ ngữ cần phải gắn với ngữ cảnh mới giải nghĩa được thì có thể đem xuống phần tìm hiểu bài để giải nghĩa).
Đối với từ khó hiểu giáo viên cần cho học sinh giải nghĩa sau đó giáo viên bổ sung.
* Đọc vòng 3 : (Đối với lớp 2, 3 học sinh chia đoạn). Học sinh đọc nối tiếp đoạn.
Giáo viên tiếp tục cho luyện đọc lần 3 với hình thức luyện theo cặp đôi hoặc nhóm. (Chú ý về yêu cầu đọc đúng như lần 1 và 2 kết hợp đọc đúng câu dài cô vừa hướng dẫn).
Sau đó có thể gọi 1-2 nhóm đọc với mục đích kiểm tra kết quả đọc nhóm. Yêu cầu học sinh nhận xét bài đọc của bạn.
b.2. Hoạt động 2 : Tìm hiểu bài
- Học sinh tự tìm hiểu nội dung bài học thông qua câu hỏi giáo viên đưa ra. Thông qua đọc (đọc thầm, đọc lướt) để trả lời câu hỏi trong sánh giáo khoa theo các hình thức thảo luận nhóm.
- Các nhóm báo cáo kết quả.
- Giáo viên sơ kết ngắn gọn, nhấn mạnh ý chính những từ ngữ hình ảnh chi tiết nổi bật cẩn nhớ của đọan văn, của khổ thơ.
Khi giao nhiệm vụ thảo luận tìm hiểu nội dung bài tập đọc. Giáo viên có thể tiến hành bằng nhiều hình thức: Có thể nêu miệng các câu hỏi hoặc ghi câu hỏi ở bảng phụ hoặc giao nhiệm vụ thông qua phiếu thảo luận. Đối với những câu hỏi ở sách giáo khó dễ thì giáo viên có thể yêu cầu các nhóm giở sách giáo khoa và thảo luận các câu hỏi trong bài. Đối với câu hỏi khó mà giáo viên cần chình sửa cho học sinh dễ làm hơn thì giáo viên nên in thành phiếu học tập phát cho các nhóm. Đặc biệt nếu nội dung thảo luận là các kiến thức chốt lại của bài như thảo luận rút ra nội dung, ý nghĩa bài Tập đọc thì nhất thiết phải dùng phiếu. Vì các kiến thức chốt lại là các kiến thức yêu cầu ghi nhớ nên nếu dùng phiếu thảo luận thì khi ghi kết quả thảo luận vào phiếu các em sẽ ghi nhớ lâu.
Ví dụ: Khi dạy bài "Người mẹ", tôi đã đưa ra phiếu thảo luận
Câu nào nêu đúng nhất nội dung của câu chuyện Người mẹ?
a.Người mẹ là người rất dũng cảm.
b.Người mẹ không sợ Thần Chết.
c.Người mẹ có thể hi sinh tất cả vì con.
Hoặc khi dạy bài "Trận bóng dưới lòng đường" tôi đưa ra câu hỏi thông qua phiếu học tập 
Câu chuyện Trận bóng dưới long đường khuyên chúng ta điều gì?
a.Khi gây tai họa cho người khác thì phải biết xin lỗi.
b.Phải biết tôn trọng luật giao thông, không đá bóng dưới lòng đường.
c.Khi đá bóng dưới lòng đường thì không nên đá bóng bổng.
Đối với ứng dụng việc học theo phương pháp VNEN thì chúng ta không cần học sinh phải suy luận nhiều. Không cần các em phải biết nhiều kiến thức mà chủ yếu là kĩ năng để các em tự tìm ra kiến thức đó. Do đó để các nhóm thảo luận tìm hiểu nội dung bài được tốt giáo viên không nên đưa câu hỏi quá khó. Nếu có những câu khó thì giáo viên có thể sửa lại thành câu dễ trả lời hơn, có thể đổi thành câu hỏi dạng trắc nghiệm để học sinh trả lời.
c. Củng cố - dặn dò 
Phần mở rộng giáo viên cho học sinh liên hệ thực tế, giáo dục đạo đức cho học sinh.
Ví dụ khi dạy bài "Ông ngoại", học sinh kể cho nhau nghe trong nhóm về ông của mình rồi lên kể trước lớp ở phần củng cố bài. Có những học sinh rất tự tin kể về ông của mình trước lớp:
HS1: Hẳn trong tất cả các bạn, ai ai cũng giữ cho mình những hình ảnh, những kỉ niệm đẹp về 1 người nào đó trong sâu thẳm trái tim. Và mình cũng vậy, trái tim mình luôn khắc sâu hình ảnh người mà mình yêu thương nhất trong đại gia đình thân yêu - ông ngoại.Ông luôn dành cho chúng mình sự yêu thương vô bờ bến trong từng cử chỉ dịu dàng, từng lời nói ,tiếng cười nhưng đằng sau là cả những bài học bổ ích
 	HS 2:Với ông, mình có nhiều kỉ niệm mà có lẽ rằng suốt cuộc đời này, không bao giờ mình có thể quên được. Mình nhớ lắm những lúc được ông bồng bế, yêu chiều, được ông hát ru, được cùng ông trên những triền đê với cánh diều bay bổng.Mình yêu và nhớ ông biết bao.lúc nào mình cũng thầm nói Ông ơi!Cháu yêu ông thật nhiều!
 HS 3: Cứ đến dịp nghỉ hè, bố me lại cho mình về quê câc bạn ạ. Bước vào trong nhà, một giọng nói trầm ấm quen thuộc vang lên và kèm theo một cái xoa đầu: “Ôi! Đứa cháu yêu của ông đã về, năm nay kết quả học tập của cháu thế nào, có tốt không?” Đó chính là giọng nói của ông mình đấy và cũng là người mà mình yêu quý nhất trong nhà các bạn ạ.
9. BIỆN PHÁP 9: RÈN KĨ NĂNG SỐNG, GIÁO DỤC Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG, CHẤP HÀNH VÀ TÔN TRỌNG PHÁP LUẬT QUA GIỜ TẬP ĐỌC.
	9.1. Rèn kĩ năng sống
Môn Tiếng Việt ở trường Tiểu học có nhiệm vụ hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong môi trường hoạt động của lứa tuổi. Do đó, chương trình và nội dung dạy học Tiếng Việt ở Tiểu học nói chung và dạy Tập đọc ở lớp 3 nói riêng chứa đựng nhiều nội dung liên quan tới kĩ năng sống và có khả năng tích hợp giáo dục kĩ năng sống rất cao.
	Trong phân môn Tập đọc lớp ba, có nhiều bài học mà tên gọi của nó đã nói rõ mục tiêu giáo dục kĩ năng giao tiếp xã hội, như: Thư gửi bà, Cuộc họp của chữ viết, Chương trình xiếc đặc sắc, ... Hơn nữa, các bài Tập đọc đó còn giới thiệu những văn bản mẫu chuẩn bị cho việc hình thành một số kĩ năng giao tiếp cộng đồng như mẫu đơn, thư, quảng cáo, báo cáo, biên bản. Ngoài ra, có nhiều bài tập đọc mà ý nghĩa của câu chuyện hoặc những bài học rút ra từ câu chuyện chính là những nội dung rèn kĩ năng sống.
	Ví dụ 1: Bài “Anh Đom Đóm” - TV 3/tập 1 - trang 143 rèn cho học sinh kĩ năng tìm hiểu về cuộc sống xung quanh khi quan sát, tìm hiểu về cuộc sống của các con vật ở nông thôn, kĩ năng làm việc theo nhóm khi học sinh được luyện đọc theo nhóm, kĩ năng chia sẻ, quan tâm đến cộng đồng khi giáo viên giới thiệu về quỹ học bổng “ Đèn đom đóm”. 
	9. 2. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, chấp hành và tôn trọng pháp luật
Để việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, giáo dục pháp luật trong nhà trường mang lại hiệu quả, trong khi các hoạt đông giáo dục đó chưa thể là một môn học thì việc lồng ghép và tích hợp kiến thức bảo vệ môi trường, giáo dục pháp luật trong các bài giảng là vô cùng quan trọng. Phân môn tập đọc cũng góp phần không nhỏ thong qua các bài giảng trong giờ tập đọc.
Cụ thể khi dạy bài "Trận bóng dưới lòng đường", sau khi tìm hiểu nội dung bài và thể hiện đọc, học sinh hiểu được cần thực hiện đúng quy tắc về an toàn giao thông, đồng thời học sinh hiểu được cần ứng xử trước những quy định của cộng đồng sao cho đúng.
Hoặc khi dạy bài "Người đi săn và con vượn", học sinh sẽ hiểu được Giết hại thú rừng là tội ác, từ đó học sinh có ý thức về bảo vệ môi trường.
Trong bài "Bài hát trồng cây" sau khi được tìm hiểu nội dung bài, học sinh sẽ thấy được Cây xanh mang lại ích lợi, cái đẹp và hạnh phúc, từ đó có ý thức trồng và chăm sóc cây xanh.
Qua bài "Một mái nhà chung" học sinh sẽ thấy mình cần phải yêu mái nhà chung, giữ gìn và bảo vệ mái nhà chung là Trái đất.
Trong việc bảo vệ môi trường, khuyến khích học sinh tự giám sát việc bảo vệ môi trường của nhau, từ đó nhắc nhở, tuyên dương kịp thời các hành vi, hoạt động thân thiện với môi trường. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường trong nhà trường là một trong những biện pháp quan trọng, giúp học sinh biết yêu thiên nhiên, hiểu được tầm quan trọng của môi trường với cuộc sống và hơn nữa biết cách chăm sóc, giữ gìn hành tinh xanh.
V. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
	Nhờ áp dụng các biện pháp trên vào thực tế giảng dạy phân môn Tập đọc, tôi đã đạt được một số kết quả sau:
- Tất cả học sinh lớp tôi đều yêu thích, hứng thú với phân môn Tập đọc. 
- Các em đều nắm vững bài học, có thói quen luyện đọc kỹ bài, đọc diễn cảm khi tiếp xúc với bài văn, bài thơ,Nhiều học sinh đã bộc lộ được khả năng đọc diễn cảm của mình làm xúc động người nghe.
- Chất lượng đọc của học sinh lớp 3C mà tôi đang trực tiếp giảng dạy có sự tiến bộ rõ rệt so với đầu năm, cụ thể như sau:
 Sĩ số học sinh: 47 em.
Nhóm
Mức độ đạt được
Số lượng
Tỉ lệ %
1
Học sinh đọc đúng, to, rõ ràng, lưu loát và diễn cảm
32 em
68,0%
2
Học sinh đọc đúng , trôi chảy nhưng chưa diễn cảm
14 em
29,7%
3
Học sinh đọc còn ngọng phụ âm l/n
1 em
2,1 %
4
Học sinh đọc còn chậm, chưa rõ ràng, đọc còn thêm bớt từ
0 em

 Cũng từ chất lượng đọc như trên mà chữ viết của học sinh lớp tôi cũng được nâng lên rõ rệt. Các em đã viết sạch, đẹp đúng chính tả hơn. Hơn nữa, đối với những phân môn khác như Kể chuyện, Tập làm văn, ... lớp tôi cũng thu được những kết quả rất khả quan.
PHẦN III: KẾT LUẬN - KHUYẾN NGHỊ
I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
 Để dạy tốt phân môn Tập đọc cho học sinh lớp 3 ở trường Tiểu học, bản thân mỗi giáo viên phải quan tâm đến chất lượng đọc của học sinh. Muốn vậy, người giáo viên phải nắm chắc phương pháp giảng dạy bộ môn. Nắm chắc mục tiêu của việc dạy phân môn Tập đọc ở nhà trường Tiểu học đó là phát triển các kỹ năng đọc và nghe cho học sinh. Học sinh được trau dồi vốn Tiếng Việt, vốn văn học, phát triển tư duy, mở rộng vốn hiểu biết về cuộc sống. Bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm, tâm hồn lành mạnh, trong sáng góp phần hình thành nhân cách của con người mới. Học sinh có kỹ năng đọc tốt, từ đó các em sẽ ham muốn đọc sách, có khả năng cảm thụ văn bản văn học, cảm thụ vẻ đẹp của Tiếng Việt và tình yêu Tiếng Việt. Được sự đóng góp ý kiến của Ban giám hiệu nhà trường, của bạn bè đồng nghiệp và sự hợp tác chặt chẽ của học sinh, tôi đã thu được kết quả bước đầu. Qua quá trình dạy Tiếng Việt, đặc biệt là dạy phân môn Tập đọc, tôi nhận thấy để giúp HS học tốt phân môn này, cần làm tốt một số việc sau:
1. Đối với giáo viên
 	 - Giáo viên cần nắm vững phương pháp giảng dạy.
 	 - Áp dụng phương pháp dạy học linh hoạt, sáng tạo để gây không khí học tập sinh động nhẹ nhàng vui trong tiết học.
 	 - Giáo viên phải rèn luyện giọng đọc để có giọng đọc hay, diễn cảm.
 	 - Bằng những hệ thống câu hỏi trong giờ tập đọc bồi dưỡng năng lực cảm thụ văn học cho học sinh. Giúp học sinh có kỹ năng đọc tốt, nâng cao cảm xúc thẩm mỹ và khám phá ra cái hay, cái đẹp của văn chương. 
 	- Giáo viên phải kiên trì uốn, sửa cách đọc cho học sinh một cách chân thành. Bồi dưỡng vốn sống, phát huy năng lực cảm thụ văn, tôn trọng những suy nghĩ, cảm xúc chân thật, thơ ngây của học sinh. Đặc biệt là động viên khích lệ mỗi khi học sinh đọc bài tốt.
 	 - Rèn kỹ năng đọc cho học sinh cần được tiến hành thường xuyên và có hệ thống ngay từ lớp 1. 
2. Đối với học sinh:
 	- Cần đọc trước bài Tập đọc, suy nghĩ kĩ về nội dung bài học, tự mình có thể nêu ra những câu hỏi để tự kiểm tra kiến thức, có cách đọc đúng, đọc hay.
 - Trong quá trình học tập cần thể hiện vai trò chủ động tích cực trong các hoạt động để có được kĩ năng cần thiết : nghe, nói, đọc, viết tốt. 
- Học sinh có thói quen đọc thêm sách báo..
II. KHUYẾN NGHỊ - ĐỀ XUẤT
- Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên tiểu học, tạo điều kiện cho giáo viên học tập, thực hiện đổi mới phương pháp dạy học có hiệu quả. 
- Đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng, trang thiết bị dạy học phục vụ cho hoạt động dạy và học.
 - Tổ chức các cuộc thi đọc hay, đọc hiểu để không ngừng nâng cao kĩ năng đọc để giáo viên có giọng đọc chuẩn có sức thuyết phục.
 - Trong quá trình giảng dạy cần khuyến khích, động viên kịp thời để tạo được không khí dạy - học sôi nổi để nâng cao chất lượng dạy - học. 
 	Chất lượng phân môn Tập đọc tốt sẽ giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt nói riêng và các môn học khác nói chung trong chương trình Tiểu học, đó chính là là nền tảng cho các cấp học sau này.
 	Trên đây là một số kinh nghiệm mà tôi đã áp dụng khi dạy phân môn Tập đọc và đã đạt được kết quả bước đầu. Tuy nhiên, do điều kiện chủ quan và khách quan nên không tránh khỏi còn có những thiếu sót, hạn chế. Tôi rất mong được sự giúp đỡ, góp ý chân thành của các bạn đồng nghiệp, của Hội đồng khoa học nhà trường.
	Tôi xin chân thành cảm ơn.
tµi liÖu tham kh¶o
STT
Tên tài liệu
Tác giả
Nhà xuất bản
1
Phương pháp dạy học Tiếng Việt 2 
Lê Phương Nga
Nguyễn Trí
Nhà xuất bản Giáo dục.
2
Dạy và học môn Tiếng Việt ở Tiểu học theo chương trình mới 

Nguyễn Trí
Nhà xuất bản Giáo dục.
3
Tiếng việt 3 tập 1, tập 2
Nguyễn Minh Thuyết
Nhà xuất bản Giáo dục.
4
Sách giáo viên Tiếng Việt 3 -Tập 1, tập 2
Nguyễn Minh Thuyết
Nhà xuất bản Giáo dục.
5
Giải đáp 188 câu hỏi về giảng dạy môn Tiếng Việt ở Tiểu học
Trần Mạnh Hưởng
Lê Hữu Tỉnh
Nhà xuất bản Giáo dục.
6
Bồi dưỡng Tiếng Việt cho học sinh lớp 3
Lê Phương Nga

Nhà xuất bản Giáo dục.
7
Hỏi đáp về dạy – học Tiếng Việt 3
Trần Minh Thuyết
Nhà xuất bản Giáo dục.
8
Tạp chí giáo dục Tiểu học.