Báo cáo SKKN Giúp học sinh làm tốt bài văn miêu tả thông qua rèn luyện kĩ năng quan sát

Cơ sở tâm lí và ngôn ngữ của học sinh tiểu học.

Học sinh tiểu học rất tò mò, thích tìm hiểu, thích khám phá thế giới xung quanh. Khả năng tư duy cụ thể nhiều hơn khả năng khái quát hóa Các em dễ xúc động, rất nhạy cảm với vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước và bắt đầu biết mơ ước có trí tưởng tượng phong phú, thích ghi lại các vấn đề mà mình đã quan sát được.Song vốn ngôn ngữ chưa phong phú, sắp xếp ý chưa có hệ thống và diễn đạt còn thiếu mạch lạc.

Khi dạy văn miêu tả, việc dạy cho học sinh quan sát đối tượng miêu tả là một công việc thuộc về nguyên tắc. Dựa trên sự quan sát học sinh thu nhận được các nhận xét, ấn tượng, cảm xúc của mình rồi sau đó mới bắt đầu làm bài. Khi quan sát học sinh sử dụng vốn sống, khả năng tưởng tượng và cảm xúc của mình giúp cho việc quan sát hiệu quả hơn. Từ đó hiểu biết và kĩ năng về văn miêu tả được hình thành một cách tự giác chủ yếu qua hoạt động thực hành.

docx 35 trang Thu Nga 19/03/2025 200
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Báo cáo SKKN Giúp học sinh làm tốt bài văn miêu tả thông qua rèn luyện kĩ năng quan sát", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Báo cáo SKKN Giúp học sinh làm tốt bài văn miêu tả thông qua rèn luyện kĩ năng quan sát

Báo cáo SKKN Giúp học sinh làm tốt bài văn miêu tả thông qua rèn luyện kĩ năng quan sát
: Mưa xuân 
Mùa xuân là mùa đầu tiên trong năm, khởi đầu của bao điều may mắn. Xuân về mang theo những cơn gió nhẹ và lất phất những cơn mưa dễ chịu trong không khí mùa xuân ấm áp. 
Mưa xuân không mạnh mẽ ào ạt như mưa rào mà chỉ nhẹ nhàng rơi lất phất, nghiêng nghiêng như muốn làm chênh vênh cả không gian ướt nhoè. Mưa bay suốt cả ngày, mưa giăng khắp lối. Dưới ánh ban mai tinh khiết, mưa xuân đọng dọc theo nhành lá trông giống như chuỗi ngọc lấp lánh bảy sắc cầu vồng. Mưa xuân đậu trên mạng nhện chăng trên vệ cỏ ven đường khiến chúng giống như những mảnh ren mỏng nhẹ sáng long lanh. Mưa xuân gieo mầm cho sự sống. Từng chồi non bắt đầu nhú ra, nõn nà mơn mởn, đất trời như thay áo mới. Những mái nhà ngói đỏ được mưa làm ướt cũng trở lên tươi tắn hơn. 
Mưa xuân đọng dọc theo nhánh lá trông giống như chuỗi ngọc
 lấp lánh bảy sắc cầu vồng
Những chùm hoa được mưa xuân làm cho bóng loáng, mịn màng.
Những hạt mưa li ti không gây ra tiếng động, khẽ khàng đặt mình trêncây lá, thật lâu, thật lâu mới làm ướt. Vườn cây không còn thỏa thích tắm mưa nữa mà từ từ ngả mình sang một bên ngẩng mặt đón mưa. Những chùm hoa được mưa xuân làm cho bóng loáng, mịn màng. Những khóm hoa rũ mình khoe sắc, những giọt nước còn đọng lại thấm dần vào từng thớ gỗ. Những người đi chơi xuân không đội mũ mặc
cho mưa xuân vương trên đầu, trên tóc. Mấy chú bé thích thú nghiêng nghiêng cho những hạt mưa bay vào mặt để cảm nhận cái lành lạnh của những hạt mưa xuân khe khẽ bay bay.
Mưa xuân là lộc của đất trời ban tặng mong manh, dịu dàng mà mang trong mình sức mạnh thật kì diệu. Tôi yêu mưa xuân có lẽ cũng bởi những điều đó.
 Đặng Hồng Anh- 5A2
 Trường Tiểu học ........................
Bài số 4: Tả vầng trăng lưỡi liềm.
 Trăng đẹp quá! Tôi chợt ra nơi đó, cuối chân trời, một vầng trăng non vừa xuất hiện.
Đó là vào một buổi tối đẹp tuyệt vời. Gió đùa giỡn trên vòm cây trước nhà vô tình làm lá rơi; thế rồi gió tinh nghịch xoay tròn lá vài vòng trước khi đưa tay đỡ từng 
chiếc nhẹ nhàng đáp đất. Trên bầu trời đêm, những ngôi sao sáng lấp lánh nổi bật trên nền đen giống như những viên kim cương kiêu hãnh đang tỏa sáng. Trăng lên, một mảnh trăng khuyết hình lưỡi liềm giống như con thuyền nhỏ đang trôi trên dòng sông mênh mông. Tôi đứng ngơ ngẩn nơi bậu cửa sổ nhìn ngắm vầng trăng lưỡi liềm dát vàng treo lơ lửng giữa bầu trời đêm êm ái như nhung. Nói thật chưa bao giờ tôi nhìn thấy trăng lưỡi liềm đẹp đến như vậy. Mảnh trăng nằm chênh chếch tựa như một lưỡi liềm vàng ai bỏ quên trên cánh đồng đầy sao. 
Trăng là món quà tuyệt diệu mà thiên nhiên ban tặng cho con người.
Và tôi - một người xem may mắn - đã tình cờ bị vẻ đẹp của nó làm cho mê mẩn. Màu vàng dường nhưng đậm hơn, thứ màu sền sệt như vàng nguyên chất đổ đều lên chiếc khuôn lưỡi liềm. Vẻ đẹp của nó mang lại cho người xem cảm giác về một tạo vật mong manh nhưng không hề yếu ớt. Dưới ánh trăng dịu dàng, những đóa hoa quỳnh vừa nở như một nữ hoàng kiều diễm lộng lẫy của thế giới về đêm. Bên khung cửa sổ tôi ngồi, mùi hương dạ lan thơm thoang thoảng theo gió cho tôi cảm giác thật bình yên.
Hoa quỳnh vừa nở như một nữ hoàng kiều diễm về đêm.
Trăng lưỡi liềm quả là món quà tuyệt diệu mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Giữa không gian mêng mông, ngắm cảnh một đêm trăng đẹp như vậy, tôi cảm thấy yêu thiên nhiên, cảnh vật quê hương hơn.
 	Nguyễn Phương Chi – Lớp 5a2	
 Trường Tiểu học TT ...............	
Bài số 5: Tả Hồ Vực Xanh – niềm tự hào quê tôi
Mời bạn đến thăm quê tôi một nơi bình yên và có biết bao cảnh đẹp. Đây là dòng sông quanh co nước chảy hiền hòa, kia là những con đường rợp mát bóng cây, là những cánh đồng mêng mông cò bay thẳng cánh. Và tôi sẽ đưa bạn đến thăm một nơi đặc biệt, chính là hồ Vực Xanh thơ mộng quê tôi.
	Hồ nằm giữa trung tâm thị trấn cách trường tôi không xa. Nhắc tới Vực Xanh dân quê tôi đều chung niềm tự hào bởi vẻ đẹp trang nhã vốn có của nó. Từ trên cao 
 Từ trên cao nhìn xuống hồ nước giống như chiếc gương khổng lồ phản chiếu mây trời, nhà của và hàng cây ven bờ.
nhìn xuống hồ nước giống như chiếc gương khổng lồ phản chiếu mây trời, nhà của và hàng cây ven bờ. Hồ rộng lắm, theo các cụ trong làng kể lại hồ được hình thành do một trận vỡ đê lớn tạo nên; dòng lũ đầy sức mạnh đã cuốn mọi thứ trên đường nó qua và xoáy một vùng đồng rộng khoảng 18 mẫu trở thành hồ Vực Xanh bây giờ. Nước hồ luôn xanh biếc bất kể xuân – hạ - thu - đông có lẽ vì thế nên mới có tên gọi Vực Xanh.
Hiện nay, Vực Xanh không còn rộng và sâu như trước do đã bị bồi lấp tự nhiên cộng với việc kè đá xung quanh, phong cảnh ven hồ cũng đã có sự đổi thay. Tuy vậy, hồ vẫn còn giữ nhiều vẻ đẹp khá thi vị, êm ả bởi vẻ hài hoà, tự nhiên của làn nước nhè nhẹ mỗi buổi sớm mai; trong vắt vào buổi trưa và lấp lánh ánh bạc mỗi khi hoàng hôn tới. Mỗi mùa hồ vẫn mang một vẻ đẹp riêng thu hút lòng người. Thu sang, mặt hồ phẳng lặng, những con sóng nhỏ lăn tăn như được ủ thêm mùi hương hoa sữa ven bờ.
Đông đến, hồ trầm ngâm trong màn sương bảng lảng, những con sóng nhỏ cũng ngại ngần không muốn trở mình vì sợ lạnh.
Đông đến, hồ trở lên huyền ảo trong màn sương mai bảng lảng, những con sóng nhỏ cũng ngại ngần không muốn trở mình vì sợ lạnh. Hè đến, hồ như trẻ lại trong tiếng nói cười của tụi trẻ trong làng chúng tôi ra hồ tắm mát. Chúng tôi bơi lội lặn ngụp trong làn nước trong veo mát rượi. Hồ ôm ấp chở che những đứa con quê hương bằng muôn vàn con sóng nhỏ dịu dàng như vòng tay mẹ.
	Đêm đêm, dưới ánh điện lung linh, Vực Xanh cũng là địa điểm nhiều người chọn để dạo mát, chuyện trò, tâm sự. Đi dạo quanh hồ hay ngồi nhâm nhi cốc trà đá ở một quán nhỏ ven hồ, bạn sẽ cảm nhận được những làn gió từ hồ
thổi lên mát rượi khiến cho tâm hồn sảng khoái, tươi vui.
Với tôi, hồ Vực Xanh không chỉ là người bạn gần gũi thân thương mà còn là một hình ảnh đẹp đã làm nên một phần trong trẻo của tuổi thơ tôi.
 	 Kiều Minh Huyền lớp 5A2 
 Trường Tiểu học .......................
Bài số 6: Tả cái ao làng
Sự mừng vui rất nhiều về những đổi mới của quê hương nhưng trong kí ức tuổi thơ tôi vẫn da diết nhớ về cái ao làng. Ao làng của cái thuở xa xưa ấy thật thân thương và gần gũi. 
 Dọc theo làng tôi có một cái ao khá rộng của hợp tác xã. Ao không chỉ giúp cho người nông dân tắm giặt, rửa ráy hàng ngày mà còn giúp cho người nông dân tưới rau hay mỗi lần mưa gió có nơi tiêu nước. 
Cái thuở xưa xa ấy, vùng quê nghèo làm gì có nước máy, làm gì có giếng khoan nên cả làng đều lấy nước ở giếng làng ngay bên cạnh ao làng. Giếng làng to và trong lắm mà kể cũng lạ nước ao dù có cạn hay mưa xuống nước ao có dâng lên đục ngàu thì nước giếng vẫn cứ đầy và trong vắt nhìn thâu tận đáy. Vì thế, mỗi khi nóng nực hay những buổi chiều tà sau mỗi ngày làm việc nặng nhọc thì mọi người lại ra giếng gánh nước hay tắm giặt ở cầu ao. Mấy đứa trẻ con chúng tôi lại nhảy ùm xuống ao nhà mà bơi lội thỏa thích. Chúng tôi ngụp lặn trong làn nước được quẫy đạp đục ngầu. Những buổi trưa nắng, mấy đứa con nít trong làng lại tìm đến những bụi cây cao bên bờ ao để câu tôm, câu cá hay bắt châu chấu ma bên những bụi tre ven làng. 
Điều mà ai cũng thích thú với ao làng xưa là người dân quê trồng xung quanh bờ ao nhiều dừa, Tôi chẳng biết nó được trồng từ khi nào mà cao lớn quanh năm xanh mát nghiêng nghiêng soi bóng xuống mặt ao. Mỗi lần trèo lên lấy dừa, từng quả dừa rơi tõm xuống ao, nước bắn lên tung tóe trông đẹp mê hồn. 
Ao làng gắn bó với tôi biết bao kỉ niệm về người thân. Tôi nhớ như in cái hình ảnh cha quanh năm cặm cụi bên ao thả cá nuôi lớn chị em tôi. Mỗi cơn mưa đến lại thao thức cả đêm không ngủ vì sợ mưa ngập ao, cá đi mất. Hết mùa mưa, ao được tát cạn để trồng rau. Từng vạt rau cần, rau muống cứ thế mà lên xanh mơn mởn chẳng cần bón phân. Nhà ăn không hết mẹ hái bán kiến thêm thu nhập. Bao năm lớn lên cùng ao làng cái hình ảnh của mẹ cha, của hàng dừa cùng cái mùi bùn đất xen mùi ngai ngái của những cánh bèo tây hoa tím đã trở thành kí ức đẹp của tuổi thơ tôi. Bây giờ, làng quê đã thay đổi, đất chật, người đông, những cái ao xưa đã bị các gia đình lấp lại làm nhà, chia lô bán hết. Mặt đường quê bây giờ cũng như mặt đường phố, nhà cửa cũng san sát. Người ta không cần ao nữa, hay đúng hơn là không còn ao để sử dụng nữa. Những cái ao làng đã dần đi vào kí ức của người dân. Bỗng nhiên, tôi thấy nhớ nôn nao cái ao làng xưa cũ. Chính cái ao làng thuở nào đã tắm mát, nuôi dưỡng tâm hồn thơ trẻ cho bao đời dân quê trưởng thành, khôn lớn... để bây giờ chỉ còn lại một kí ức da diết nhớ mà thôi!
Người ta không cần ao nữa, hay đúng hơn là không còn ao để sử dụng nữa.

Nguyễn Linh Hương lớp 5A2 
 Trường Tiểu học .......................
Bài số 7: Tả buổi sáng trên cánh đồng quê hương
Sáng sớm tinh mơ, tôi cùng ngoại ra thăm đồng lúa. Đồng lúa chín vàng óng như tấm thảm nhưng khổng lồ. Tôi đã nhận ra vẻ đẹp của đồng lúa quê tôi sắp vào mùa, đẹp quá!
Màu vàng óng của những bông lúa trĩu hạt hòa vói ánh nắng ban mai đã tạo nên một khung cảnh thiên nhiên làng quê đầy thơ mộng
Sáng đầu thu, tiết trời trong lành mát mẻ không nóng bức như những ngày hè oi ả. Bầu trời xám chì đã nhường chỗ cho những đám mây hồng đang được mặt trời tô điểm. Phía đông, nền trời rực sáng, ông mặt trời tươi cười nhô lên thả những chị nắng xuống trần gian làm cho cánh đồng lúa chín quê tôi đẹp hơn trong ánh ban mai. Màu vàng óng của những bông lúa trĩu hạt hòa với ánh nắng ban mai đã tạo nên một khung cảnh thiên nhiên làng quê đầy 
thơ mộng Mỗi cơn gió nhẹ lướt qua, cả cánh đồng khẽ rung rinh như đang nhảy múa. Thoảng trong gió nhẹ, hương lúa chín thơm nồng quyện với hương sen thơm ngát. 
Lúa tốt, từng thửa ruộng xùm lên như mâm xôi vàng. Thửa nọ nối thửa kia không còn nhìn thấy đâu là bờ. Khóm lúa to, thân lúa chắc, lá bắt đầu ngả sang màu vàng nhọn hoắt như lưới kiếm tí hon. Từng bông lúa nặng trĩu hạt vàng uốn cong như lưỡi câu khẽ ngả đầu vào nhau thì thầm như muốm nói: ngày mùa sắp đến rồi đây! Xa xa, trên những thửa ruộng chím sớm, thấp thoáng bóng người lom khom gặt lúa. Tiếng nói cười cất lên rộn rã. Đâu đó bầy sẻ đồng ẩn mình kiếm ăn trong ruộng lúa bỗng giật mình bay vút lên ríu rít gọi nhau. Giữa cánh đồng là anh bù nhìn rơm như một gã khổng dang cánh tay to khỏe bảo vệ 
mùa màng. 
Nắng đã lên cao, cả đồng lúa chín tràn ngập sắc vàng Tôi đứng đây căng lồng ngực hít hà cái mùi thơm quyến rũ. Mùi hương ấy gợi cho tôi bao kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ trên cánh đồng quê hương yêu dấu.
Đã bao lần ngắm nhìn đồng lúa quê hương, trong lòng tôi dâng lên bao cảm xúc tự hào về quê hương với những cảnh đẹp nên thơ. Tôi tự hứa với lòng mình phải cố gắng học tập để lớn lên góp sức xây dựng quê hương thêm giàu đẹp.
 Lê Duy Bảo 5A2
 Trường Tiểu học ........................
Bài số 3: Tả cánh đồng lúa đang thì con gái 
Nghỉ hè, tôi được về quê chơi. Ở quê có biết bao cảnh đẹp, nên thơ: đây là dòng sông quanh co uốn lượn, kia là lũy tre làng xanh mát yêu thươngNhưng thân thuộc và gắn bó với tôi nhất chính là cánh đồng vào buổi bình minh.
Trong không khí thanh ngần của buổi sớm mai, tôi nhận ra hôm nay là một ngày đẹp trời. Tiết trời đã ngả sang thu mát mẻ xua tan dần cái nóng bức của ngày hè. Bầu trời trong xanh và cao vút. Những cụm mây hồng nhẹ nhàng trôi giữa nền trời cao vợi. Mặt trời đã nhô lên, ánh nắng bao trùm lên cả cánh đồng. Nhìn từ xa, cánh đồng hiện lên với tất cả nét đẹp giản dị của nó trong ánh b́nh minh.
Nhìn từ xa, cánh đồng hiện lên với tất cả nét đẹp giản dị của nó trong ánh bình minh.
 Nhanh thật đấy, mới ngày nào, lúa chỉ là những rảnh mạ non tướp táp xiêu vẹo mà giờ đây đã trở thành những khóm lúa tươi tốt khỏe khoắn vươn lên đón ánh dương. Nhìn từ xa cách đồng trải rộng như một tấm thảm xanh khổng lồ. Sớm mai, trên lá còn đọng long lanh những giọt sương trong vắt tựa pha lê. Gió thổi nhè nhẹ làm cho cả cánh đồng rung rinh như đang hòa mình vào khúc nhạc đồng 
quê. Trong không gian thoáng đãng, hương lúa ngậm đòng quyện với sương mai thoảng bay theo gió. Đứng giữa cánh đồng, tâm hồn tôi như rộng mở, tươi vui. Tôi căng lồng ngực hít một hơi thật dài để tận hưởng cái mùi thơm quen thuộc đó, nó gợi cho tôi nhớ về những kỉ niện cùng ngoại ra đồng nhổ cỏ bón phân hay cùng các anh chị chiều chiều ra đồng thả diều, cất vó, bắt cua. Xa xa, bác đê già đang gồng mình bảo vệ cho cánh đồng qua mùa nước lũ. Trên triền đê, đàn trâu bò đang thung thăng gặm cỏ. Mặt trời lên cao, ánh nắng ban mai đã tỏa sáng khắp nơi, cánh đồng lúa bây giờ đã ánh lên màu xanh tươi sáng.
	Tôi yêu cánh đồng lúa quê tôi, yêu những người nông dân cần cù một nắng hai sương và yêu cả những giây phút thả hồn theo gió mà ngắm nhìn vẻ đẹp của đồng lúa quê mình vào mỗi buổi bình minh.
	Nguyễn Phúc Hải Yến lớp 5A2 
 Trường Tiểu học ........................
2. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến của tổ, các cá nhân
 Kết quả của bài kiểm tra sau một thời gian áp dụng sáng kiến do tổ chuyên môn kiểm chứng có giá trị trung bình là 8,5; kết quả bài kiểm tra tương ứng của nhóm đối chứng có giá trị trung bình là 7,0. Độ chênh lệch điểm số giữa hai nhóm là 1,25. Điều đó cho thấy điểm trung bình của hai lớp đối chứng và thực nghiệm đã có sự khác biệt rõ rệt, lớp được tác động có điểm trung bình cao hơn lớp đối chứng. Kết quả cho thấy tác động đã có ảnh hưởng rõ rệt đến kết quả học tập của học sinh: Lớp thực nghiệm đạt kết quả cao hơn so với lớp đối chứng. Điều đó chứng tỏ việc sử dụng biện pháp hướng dẫn học sinh cách quan sát đối tượng miêu tả đã nâng cao được chất lượng viết văn cho học sinh.
* Hạn chế: 
Nghiên cứu này sử dụng biện pháp hướng dẫn học sinh cách quan sát để làm tốt bài văn miêu tả. Đây là một giải pháp rất tốt nhưng trong khi áp dụng vẫn còn có một hạn chế để áp dụng đại trà ở tất cả các lớp như: đồ dùng trực quan chưa phong phú chủ yếu là tranh ảnh, còn ít có vật thật; Thời gian để hướng dẫn học sinh quan sát ngoài thiên nhiên không nhiều nên giáo viên chỉ hướng dẫn học sinh quan sát và ghi chép lại ở nhà chưa có sự gợi mở để các em có thể sáng tạo hơn.
IX. DANH SÁCH TỔ CHỨC, CÁ NHÂN THAM GIA ÁP DỤNG THỬ SÁNG KIẾN.
STT
Họ và tên
Địa chỉ
Lĩnh vực áp dụng sáng kiến.
1

 GV lớp 5A4 Trường Tiểu học .......................
Phân môn Tập làm văn
2

 GV lớp 5A3 Trường Tiểu học .......................
Phân môn Tập làm văn
3

GV lớp 5A1 Trường Tiểu học .......................
Phân môn Tập làm văn
4

GV lớp 5A5 Trường Tiểu học .......................
Phân môn Tập làm văn
X. KẾT LUẬN 
Trên đây là một vài kinh nghiệm của tôi về rèn kĩ năng quan sát để giúp học sinh làm tốt bài văn miêu tả nhằm đem lại hiệu quả cao trong học tập ở phân Tập làm văn. Tuy nhiên trong quá trình nghiên cứu và thực hiện, bản thân tôi không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp của hội đồng chuyên môn và các thầy, cô giáo đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm của tôi ngày càng được hoàn thiện hơn, có hiệu quả hơn góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong những năm dạy tiếp theo. 
 Xin chân thành cám ơn!	
........, ngày 14 tháng 2 năm 2020
Hiệu trưởng
......, ngày 10 tháng 2 năm 2020
Tác giả sáng kiến.

File đính kèm:

  • docxbao_cao_skkn_giup_hoc_sinh_lam_tot_bai_van_mieu_ta_thong_qua.docx