Mô tả SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng rèn chữ viết cho học sinh Lớp 1

ét viết).
* Luyện viết trong vở:
Luyện viết trong vở tập viết: Muốn cho học sinh sử dụng có hiệu quả vở tập viết, giáo viên cần hướng dẫn tỉ mỉ nội dung và yêu cầu về kĩ năng viết của từng bài (chữ mẫu, các dấu chỉ khoảng cách giữa các chữ, dấu chỉ vị trí đặt bút, thứ tự viết nét) giúp các em viết đủ, viết đúng số dòng đầu tiên ở mỗi phần bài viết.
Luyện viết trong vở ở ô li: Giáo viên cần viết mẫu cho toàn bộ học sinh trong vở cho đến khi học hết phần âm ( chữ cái). Sau khi chuyển sang phần học vần , tiếng, từ giáo viên có thể chọn 1 số em viết chưa đẹp để viết mẫu( nếu lớp quá đông)
Rèn nếp viết chữ rõ ràng sạch đẹp:
Sự nghiêm khắc của giáo viên về chất lượng ở tất cả các môn học là cần thiết.Có như thế, việc luyện tập viết chữ mới được củng cố đồng bộ và thường xuyên.Việc làm này yêu cầu người giáo viên ngoài những hiểu biết về chuyên môn còn cần có sự kiên trì, cẩn thận và lòng yêu nghề -mến trẻ.
* Đổi mới phương pháp dạy học:
Muốn cải tiến quy trình dạy tập viết, điều không thể thiếu được là phải đổi mới phương pháp dạy học, tiết tập viết càng cần phải tạo điều kiện để học sinh chủ động tiếp nhận kiến thức (tự quan sát, nhận xét, ghi nhớ), tự giác luyện tập và rút kinh nghiệm qua thực hành luyện viết dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Có thể thực hiện những yêu cầu trên theo quy trình tiết tập viết như sau:
Khởi động:
Trong phần khởi động của giờ tập viết, học sinh viết bảng con (1 - 2 em viết bảng lớp) chữ cái và từ ứng dụng ngắn gọn ở bài trước. Giáo viên hướng dẫn chữa bài trên bảng (dùng phấn màu sửa chữ viết sai hoặc chưa đúng mẫu), sau đó gợi ý để học sinh tự sửa chữ đã viết trên bảng con và giáo viên kiểm tra, uốn nắn thêm (chú ý động viên kịp thời những học sinh viết đẹp tiến bộ.
Bài mới:
Giới thiệu bài: - Nêu nội dung và yêu cầu tiết dạy.
Hướng dẫn học sinh viết chữ:
Giáo viên đưa chữ mẫu cho học sinh quan sát.
Giáo viên gợi ý cho học sinh nhận biết, so sánh: Chữ gì? Gồm mấy nét? Nét nào đã học, giống chữ nào đã học, phần nào khác? (Có thể cho học sinh chỉ vào chữ mẫu trên bảng)
Giáo viên hướng dẫn quy trình viết chữ:
+ Sử dụng chữ mẫu để học sinh quan sát.
+ Viết mẫu trên khung chữ thật thong thả cho học sinh theo dõi (ghi nhớ thứ tự các nét).
+ Viết mẫu trên dòng kẻ ở bảng lớp (hoặc trên bảng con) để học sinh nắm vững quy trình viết chữ cái. Giáo viên viết mẫu sau đó dùng que chỉ lại để mô tả quy trình.
Học sinh tập viết trên bảng con, để giáo viên quan sát kiểm tra uốn nắn, nhận xét kết quả (chú ý về hình dáng, quy trình).
Hướng dẫn học sinh viết ứng dụng:
Giáo viên giới thiệu nội dung viết ứng dụng và viết nội dung từ ứng dụng; sau đó gợi ý học sinh hiểu ý nghĩa từ ứng dụng sẽ viết.
Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát và nhận xét về cách viết ứng dụng (chú ý đến các điểm quan trọng: độ cao các chữ cái, quy trình viết liền mạch - nối chữ, khoảng cách giữa các chữ cái, đặt dấu ghi thanh).
Giáo viên viết mẫu minh họa cách nối chữ (do giáo viên xác định trọng tâm ở bài dạy), học sinh theo dõi.
Học sinh tập viết theo trọng tâm nối chữ do giáo viên chọn (chữ ghi tiếng - từ có thao tác nối). Giáo viên theo dõi, kiểm tra, uốn nắn và nhận xét.
Học sinh thực hành luyện viết trong giờ tập viết:
Giáo viên nêu yêu cầu và nội dung luyện viết trong vở (viết chữ gì? viết mấy dòng? cần lưu ý về điểm đặt bút ra sao? viết từ ứng dụng mấy dòng? cần lưu ý về cách nối chữ và đặt dấu thanh, khoảng cách giữa các chữ ra sao?)
Học sinh luyện viết trong vở. Giáo viên theo dõi uốn nắn về cả cách viết và tư thế ngồi viết (chú ý giúp đỡ học sinh yếu kém).
Chấm bài tập viết của học sinh:
Giáo viên chấm bài cho học sinh đã viết xong ở lớp (số còn lại thu về nhà chấm).
Nhận xét kết quả chấm bài, khen ngợi những bài đạt kết quả tốt. Nếu bài học dài, giáo viên có thể chọn dạy một nội dung tiêu biểu và học sinh luyện tập theo nội dung tương ứng.
Củng cố dặn dò:
Nhắc lại nét trọng tâm vừa học
Viết vở rèn chữ viết ( mẫu in sẵn)
Bên cạnh những biện pháp tôi nêu trên, trong quá trình rèn học sinh viết đúng, viết đẹp tôi còn chú ý một số thủ thuật nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn như sau:
Thay đổi giọng đọc.
Học sinh lớp 1, khi viết chính tả học sinh chủ yếu là tập chép. nhưng mỗi lần kiểm tra định kì (trong học kì II) học sinh đều phải nghe viết. Hơn nữa, trong các buổi học, đặc biệt giờ chính tả học sinh chỉ quen nghe giọng đọc của giáo viên chủ nhiệm, do đó trong các đợt kiểm tra định kì, giáo viên khác vào lớp đọc chính tả cho các em, các em không quen giọng đọc đó , do vậy các em sẽ mắc lỗi chính tả nhiều hơn. Để khắc phục tình trạng nay, tôi đã có hình thức tổ chức dạy học như sau:
+ Đến giờ chính tả nghe – viết, chủ yếu là giờ luyện tiếng việt tôi cùng với giáo viên trong khối, tổ đổi lớp cho nhau để đọc chính tả cho học sinh viết, học sinh viết song chính tả giáo viên trở về lớp của mình.
+ Cũng trong một số giờ học tiếng việt, giáo viên đưa ra một số từ, câu. Sau đó, giáo viên gọi một học sinh có kỹ năng đọc tốt lên đọc cho cả lớp viết.
Với hình thức như vậy, học sinh được nghe nhiều giọng đọc khác nhau, học sinh làm quen với các giọng đọc, lúc đó học sinh sẽ không bỡ ngỡ với những giọng đọc không quen.
Tổ chức “Đôi bạn giúp nhau tiến bộ” .
Ngoài ra, trong giờ học tôi còn tổ chức cho học sinh “đôi bạn giúp nhau tiến bộ” đối với học sinh của lớp. cụ thể:
+ Những học sinh đọc – viết đúng l- n hoặc ch – tr,sẽ giúp đỡ bạn còn đọc, viết sai ( nếu ở
gần nhà nhau càng tốt ).
+ Học sinh viết chữ đẹp sẽ giúp bạn còn viết sai nét, sai chính tả.
Để việc thực hiện có hiệu quả, giáo viên chủ động xếp học sinh có nhận thức nhanh ngồi gần học sinh có nhận thức chưa nhanh để học sinh giúp nhau tự sửa khi nói, khi viết cho nhau và cả khi trò chuyện cùng nhau hay lúc ra chơi. Xưa có câu “Học thày không tày học bạn” và
“Thua thày một vạn không bằng thua bạn một ly”. Chính vì vậy, khi giáo viên giúp học sinh hiểu rõ điều này trong học tập thì việc tổ chức cho học sinh cùng nhau học hỏi, cùng nhau thi đua, rèn luyện đó là việc làm tốt, nên làm. sau từng tuần, từng tháng, giáo viên tổng kết, tuyên dương từng em, từng “đôi bạn”. Nhận xét mang tính khuyến khích, động viên các em là chính.
*Tư thế ngồi của học sinh.
Trước khi viết giáo viên chỉ cần nhắc học sinh đọc tư thế ngồi viết : ( đã nêu ở trên).
Cách cầm bút, tay viết.
Cầm bút bằng 3 ngón tay. Ngón tay giữa ở phía dưới, ngón trỏ ở phía trên, và ngón cái giữ bút ở phía ngoài cho ngón tay cái thẳng với cánh tay. Bàn tay để lên trang vở, cổ tay thẳng thoải mái. Bút nghiêng về phía cánh tay khoảng 45 độ so với mặt giấy và song song mép dọc của trang vở. Ngòi bút úp xuống mặt giấy. GV không chú ý có những học sinh cầm bút bằng 4 ngón tay để khuỳnh ra rất khó viết khi lên lớp trên sửa lại cho các em thật khó.
Phương pháp nêu gương.
Một trong các phương pháp giúp trẻ học tốt đó chính là phương pháp nêu gương. Học sinh lớp 1 rất thích được khen, vì vậy khi học sinh đạt được thành tích gì dù là nhỏ nhưng giáo viên cũng phải biết để động viên, khuyến khích học sinh kịp thời. Khi viết chính tả cũng vậy, nếu thấy học sinh nào đó có tiến bộ, có những thành tích về chữ viết dù là chút ít tôi cũng thường tuyên dương các em trước lớp trong giờ học đó hoặc trong giờ sinh họat đó.
Ngoài ra tôi còn kể cho học sinh nghe gương rèn chữ của ông Cao Bá Quát ngày xưa, gương vượt khó học tập của anh Nguyễn Ngọc Ký hay gương rèn chữ của các anh chị năm trước, đã đạt được thành tích cao trong các cuộc thi rồi cho học sinh xem vở rèn chữ của cô, của những học sinh tiêu biểu. Từ đó giúp học sinh thêm quyết tâm say mê rèn chữ viết của mình.
Đề cao sự gương mẫu của giáo viên.
Học sinh tiểu học, đặc biệt là học sinh lớp 1, các em luôn lấy thầy cô của mình làm chuẩn mực. Vì vậy, để rèn chữ viết của học sinh đạt kết quả cao thì trước hết giáo viên phải rèn chữ viết của mình. Chữ viết của giáo viên khi giảng bài, chấm chữa bàicần phải chân phương mẫu mực. Lời nhận xét của giáo viên luôn mang tính động viên, khuyến khích học sinh.
Tổ chức cho học sinh: “Học mà vui - Vui mà học”.
Học sinh lớp 1 còn rất nhỏ tuổi, các em còn mải chơi chưa xác định được nhiệm vụ học tập của mình. Vì vậy, giáo viên phải là người hướng dẫn học sinh vào quá trình học tập để các em chủ động tìm tòi, khám phá và chiếm lĩnh tri thức. Muốn vậy giáo viên cần tổ chức cho học sinh: “học mà vui – vui mà học” qua các hình thức và phương pháp khác nhau.
Đối với học sinh lớp 1, việc viết bài chính tả là một việc làm căng thẳng đối với các em. Các em phải tập trung, chú ý nhiều giác quan để viết liền mạch bài viết. Để gây hứng thú cho học sinh, để học sinh thấy thoải mái, thích thú, tiết học sôi nổi, đạt hiệu quả cao, trong các giờ học tôi luôn tổ chức các cuộc thi, các trò chơi giúp các em hứng thú học tập, qua đó các em ghi nhớ kiến thức một cách chủ động có hiệu quả.
Giáo dục tính cẩn thận.
“Viết ngoáy”, là viết nhanh một cách cẩu thả, không thể chấp nhận được với bất kì lớp nào, nhất
là lớp 1. Với học sinh lớp 1, giáo viên cần phải giáo dục học sinh tính tỉ mỉ, cẩn thận, giáo dục qua các bài học, qua các gương trong thực tế ngay từ thời gian đầu để học sinh không có thói quen viết ngoáy. Nếu có, giáo viên phải giúp học sinh dần dần khắc phục nhược điểm này, để khắc phục được lỗi trên, nhìn chung giáo viên phải ân cần, dịu dàng uốn nắn, kể cả lỗi do vụng về mà để vở bị dây bẩn hay quăn mép. riêng với lỗi viết ngoáy giáo viên có thể nghiêm khắc hơn để đưa học sinh vào nề nếp. Giáo viên luôn nhắc nhở học sinh: các con luôn phải ghi nhớ dòng chữ ghi ngay góc mỗi trang vở: “Nắn nét chữ, rèn nết người” từ đó, để các em luôn có tính tự giác nhưng giáo viên luôn lưu ý, đối với học sinh lớp 1 thì giáo viên phải “ Vừa dạy, vừa dỗ”.
Rèn thói quen đọc lại bài sau khi viết.
Trước khi cho học sinh viết bài, giáo viên luôn cho học sinh đọc vần từ hay bài chính tả trước rồi mới viết. Khi viết xong, giáo viên cần nhắc nhở học sinh tự đọc bài, những gì mình đã biết (vần, từ, bài chính tả), để qua đó thấy mình sai gì sẽ tự sửa, tự khắc phục. Đặc biệt trong giờ chính tả, khi học sinh chép xong hoặc nghe – viết xong bài chính tả thì giáo viên cần đọc chậm lại nội dung bài viết và nhắc nhở học sinh theo vào bài viết của mình để tự soát lỗi chính tả (có thể đổi chéo vở – kiểm tra lẫn nhau).Yêu cầu: giáo viên đọc đúng, phát âm chuẩn.
Học sinh phải thật chú ý: tai nghe – mắt nhìn và suy nghĩ để sửa chính tả cho đúng.
Khả năng áp dụng của giải pháp:
-Giáo viên dạy lớp 1
-Học sinh học lớp 1
Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng giải pháp:
Qua một thời gian áp dụng những biện pháp trên, kết quả giữ vở và rèn viết chữ đẹp của tập thể lớp 1A đã đạt được những kết quả cao như sau:
Học sinh rất chăm và có ý thức trong việc rèn chữ viết và trình bày vở sạch đẹp, chữ viết của các em có tiến bộ hơn hẳn so bới đầu năm học.
Đa số các em nắm được cấu tạo chữ, mẫu chữ và kĩ thuật viết chũ.
Học sinh viết chữ thành thạo, đẹp, chữ viết đúng quy định, chữ đứng nét đều, viết nhanh hơn khi chưa áp dụng những biện pháp nêu trên.
-Theo dõi các em được áp dụng phương pháp dạy học sinh viết nhanh thì lên lớp trên các em phát huy tốt, viết nhanh mà vẫn đẹp..
Học sinh còn biết tự mình thể hiện bài viết sáng tạo như bài viết chữ nghiêng, có nét thanh, nét
đậm.
100% học sinh giữ vở sạch sẽ.
-Có 4/5 học sinh có vở được nhà trường chọn đi triển lãm vở sạch chữ đẹp cụm khu Tây.
Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến làn đầu (nếu có):
TT
Họ và tên
Năm sinh
Nơi công tác
Chức vụ
Trình độ chuyên môn
Nội dung công việc hỗ trợ

1
Đỗ Thị Thúy
1973
Trường TH Tây Giang
PHT
ĐH
Dự giờ, tư vấn
2
Trần Thị Lan
1964
Trường TH Tây Giang
Giáo viên
CĐ
Áp dụng phương pháp
3
Trần Thị Hiền
1977
Trường TH Tây Giang
Giáo viên
ĐH
Áp dụng phương pháp
Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
* Về phía giáo viên:
+ Nắm vững tầm quan trọng của môn học và nắm chắc kiến thức trọng tâm cần truyền thụ cho học sinh trong từng bài.
+ Giáo viên cần phải có sự chuẩn bị chu đáo: nghiên cứu kĩ từng bài, có đủ tài liệu và đồ dùng khi lên lớp.
+ Lựa chọn và kết hợp các phương pháp phù hợp để học sinh được luyện tập thực hành nhiều, tự chiếm lĩnh kiến thức.
+ Cần phải tính đến điều kiện cụ thể cho phép như thời gian cho từng tiết học, điều kiện học sinh lớp mình để lựa chọn nội dung – phương pháp dạy học sao cho phù hợp.
+ Dạy học phải đảm bảo tính hệ thống, tính khoa học, tính vững chắc, tính vừa sức với đối tượng học sinh lớp mình.
+ Giáo viên phải tự rèn chữ viết cho mình luôn có ý thức viết chữ và trình bày bảng khoa học.
+ Giáo viên chủ nhiệm phải đi sâu, đi sát lớp, chấm chữa bài thường xuyên, nắm được đối tượng học sinh lớp mình và nắm được chất lượng chữ viết của học sinh trong từng giai đoạn viết chữ để có hướng khắc phục và đề ra phương pháp giáo dục tốt nhất đối với từng đối tượng học sinh nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.
+ Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh trong việc giáo dục học sinh nói chung và rèn chính tả cho học sinh nói riêng.
+ Giáo viên không ngừng học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn của mình. phải luôn cải tiến phương pháp dạy học.
+ Ngay từ đầu năm giáo viên cùng phụ huynh học sinh thống nhất đồ dùng sách vở cho học sinh: cùng một loại vở và bìa bọc, cùng viết bút mực là bút máy và viết cùng loại mực.
+ Phát động phong trào vở sạch chữ đẹp trong nội bộ lớp trường. thường xuyên khen thưởng,
động viên học sinh có thành tích cao hay có tiến bộ trong phong trào vở sạch - chữ đẹp. Phối kết hợp rèn chữ viết trong tất cả các môn học.
+ Một trong những điều quan trọng để dạy chính tả đạt hiệu quả là giáo viên cần phải giúp học
sinh hiểu tác dụng của việc rèn chính tả. Từ đó học sinh chủ động, tự giác trong việc rèn chính tả.
* Đối với nhà trường:
Thường xuyên tổ chức các buổi chuyên đề đánh giá và rút kinh nghiệm để nâng cao chất lượng vở sạch chữ đẹp của trường của từng khối lớp.
Duy trì các phong trào thi đua “ Giữ vở sạch- viết chữ đẹp”. Hội thi viết chữ đẹp cấp trường.
Trưng bày các bài viết đẹp , tập vở sạch cho học sinh toàn trường tham khảo.
Đưa tiêu chuẩn “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” vào đánh giá thi đua của thầy và trò.
Nhà trường tạo điều kiện về thiết bị dạy học: như chuẩn bị bảng dành cho giờ học Tập Viết có kẻ ô đúng theo quy định.
Cung cấp mẫu chữ viết Tập Viết đầy đủ trên mỗi giáo viên.
Đối với học sinh.
Có ý thức tự giác, tích cực trong học tập. Biết lắng nghe những nhận xét của cô, của bạn để tự sửa chữa, khắc phục nhược điểm của mình.Mạnh dạn góp ý, sửa sai, giúp đỡ bạn trong học tập cũng như khi vui chơi.
Đối với phụ huynh học sinh.
Phụ huynh cần quan tâm hơn nữa đến việc học tập của con em mình. cần đảm bảo góc học tập của các em phù hợp theo độ tuổi, đảm bảo đủ ánh sáng  tạo cho các em ngồi học thoải mái.
Kết hợp với giáo viên chủ nhiệm để rèn kỹ năng viết chính tả cũng như các kỹ năng khác cho con em mình.
Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền
Tôi cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền của ai, nếu sai, tôi chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Tây Giang, ngày 20 tháng 5 năm 2019
CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
Trần Thị Nhung